On St.Valentine's Day, 1989, the last day of her life, the legendary popular singer Vina Apsara woke sobbing from a dream of human sacrifice in which she had been the intended victim. Bare-torsoed men resembling the actor Christopher Plummer had been gripping her by the wrists and ankles. Her body was splayed out, naked and writhing, over a polished stone bearing the graven image of the snakebird Quetzalcoatl. The open mouth of the plumed serpent surrounded a dark hollow scooped out of the stone, and although her own mouth was stretched wide by her screams the only noise she could hear was the popping of flashbulbs; but before they could slit her throat, before her lifeblood could bubble into that terrible cup, she awoke at noon in the city of Guadalajara, Mexico, in an unfamiliar bed with a half-dead stranger by her side, a naked mestizo male in his early twenties, identified in the interminable press coverage that followed the catastrophe as Raúl Páramo, the playboy heir of a well-known local construction baron, one of whose corporations owned the hotel.
She had been perspiring heavily and the sodden bedsheets stank of the meaningless misery of the nocturnal encounter. Raúl Páramo was unconscious, white-lipped, and his body was galvanized, every few moments, by spasms which Vina recognized as being identical to her own dream writhings. After a few moments he began to make frightful noises deep in his windpipe, as if someone were slitting his throat, as if his blood were flowing out through the scarlet smile of an invisible wound into a phantom goblet. Vina, panicking, leapt from the bed, snatched up her clothes, the leather pants and gold-sequinned bustier in which she had made her final exit, the night before, from the stage of the city's convention centre. Contemptuously, despairingly, she had surrendered herself to this nobody, this boy less than half her age, she had selected him more or less at random from the backstage throng, the lounge lizards, the slick, flower-bearing suitors, the industrial magnates, the aristotrash, the drug underlords, the tequila princes, all with limousines and champagne and cocaine and maybe even diamonds to bestow upon the evening's star.

© Jonathan Cape / Vintage, 1999/2000.

De Indiase fotograaf Umeed (‘Ray’) Merchant schrijft over zijn twee beste vrienden: het muziekduo Vina Apsara en Ormus Cama, twee gedoemde geliefden uit Bombay – die met hun levens het leven van de verteller ook zwaar beïnvloedden. Vina groeide op in de USA, Umeed en Ormus in Bombay. Later (op haar twaalfde) ontmoette Vina haar grote liefde Ormus, een rijkeluiszoon uit een gedoemde familie. Om zijn trauma’s te kunnen verwerken maakte Ormus muziek; muziek waar in eerste instantie geen enkele belangstelling voor was. Maar, jaren later, eerst in Londen en weer later in New York, worden Ormus en Vina een koppel, eerst een muzikaal koppel, en later een liefdeskoppel. Ze groeien uit tot het populairste duo in de popmuziek van de tweede helft van de twintigste eeuw.
Maar die populariteit heeft een prijs: veel vrienden, familieleden en bekenden moeten het met de dood bekopen.
En ook Ormus en Vina leven niet meer wanneer Umeed hun levensverhalen vertelt …

ERK Niveau:

C2

Schrijver:

Salman Rushdie

Jaar van uitgave:

1999

Aantal pagina's:

634

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1935-2000

Plaats van handeling:

Meerdere plaatsen (met name Bombay en New York)

Bijzonderheden:

Een roman in 18 getitelde hoofdstukken.
In het Nederlands heet de roman ‘De grond onder haar voeten’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

‘The Ground beneath Her Feet’ vertelt het verhaal van een geëmigreerde Indiër die als fotograaf werkt in de westerse wereld. Zijn vriend Ormus en zijn vriendin Vina gingen hem voor (maar zij leven niet meer wanneer de fotograaf zijn levensverhaal begint). Behalve een verhaal over de Indiase stad Bombay en de Amerikaanse stad New York is de roman ook een ode aan de liefde (met name aan de gedoemde liefde).

WAT MOET JE WETEN?

‘The Ground beneath Her Feet’ is een familie epos (over meerdere families) dat tevens een tijdsbeeld geeft van het ontstaan van één van de belangrijkste fenomenen van de twintigste eeuw: de popmuziek. Via de hoofdpersonen leer je veel over het opkomen, blinken (en verzinken) van veel sterren en stijlen: de rock ‘n’ roll, de Britse sixties-muziek, de protestsongs, de symfonische rock, enzovoort.
De hoofdpersonen Vina en Ormus doen soms denken aan popmusici uit de jaren 1950-2000, zoals Elvis Presley, David Bowie, Michael Jackson, Madonna, Freddie Mercury of Prince.
De roman verwijst heel vaak naar de mythe van Orpheus en Eurydice.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘The Ground beneath Her Feet’ zijn vaak lastig. Sommige karakters spreken een plaatselijk dialect van Bombay (‘Hug-me’ = Hindi Urdu Gujarati Marathi English), maar dat is het probleem niet echt. Het zijn vooral de lange zinnen, alinea’s en hoofdstukken die het verhaal tot een lastige oefening maken.
Dus het is een kwestie van doorlezen: het verhaal wordt boeiender, maar het blijft een lijvige roman (dus voor doorzetters …).

DE TAAL EN HET VERHAAL

‘The Ground beneath Her Feet’ is lastig qua taal.
Eigenlijk geldt dat ook voor het verhaal. Het is een caleidoscopische vertelling over een periode van meer dan een halve eeuw (1935-2000), waarbij we met de karakters meereizen van India naar Europa en Amerika (en weer terug). Daarnaast krijg je te maken met honderden belangrijke en minder belangrijke karakters die allemaal hun eigen verhaal hebben. Kortom: een echt epos. En dan vaak ook nog een epos over een stad (zoals Bombay en New York) met heel veel families.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Ground beneath Her Feet’ een boek met een literair niveau C 5c en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

‘The Ground beneath Her Feet’ is moeilijk, maar zeer informatief geschreven. Het verhaal zit vol knappe woordspelingen, onverwachte verwijzingen (naar bestaande politici, popartiesten en andere bekende figuren – maar soms met verwarrend andere namen), flashbacks en satirische steken onder water (naar politiek, religie, domheid of andere menselijke tekorten).
Het nadeel van deze overdaad aan (literaire, politieke en muzikale) informatie is dat het boek soms verzandt in een brij van feiten.

Actie:

De roman ‘The Ground beneath Her Feet’ bevat een verhaal (of eigenlijk: meerdere verhalen) met veel actie.

Tijd:

‘The Ground beneath Her Feet’ speelt zich af in de jaren 1935-2000. De tijd is eigenlijk kenmerkend voor het ontstaan en de opkomst van de popmuziek: de hoofdpersonen staan qua leeftijd aan de wieg van dit fenomeen (net als de ‘echt’ popsterren – Elvis Presley, The Beatles, Bob Dylan, Freddie Mercury, Madonna).
Andere sterren uit de muziek hebben soms andere namen: Jesse Garon Parker (aka Elvis Presley), een vrachtwagenchauffeur uit Tupelo, Miss.

Plaats:

De setting van ‘The Ground beneath Her Feet’ is meerdere plaatsen: Latijns-Amerika (Mexico), Azië (Bombay), Europa (The UK), de USA (New York).

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Ground beneath Her Feet’: hoe zal het de vrienden/geliefden Vina, Ormus en Umeed vergaan in het leven?

Verteller:

De roman ‘The Ground beneath Her Feet’ heeft een ik-verteller, wat soms zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘The Ground beneath Her Feet’ zijn:
• Umeed (‘Rai’) Merchant: de ik-verteller, een fotograaf. Umeed is drie jaar jonger dan Vina, een meisje (later vrouw) dat (die) hij adoreert. Maar Vina vindt zichzelf te oud voor Rai. Umeed/Rai is goed bevriend met Ormus en hij fotografeert alles en iedereen – en ook heel vaak zijn vrienden Vina en Ormus;
• Vina Apsara (echte naam: Nissa Shetty): een zeer succesvolle zangeres, een vrouw die opgroeit in Virginia bij haar Amerikaanse moeder en haar Indiase vader. Na de dood van haar moeder woont ze korte tijd bij familie in New York State, totdat ze naar Bombay verhuist naar andere familie;
• Ormus Cama: een zeer succesvolle musicus en componist. Hij wordt beïnvloed (en zelfs ingefluisterd) door zijn oudere, autistische broer Virus de hem mooie melodieën laat horen (die overigens later echt blijken te bestaan, in een iets andere vorm – en taal). Zijn grote liefde is Vina, die hij op haar twaalfde ontmoet. Ormus is zeven jaar ouder dan Vina;
• Mr. V.V. Merchant: de vader van Umeed, een man die verknocht is aan de stad Bombay: hij bestudeert alles over het verleden van de stad. Zijn tekortkoming is dat hij graag gokt;
• Mrs. Ameer Merchant: de moeder van Umeed, een succesvolle architect. Zij ontwerpt nieuwe gebouwen tot genoegen van de stadsbestuurders (maar soms tot ergernis van haar traditioneler ingestelde echtgenoot;
• Sir Darius Xerxes Cama: de vader van Cyrus, Virus en Ormus, een advocaat en classicus, een geleerd en belangrijk man. Hij studeerde in Engeland, het land dat hij nog altijd ophemelt. Maar wanneer hij terug wil naar dit land, wordt hij keihard met zijn verleden geconfronteerd;
• Lady Spenta Cama: de echtgenote van Sir Darius. Lady Spenta is rijk en invloedrijk en ze behoort duidelijk tot de hogere kringen in Bombay.

 

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Ground beneath Her Feet’ zijn:
In Bombay (India):
• Khusro (‘Cyrus’) Cama: de oudere tweelingbroer van Ormus. Hij wordt genegeerd door zijn ouders – vooral na het ongeluk met zijn broer – en hij begeeft zich daarna op het slechte (moordenaars)pad;
• Ardaviraf (‘Virus’) Cama: de tweelingbroer van Cyrus. Zijn vader raakt hem aan het hoofd met een cricketbal, waarna Virus niet meer spreekt en geen contact meer maakt met andere mensen. Toch heeft zijn talent (muzikaliteit) veel invloed op zijn broertje Ormus;
• Persis Kalamanja: een meisje dat als bruid bedoeld is voor Ormus. Helaas voor haar gaat dat niet door. Haar ouders, Patangbaz (‘Pat’) en Dolly Kalamanja zijn bevriend met de Cama’s;
• Mr. Piloo Doodhwala: een omhooggevallen zakenman (familie van de Merchants). Hij is getrouwd met Golmatol, het echtpaar heeft twee dochters (Halva en Rsgulla). Het gezin vangt Vina een tijdje op wanneer die uit de USA in India aankomt;
• William Methwold: een goede vriend van Sir Darius;
• Gieve: de bediende van de Cama’s;
• Anderen: Artsen/medisch personeel (Ute Schaapsteker, Sister John), sportvrienden (Aaron Abraham), Aurora Zogoiby (kunstschilder), Raja Jua (bookmaker), Detective Constable Rustam, Fadia Wadia en Tipple Billimoria (artiesten), Mr. Sisodia (filmmaker), Anita Dharkar (journalist).
In the UK:
• Mr. John Mullens Standish XII: een homoseksuele muziekproducer die meerdere ‘piratenzenders’ exploiteert;
• Nathaniel Hawthorne Crossley (‘Hook’) en Waldo Emerson Crossley (‘Smee’): de zoons van John Mullens Standish, twee DJ’s;
• Eno (Ali) Barber: een geluidstechnicus (engineer);
• Antoinette Gulch: de moeder van Nathaniel en Waldo, de minnares van Tommy Gin en van een mysterieuze dame, ‘She’ genaamd.
In de USA:
• Yul Singh: een Amerikaans-Indiase muziekproducer die veel personeel heeft: Will, Kant, Gota, Beta, Day, Wee, Clea en Singh (allemaal met de achternaam ‘Singh’);
• Otto Wing: filmregisseur, getrouwd met Ifredis;
• Marion Egiptus: de pleegmoeder van Vina uit New York State;
• Amos Voigt: een muziekproducer;
• Madonna Rémy Auxerre en Marco Sangria: twee popartiesten (broer en zus) die samenwerken (net als Ormus en Vina);
• Shetty: de biologische vader van Vina, een aan lager wal geraakte advocaat;
• Aimé-Césaire Basquiat, Johnny Chow en Mark Schnabel: collega fotografen van Umeed;
• Mira Celano: een jonge, talentvolle zangeres die Vina imiteert. Zij heeft een dochtertje, Tara.
Elders:
• Vrienden/minnaars van Vina: Raúl Páramo (een rijke Mexicaan), Don Ángel Cruz (Mexicaanse plantage-eigenaar), Helen Shetty (de moeder van Vina), John Poe (de stiefvader van Vina), Mr. en Mrs. Egiptus (pleegouders van Vina in New York State), Henri Hulot (Frans fotograaf), Achilles Hector (voetballer), Goddess-Ma (vriendin van Ormus).

 

Website:

https://www.theguardian.com/books/1999/mar/28/fiction.salmanrushdie

Film:

De roman ‘The Ground beneath Her Feet’ is niet verfilmd.

Overig:

‘The Ground beneath Her Feet’ is de zesde roman van Salman Rushdie.
De roman heeft heel veel verwijzingen naar:
• Literatuur: schrijvers als Jack Kerouac, Enid Blyton, William Faulkner (Yoknapatawpha County), Robert M. Pirsig, Langston Hughes, Graham Greene, Herman Melville;
• Muziek: musici en bands zoals Elvis Presley (die hier ‘Parker’ heet), The Beatles, Diana Ross and the Supremes, Bob Dylan, Randy Newman, Lou Reed, Neil Young, Joan Baez, Supremes, John Lennon, The Kinks, Frank Zappa, Jimi Hendrix, Paul McCartney;
• Politici en befaamse tijdgenoten: zoals de Kennedy’s, de familie Gandhi, President Nixon, Gorbachev, Khomeini, Cardinal Wojtyla.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Salman Rushdie.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Fury van Salman Rushdie
• The Lyrics van Bob Dylan
• The Lyrics van Paul McCartney

Citaat:

All my life I worshipped her. Her golden voice, her beauty’s beat, how she made us feel, how she made me real, and the ground beneath her feet.
And no, I can’t be sure of anything, black is white, and cold is heat; for what I worshipped stole my heart away, it was the ground beneath her feet. (p.532)

Vragen over het boek:

1. Waarom heeft Vina problemen in haar pleeggezinnen?
2. Wat kun je zeggen over de populariteit van Ormus Cama?
3. Waarom is de relatie tussen Ormus en Vina vaak zo problematisch, denk je?
4. Is Mira Celano van veel belang voor Ormus? En hoe zit dat met Umeed?