There is no lake at Camp Green Lake. There once was a very large lake there, the largest lake in Texas. That was over a hundred years ago. Now it’s just a dry, flat wasteland.
There used to be a town of Green Lake as well. The town shriveled and dried up along with the lake, and the people who lived there.
During the summer the daytime temperature hovers around ninety-five degrees in the shade – if you can find any shade. There is not much shade in a big dry lake.
The only trees are two old oaks on the eastern edge of the ‘lake’. A hammock is stretched between the two trees, and a log cabin stands behind that.
The campers are forbidden to lie in the hammock. It belongs to the Warden. The Warden owns the shade.
Out on the lake, rattlesnakes and scorpions find shade under rocks and in the holes dug by the campers.
Here’s a good rule to remember about rattlesnakes and scorpions: If you don’t bother them, they won’t bother you.
Usually.
Sometimes a camper will try to be bitten by a scorpion, or even a small rattlesnake. Then he will get to spend a day or two recovering in his tent, instead of having to dig a hole out on the lake.
But you don’t want to be bitten by a yellow-spotted lizard. That’s the worst thing that can happen to you. You will die a slow and painful death.
Always.
If you get bitten by a yellow-spotted lizard, you might as well go into the shade of the oak trees and lie in the hammock.
There is nothing anyone can do to you anymore.

© HarperCollins, 2000

Stanley Yelnats heeft een zwaar leven. Op school en in de buurt waar hij woont wordt hij gepest vanwege zijn figuur (hij weegt nogal veel), thuis is het ook niet veel soeps. Dan wordt hij ook nog gearresteerd voor een misdaad die hij niet gepleegd heeft. Het komt volgens de familie allemaal door de vloek van de ongeluksbrenger van de familie: Stanley’s ‘no-good-dirty-rotten-pig-stealing-great-great-grandfather’. Er gaan allerlei verhalen over die voorvader die op een vreemde manier al zijn geld is kwijtgeraakt.
Ondertussen heeft de arrestatie van Stanley ertoe geleid dat hij nu een tijdje naar een jeugdgevangenis moet: Camp Green Lake, ergens in de woestijn van Texas. Hekken zitten er niet om het kamp: iedereen die probeert te ontsnappen zal jammerlijk omkomen van honger en dorst in de woestijn, tenzij hij voor die tijd wordt gebeten of gestoken door een ratelslang, een hagedis of een schorpioen.
Om de jongens te leren zich beter te gedragen als ze weer vrij zijn, moet iedere jongen elke dag een gat graven. Dat gat wordt aan het eind van de dag weer dichtgegooid. Een zinloze bezigheid, vindt ook Stanley. Maar hij doet goed zijn best, ook omdat hij strenge bewakers heeft, zoals Mr. Sir, Mr. Pendanski en de kwaadste van allemaal: The Warden, een nogal sadistische kampdirectrice.
Terwijl Stanley probeert te overleven te midden van criminele delinquenten en sadistische bewakers, komen wij meer te weten over de geschiedenis van Green Lake. Green Lake was meer dan honderd jaar geleden een dorpje in Texas, waar de schooljuf Katherine Barlow de zwarte uienverkoper Sam kuste. De romance tussen die twee verliep dramatisch. Maar wat nu zo toevallig is, is dat deze oude liefdesgeschiedenis raakvlakken heeft met de gaten die moeten worden gegraven door de jongens. En met die ‘no-good-dirty-rotten-pig-stealing-great-great-grandfather’ van Stanley ...

ERK Niveau:

B1

Schrijver:

Louis Sachar

Jaar van uitgave:

1998

Aantal pagina's:

233

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1990–2000

Plaats van handeling:

USA, Texas, het platteland

Bijzonderheden:

Een jeugdroman in 3 delen ('You Are Entering Camp Green Lake', 'The Last Hole' en 'Filling in the Holes') en 50 hoofdstukken.
Het verhaal spelt zich af ergens in de jaren 1990-2000, maar het volksverhaal en het verhaal over de over-overgrootvader van Stanley gaan terug naar de negentiende eeuw.
In het Nederlands heet het boek ‘Gaten’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De young adult novel ‘Holes’ is een razend spannend boek, een boek dat de meeste lezers – en met name jongens – vanaf de eerste bladzijde zal boeien. Het is een avonturenboek over een jongen bij wie op het eerste gezicht alles tegen zit, maar die door zijn geweldige doorzettingsvermogen en optimisme de meest negatieve figuur vrolijk kan maken.

WAT MOET JE WETEN?

Veel voorkennis is niet nodig voor het begrijpen van het boek. Er speelt een oud volksverhaal mee, maar dat wordt prima uitgelegd door de schrijver, die telkens een tipje van de sluier verder oplicht. Het oude verhaal gaat over de discriminatie van zwarte Amerikanen, maar ook over een schat in de woestijn. Het avonturenverhaal van Stanley en het volksverhaal over een uienverkoper komen op een slimme manier bij elkaar.

DE TAAL

De woorden zijn nergens moeilijk. Een B1-lezer zal dit verhaal zonder veel problemen kunnen lezen. De alinea’s zijn nergens lang, ze bestaan vaak uit korte beschrijvingen. De beschrijvingen worden afgewisseld door boeiende dialogen.
Ook de indeling van het boek is overzichtelijk: het verhaal bestaat uit drie delen, in totaal kent het boek vijftig, veelal korte, hoofdstukken.

DE TAAL EN HET VERHAAL

‘Holes’ is een zeer spannend boek dat zowel jong als oud zal aanspreken. Het is een boek over een soort wilde westen, compleet met gifslangen, gewapende boeven en de nodige agressie. Om die redenen zal het verhaal wellicht jongens meer dan meisjes aanspreken.
Mr. Sachar weet het verhaal boeiend te houden, ook wanneer hij twee andere, oudere verhalen in het hoofdverhaal vlecht. Nergens wordt de woordkeus moeilijk, nergens verliest hij de plot van het verhaal uit het oog.
Woorden zijn niet moeilijk, alinea’s zijn kort, er zijn veel dialogen, er zijn heel veel hoofdstukken. ‘Holes’ is daarnaast een rechttoe rechtaan verhaal dat gaat over avonturen en over de overwinning van het goede op het kwade.
Op grond van deze eigenschappen is ‘Holes’ een boek met een literair niveau B 2c en een taal-(ERK-)niveau B1.

Schrijfstijl:

Louis Sachar beschrijft het verhaal op een zeer humoristische wijze. Zijn taalgebruik is duidelijk toegespitst op de jongere lezer; met name jongens zullen zijn humor kunnen waarderen.
‘I’m not stupid,’ Zero said. ‘I know everybody thinks I am. I just don’t like answering their questions.’ (p.99)
Behalve in een humoristische schrijfstijl weet Sachar ook nog op een ontroerende manier te beschrijven hoe de situatie van jongens zoals Stanley is: ze hebben het niet zo breed en ze zitten vaak buiten hun schuld in zo’n inrichting:
‘You don’t have to teach me to write,’ said Zero. ‘Just to read. I don’t have anybody to write to.’ (p.82)

Actie:

Er is veel actie in het boek. Allereerst is er het dagelijkse leven in de inrichting in de woestijn van Texas, waar Stanley moet proberen zijn plek te verwerven tussen kleine boefjes en grote bewakers. Het leven is gevaarlijk door de agressie van bewakers en jongeren, maar ook door ratelslangen, hagedissen en schorpioenen.
Behalve de avonturen in het heden zijn  er de verhalen over vroeger: een tijd waarin Texas nog een vrij wetteloos gebied was, compleet met begraven schatten en openlijke gewelddaden tegen gekleurde mensen.

Tijd:

Het verhaal gaat over een periode tussen 1990 en 2000. Maar er zijn ook verhalen over vroeger, bijvoorbeeld over de over-overgrootvader van Stanley en over Kate Barlow.

Plaats:

De roman speelt zich af op een afgelegen plek in de woestijn, ergens in de Amerikaanse staat Texas.

Verhaallijn:

De belangrijkste verhaallijn is die van Stanley. Hoe overleeft hij in een hete woestijn, te midden van kille bewakers en heetgebakerde crimineeltjes?
Maar dan zijn er nog twee verhaallijnen: die van Kate Barlow en haar gedoemde liefde. En die van de over-overgrootvader van Stanley. Langzamerhand komen de drie verhaallijnen bij elkaar.

Verteller:

Er is een alwetende verteller die graag zaken uitlegt als hij denkt dat het verhaal erg moeilijk wordt. Dat doet hij op een belerende, maar vooral op een humoristische wijze: ‘The reader may think …’
Het verhaal gaat over goed en kwaad, maar ook over overleven ondanks de vele tegenslagen waar de hoofdpersoon mee te maken krijgt. De boodschap is duidelijk, maar nergens laat Sachar het een sentimenteel verhaaltje worden.

Hoofdkarakters:

De hoofdpersoon in het verhaal is Stanley Yelnats. Hij komt uit een simpel en arm gezin en hij leidt aan overgewicht. Maar vooral is hij een aardige jongen, die zich ook in zware omstandigheden weet te handhaven.

Bijfiguren:

Andere belangrijke karakters in ‘Holes’ zijn:
In het kamp:
• The Warden: de keiharde bazin van het kamp;
• Mr. Sir en Mr. Pendanski: bewakers in het kamp;
• X-Ray, Zero, Squid: mede-veroordeelde jongeren in het kamp;
In het verleden in Green Lake:
• Kate Barlow: een onderwijzeres, later een dame op het dievenpad;
• Sam: een zwarte uienverkoper;
• Trout Walker, Linda Miller, dorpelingen van Kate;
In het verleden in Litouwen:
• Elya Yelnats: de over-overgrootvader van Stanley;
• Madame Zeroni: een Egyptische dame met magische krachten;
• Myra Menke: de grote liefde van Elya.

Website:

http://www.scholastic.com/holes/

Film:

De young adult novel ‘Holes’ is verfilmd.

Overig:

De roman ‘Holes’ heeft niet alleen geresulteerd in een aantal spannende vervolgen, maar ook in veel verfilmingen, spellen, en computergames en websites.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Louis Sachar.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Walk Two Moons van Sharon Creech
• Johnny Maxwell III: Johnny and the Bomb van Terry Pratchett
• The Absolutely True Diary of a Part-time Indian van Sherman Alexie

 

Citaat:

‘Here’s a good rule to remember about rattlesnakes and scorpions. If you don’t bother them, they won’t bother you.
Usually.’ (p.1)

Vragen over het boek:

1. Waarom is de tijd in het werkkamp belangrijk voor het leven van Stanley Yelnats? Geef voorbeelden uit de tekst waaruit dit blijkt en maak daarmee tevens duidelijk dat Stanley meer leert dan alleen maar overleven in een vijandige omgeving.
2. Wat is het belang van de liefdesgeschiedenis van Kate en Sam voor Stanley?
3. Wat is het belang van het levensverhaal van Elya Yelnats voor Stanley?
4. Geef aan in welke opzichten ‘Holes’ meer is dan alleen maar een avonturenroman.