It looked the same. There was a break in the clouds, and the sea was gone. There was green land down there. A solid-looking cloud got in the way – the plane went right in. It was suddenly colder. I stopped looking for a while and when I looked again it was back down there. The green thing. Ireland.
I'd left in 1922. I was flying back in, in 1951. It was twenty-nine years since I'd left, and five since I'd made up my mind to come back.
The plane dropped a bit more. It shook and rattled. The ground was getting nearer; there were no more clouds. I looked down at my country and felt nothing.
It landed – there were the jumps on the tarmac, and the burst of clapping from passengers in front and behind me, cast at the front, crew at the back. Me, in the middle. I didn't clap. The engine died. The propellers became visible, and stopped. I watched two big-faced lads push the steps towards the plane. I heard the door open, and the rush of real air, and gasps of excitement. There was sea in the air.
My face hit the wind. I went down the steps. Ford was surrounded by the Company and the hangers-on.
— Welcome home, Mister Ford.
—A hundred thousand welcomes.
—You brought the weather with you, Mister Ford.
The red faces on them, wet grins for the Yanks with the heavy pockets. They had him standing on the Pan American steps, with John Wayne on one side, a few steps down, and Barry Fitzgerald above, the three of them waving and smiling. Wayne's wife and brats were beside me, cold and waiting.
I walked.
I heard the voice.
—Where's Henry?
I kept walking. I didn't wait for my bag.
—Where's Henry?
He wanted me standing beside him, with his hand on my shoulder. He was the man who'd brought me home. The man who'd pulled me out of the desert. The last of the rebels, with the last of the rebels.

© Penguin Random House Company / Vintage, 2010

Henry Smart keert na ongeveer dertig jaar terug naar zijn vaderland Ierland. Daar zal hij aanwezig zijn bij het maken van een film die gaat over de strijd van de Ieren voor onafhankelijkheid, een strijd waar Henry als jongeman heel dicht bij betrokken was.
Henry vocht jarenlang tegen de Britse soldaten en de Ierse politie en tegen de Ierse verraders (die er immers ook waren). Hij had een vrouw en twee kinderen en hij verloor ze alle drie in de loop der jaren. Zelf kwam hij ook niet ongeschonden uit de strijd: hij raakte een been kwijt. Getraumatiseerd en verbitterd vertrekt hij naar de USA. Na jaren rondtrekken komt hij terecht in de filmwereld van Hollywood. Daar wil de beroemde regisseur John Ford een film over zijn leven maken. Henry vindt het uiteindelijk goed. Totdat hij merkt dat John Ford de Ierse ‘waarheid’ wel erg veel geweld aandoet …
Jaren later woont Henry nog altijd in Ierland (in Dublin). Het is 1951. Hij krijgt een baantje als tuinman en later als conciërge op een school. De oud-strijder Henry Smart lijkt een keurige burger te worden. Maar dan komt het verleden bij hem aan de deur kloppen. Henry ontmoet oude en nieuwe verzetsstrijders. Maar ook komt hij geesten uit het verleden tegen. Geesten die hij al lang dood waande …

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

Roddy Doyle

Jaar van uitgave:

2010

Aantal pagina's:

329

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1915-2010

Plaats van handeling:

Ierland (platteland en Dublin) en USA (Los Angeles)

Bijzonderheden:

De roman bestaat uit 4 delen en 12 genummerde hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek ‘De republiek van de doden’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Als je een verhaal wilt lezen over de Amerikaanse filmwereld dan is ‘The Dead Republic’ een goede keus. Het verhaal gaat bovendien over de magie van film: hoe kan een filmmaker zo eerlijk en boeiend mogelijk een verhaal vertellen over een (vaak smerige) burgeroorlog?
Maar de roman is vooral een verhaal over de Ierse vrijheidsstrijd: tegen de Britten, tegen de Ierse politie – maar vooral van Ieren tegen elkaar. Een harde en uitzichtloze strijd.

WAT MOET JE WETEN?

‘The Dead Republic’ is een schrijnende aanklacht tegen de wrede burgeroorlog in Ierland. Hoewel die oorlog al in 1922 was uitgevochten – Ierland werd toen onafhankelijk – etterde de oorlog nog bijna honderd jaar door. Noord-Ierland bleef in oorlog: Protestanten tegen Katholieken, Noord-Ieren tegen Britten. Ieren in het onafhankelijke Ierland vertrouwden elkaar jarenlang niet: wie was ‘goed’ en wie was ‘fout’ vóór 1922?

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘The Dead Republic’ zijn niet moeilijk. De zinnen en de alinea’s zijn over het algemeen kort.
De hoofdstukken zijn lang. Er zijn heel veel dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Wat taal betreft is ‘The Dead Republic’ heel goed te lezen.
Het verhaal is dat ook zeer zeker, hoewel Mr Doyle zich soms verliest in erg politieke situaties die voor weinig Nederlandse lezers begrijpelijk (of interessant) zijn. De contacten van Henry Smart met zijn oude strijdmakkers en met zijn nieuwe bewonderaars en critici zijn zonder meer spannend en soms zelfs angstaanjagend (of ook wel lachwekkend). De ernst van de (politieke) situatie wordt afgewisseld door het relativeringsvermogen van Henry.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Dead Republic’ een boek met een literair niveau C 4c en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

‘The Dead Republic’ is heel sober geschreven met een groot gevoel voor humor. Die humor is vaak tongue-in-cheek: zo grappig was het daar niet in Ierland waar verraders zonder proces werden geëxecuteerd en waar vrouwen en kinderen omkwamen bij bloedige aanslagen.

Actie:

De roman ‘The Dead Republic’ is een verhaal met redelijk veel actie. Die actie heeft voor een deel betrekking op de strijd die Henry voert met zijn kompanen tegen de Britten en tegen de Ierse politie. Soms gaan de gebeurtenissen over de avonturen van Henry als filmscenario-schrijver.
Maar de meeste actie komt voort uit Henry’s contacten met Ierse vrijheidsstrijders en met de Ierse (geheime) politie.

Tijd:

‘The Dead Republic’ speelt zich globaal af in de jaren 1950-2010. De jaren daarvóór vocht Henry in de Ierse onafhankelijkheidsoorlog; daarna ging hij een jaar of dertig naar de USA waar hij vooral voor de film werkte. In 1951 keert hij terug naar Ierland. Daar blijft hij zijn verdere leven, tot 2010.

Plaats:

De setting van ‘The Dead Republic’ is meerdere plaatsen: het verleden van 1915 tot 1922 en het heden van 1951 speelt in Ierland; de dertig jaar daartussen woont en werkt Henry in de USA (met name in Los Angeles).
Het grootste deel van het verhaal gaat over Ierland: van 1951 tot 2010.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Dead Republic’: hoe zal Henry omgaan met de geesten uit het verleden die hij weer tegenkomt?

Verteller:

De roman ‘The Dead Republic’ heeft een ik-verteller, wat soms zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘The Dead Republic’ zijn:
• Henry Smart: een Ier die in 1922 zijn vaderland verliet. Nu is het 1951 en hij keert terug, samen met een filmcrew die een film wil maken gebaseerd op een deel van zijn leven. De jaren voordat Henry vertrok was Ierland verwikkeld in een vreselijke burgeroorlog en een oorlog tegen de Britse overheersers. Het verhaal vertelt over Henry in 1951, maar ook – in flashbacks – over zijn jaren in Ierland en zijn jaren in de USA. Later volgen we hem tot op hoge leeftijd – tot zijn 108e verjaardag …;
• John Ford: een Amerikaanse filmregisseur. Mr. Ford wil graag een film over de Ierse vrijheidsstrijd maken en daarvoor heeft hij Henry’s ervaringen uit de eerste hand nodig. John Ford was een beroemde regisseur van de ‘stomme’ en later van de sprekende film;
• Mrs. O’Kelly: een oudere dame, een weduwe die Henry in Dublin ontmoet.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Dead Republic’ zijn:
In de USA (Los Angeles en Hollywood) in de periode 1925-1950:
• Acteurs en leden van de filmcrews (echte en fictionele): John (‘Duke’) Wayne, Henry Fonda, Danny Borzage, Victor McLaglen (‘Gypo Nolan’), Maureen O’Hara (Maureen FitzSimons), Wingate Smith (assistant director);
• Meta Sterne: de persoonlijke assistente van Mr. Ford, een zeer deskundige dame;
• Bill: de persoonlijke chauffeur van Ford.
In Ierland in de periode 1915-1922:
• Missis O’Shea: de echtgenote van Henry, een oud-onderwijzeres;
• Old Missis O’Shea: de schoonmoeder van Henry;
• Ivan Reynolds: de broer van Missis O’Shea;
• Saoirse en Seamus Louis (‘Rifle’): de dochter en zoon van Henry en Missis O’Shea;
• Grace, Lil, Susie, Alexander: zussen en broers van Henry;
• Piano Annie: een vriendin van Henry.
In Ierland in de periode 1951-2010:
• Mister Strickland: het hoofd van de school waar Henry als conciërge werkt;
• Personeel van de school: Mister Mulhare, Mister O’Naughton, Mister McCauley;
• Father Devine: een geestelijke in Dublin;
• The man with the beard: een IRA-man;
• Campion: een politieman;
• Benjamin: de echtgenoot van Saoirse;
• Verschillende leden van de Ierse verzetsbewegingen en van de Ierse politie.

Website:

https://www.theguardian.com/books/2010/mar/28/dead-republic-roddy-doyle-review

Film:

De roman ‘The Dead Republic’ is niet verfilmd.

Overig:

‘The Dead Republic’ is het derde en laatste deel van de trilogie ‘The Last Roundup’. De eerdere delen zijn:
1. ‘A Star Called Henry’
2. ‘Oh, Play That Thing’

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Roddy Doyle .

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Cal van Bernard Maclaverty
• Let the Great World Spin van Colum McCann
• Brooklyn van Colm Toíbín

Citaat:

The message was consistent. The armed struggle would continue until the Republic was a fact. I saw them looking and believing. They were keeping the dead alive. (p.320)

Vragen over het boek:

1. Welke redenen heeft John Ford om een film over Ierland te maken?
2. Hoe functioneert Henry als conciërge op de school?
3. Hoe verloopt de relatie tussen Henry en Mrs. O’Kelly?
4. Is Henry een vrijheidsstrijder of misschien een landverrader? Leg uit waarom je dat denkt.