It was the best of times, it was the worst of times, it was the age of wisdom, it was the age of foolishness, it was the epoch of belief, it was the epoch of incredulity, it was the season of Light, it was the season of Darkness, it was the spring of hope, it was the winter of despair, we had everything before us, we had nothing before us, we were all going direct to Heaven, we were all going direct the other way – in short, the period was so far like the present period, that some of its noisiest authorities insisted on its being received, for good or for evil, in the superlative degree of comparison only.
There were a king with a large jaw and a queen with a plain face, on the throne of England; there were a king with a large jaw and a queen with a fair face, on the throne of France. In both countries it was clearer than crystal to the lords of the State preserves of loaves and fishes, that things in general were settled for ever.
It was the year of Our Lord one thousand seven hundred and seventy-five. Spiritual revelations were conceded to England at that favoured period, as at this. Mrs Southcott had recently attained her five-and-twentieth blessed birthday, of whom a prophetic private in the Life Guards had heralded the sublime appearance by announcing that arrangements were made for the swallowing up of London and Westminster. Even the Cock-lane ghost had been laid only a round dozen of years, after rapping out its messages, as the spirits of this very year last past (supernaturally deficient in originality) rapped out theirs. Mere messages in the earthly order of events had lately come to the English Crown and People, from a congress of British subjects in America: which, strange to relate, have proved more important to the human race than any communications yet received through any of the chickens of the Cock-lane brood.
France, less favoured on the whole as to matters spiritual than her sister of the shield and trident, rolled with exceeding smoothness down hill, making paper money and spending it. Under the guidance of her Christian pastors, she entertained herself, besides, with such humane achievements as sentencing a youth to have his hands cut off, his tongue torn out with pincers, and his body burned alive, because he had not kneeled down in the rain to do honour to a dirty procession of monks which passed within his view, at a distance of some fifty or sixty yards. It is likely enough that, rooted in the woods of France and Norway, there were growing trees, when that sufferer was put to death, already marked by the Woodman, Fate, to come down and be sawn into boards, to make a certain movable framework with a sack and a knife in it, terrible in history.

© The World’s Classics / Chancellor Press, 1859/1903/1985.

In Europa is er in de tweede helft van de achttiende eeuw een enorm verschil tussen arm en rijk. Dat is onder andere te merken in Londen, maar meer nog in Parijs. Rijke edellieden en grootgrondbezitters behandelen hun personeel als slaven, een groot deel van de bevolking wordt uitgebuit en lijdt honger. De steden – met name een stad zoals Parijs – wordt een broeinest voor rebellie. Maar hoe organiseer je zoiets?
In Londen wordt een man beschuldigd en berecht vanwege spionage, eerst voor de Fransen en daarna voor de Engelsen. Het is de jonge Charles Darnay, die als erfgenaam van een groot landgoed onder een pseudoniem leeft in Londen. Daar bevindt zich later ook een Franse dokter, Doctor Manette, die jarenlang onschuldig in een Parijse gevangenis heeft gezeten. Charles wordt verliefd op Lucie, de dochter van Dr Manette.
Ondertussen onderhoudt een goede vriend van hen, de oude bankier Jarvis Lorry goede connecties met zijn bank in Londen en die in Parijs. Zijn werk noodzaakt hem om veel heen en weer te reizen tussen beide steden. En dat heen en weer reizen doen meerdere personen: edellieden, vluchtelingen, spionnen en andere duistere figuren.
Wanneer Charles na een aantal jaren hoort dat zijn oom de markies is vermoord en dat zijn werknemer is gearresteerd als landverrader door de revolutionairen die in Parijs de macht hebben gegrepen, besluit hij terug te keren naar Parijs. Hopelijk kan hij zijn onschuldige werknemer vrijpleiten.
Maar dat had hij beter niet kunnen doen. In Parijs wachten bloeddorstige revolutionairen op hem: mannen en vrouwen die niets liever doen dan adellijke personen een kopje kleiner maken. En dat doen ze met behulp van een nieuw werktuig: de guillotine …

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Charles Dickens

Jaar van uitgave:

1859

Aantal pagina's:

466

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1750-1800

Plaats van handeling:

GB (Londen) en Frankrijk (Parijs)

Bijzonderheden:

Een roman in 3 getitelde delen en in 45 getitelde hoofdstukken.
In het Nederlands heet de roman ‘Een verhaal over twee steden’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De historische roman ‘A Tale of Two Cities’ lijkt enigszins afwijkend in het oeuvre van de grote Engelse schrijver: een verhaal gebaseerd op de naderende Franse Revolutie. Toch komen veel elementen uit vroegere werken in deze roman terug: armoe en rijkdom, liefde en haat, humor en ernst en een geweldig goed opgebouwd verhaal.
Helaas zijn voor sommige lezers ook veel beginalinea’s van hoofdstukken traditioneel te lang: Mr Dickens doet er heel lang over om karakters, plot en een setting duidelijk te krijgen. Maar wanneer je daar even dooreen bijt, heb je één van de bestverkochte boeken aller tijden te pakken …

WAT MOET JE WETEN?

‘A Tale of Two Cities’ gaat over de onrustige tijd aan het eind van de achttiende eeuw in Engeland en Frankrijk. De meeste mensen leden bijna permanent honger en leefden in grote armoede en een zeer select gezelschap was puissant rijk. Arbeiders werden zonder uitzondering uitgebuit, boeren waren vrijwel nooit eigenaar van hun land en vrouwen en kinderen telden al helemaal niet mee. De meeste mensen stierven jong: berooid, ziek en verzwakt. Die wereld was een broedplaats voor onrust: het is dan ook niet verwonderlijk dat er aan het eind van die eeuw een revolutie in Frankrijk plaatsvond die zijn weerga niet kende. De rijken werden naar het schavot gebracht en zonder aanziens des persoons onthoofd, landhuizen en kastelen werden leeggeplunderd en ‘het volk’ nam de leiding. In Groot-Brittannië gebeurde dat niet – maar het scheelde niet veel …

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘A Tale of Two Cities’ zijn moeilijk, maar het verhaal is nog altijd goed leesbaar. Mr Dickens is een schrijver die heel goed weet hoe hij de lezer – ook de minder geoefende – bij de les (lees: het boek, het verhaal) kan houden: hij gebruikt weinig moeilijke woorden en hij herhaalt veel.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn soms lang, maar er zijn mooie en vaak grappige dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is de roman niet altijd even gemakkelijk, maar zeker niet complex.
Dat geldt zeker ook voor het verhaal zelf. Het verhaal kent – zoals altijd bij Mr Dickens – heel veel karakters, maar je hebt als lezer al snel door welke de belangrijkste zijn. Goed en kwaad, recht en onrecht, liefde en haat zijn opnieuw belangrijke elementen in het verhaal en zij houden de roman spannend.
Zoals altijd bij Dickens moet je de eerste bladzijden even door voordat het verhaal echt op gang komt. Maar dan wordt het verhaal spannend – altijd.
Op basis van deze eigenschappen is ‘A Tale of Two Cities’ een boek met een literair niveau C 4e en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

Charles Dickens is een geniale schrijver die ongelooflijk veel geschreven heeft (ja, ‘geschreven’, met de hand dus …). Hij wist continu de spanning erin te houden door na vrijwel elk hoofdstuk een cliffhanger in te bouwen.
In ‘A Tale of Two Cities’ creëert hij een setting en een tijd waar hij eerder niet aandacht voor had: de (voor hem) recente geschiedenis, met name de tijd van de Franse Revolutie. Deze tijd was niet alleen van invloed in Frankrijk, maar ook in andere landen (zoals Groot-Brittannië).
Het knappe in deze roman is dat Mr Dickens adellijke personen heel vaak ‘Monseigneur’ noemt en Franse Revolutionairen ‘Jacques’. Het lijkt misschien in eerste instantie verwarrend, maar het maakt heel snel de klassenverschillen duidelijk.

Actie:

‘A Tale of Two Cities’ bevat een verhaal met vrij veel actie.

Tijd:

De gebeurtenissen in de roman spelen zich af in de jaren 1775-1800, en, om exacter te zijn, van 1775 tot 1800: de naderende en ontstane Franse Revolutie.

Plaats:

De setting van ‘A Tale of Two Cities’ is de Britse hoofdstad Londen en de Franse hoofdstad Parijs. Veel (sub)hoofdstukken spelen in Londen, maar de meest aangrijpende beschrijven de chaos in Parijs.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘A Tale of Two Cities’: hoe zal het de hoofdkarakters vergaan, zowel in Londen als in Parijs?

Verteller:

De roman heeft een auctoriale verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘A Tale of Two Cities’ zijn:
• Miss Lucie Manette: een jonge vrouw (in 1775 is ze zeventien jaar oud) die door pleegouders wordt opgevoed nadat ze haar ouders in Parijs kwijtraakte. Later komt ze opnieuw in contact met haar dood gewaande vader;
• Doctor Alexandre Manette: een Franse arts die jaren lang onschuldig gevangen werd gehouden in een Parijse gevangenis. Zijn vrouw is vlak na zijn arrestatie overleden, zijn enige dochter kent hij niet. Wanneer we hem ontmoeten is hij vrijgelaten en werkt hij als schoenmaker op een klein zolderkamertje;
• Charles Darnay (aka D’Alnais, aka Evrémonde): een adellijke jongeman die wordt beschuldigd van spionage (vóór de Fransen en Amerikanen en tegen de Engelsen). Wanneer we hem voor het eerst tegenkomen zal hij worden berecht (en waarschijnlijk worden terechtgesteld) voor verraad. Na zijn vrijlating gaat hij werken als docent (Frans) in Londen. Later blijkt hij een erfgenaam van een groot landgoed in Frankrijk te zijn. En ook daar krijgt hij grote problemen mee …;
• Mr Jarvis Lorry: een zeer plichtsgetrouwe bankier van Tellson’s Bank in Londen die vaak naar Parijs reist voor zaken. Mr Lorry is een vriendelijke, al wat oudere vrijgezel, bevriend met zowel de Manettes als met Darnay.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘A Tale of Two Cities’ zijn:
In Londen:
• Miss Pross: de pleegmoeder van Lucie Manette. Zij doet alles voor haar pleegdochter en beschermt haar met hand en tand tegen alles en iedereen bij wat of wie ze kwade bedoelingen vermoedt;
• Mr Jerry (Jeremiah) Cruncher, odd-job man: een manus-van-alles die boodschappen en berichten haalt en brengt voor de bankiers. Hij vindt zichzelf nogal belangrijk en hij krijgt vaak assistentie van zijn zoon (Jerry). Voor zijn vrouw, Mrs Aggerawayter Cruncher, heeft hij echter weinig respect;
• Mr Stryver, prisoner’s counsel: de verdediger namens de overheid. Mr Stryver is een vrijgezel die bevriend is met Sydney Carton, een man met wie hij ook in Parijs woonde. Tevens is hij een goede kennis van Mr Lorry en Dr Manette;
• Mr Sydney (‘Memory’) Carton: een trieste man die voor Mr Stryver werkt. Samen hebben ze in Parijs gewoond en gewerkt. Mr Carton is een ongelukkige man die veel pech heeft gehad in zijn leven – voor een groot deel ook veroorzaakt door zijn drankgebruik;
• Andere bijfiguren in Londen: Joe (guard of the stage-coach), Tom (coachman), justitieel personeel (Mr Attorney-General, Mr Solicitor-General), John Barsad (tevens een spion die onder meerdere namen bekend staat) en servant (en spion?) Roger Cly.
In Parijs:
• Madame Thérèse Defarge: de echtgenote van de wijnhandelaar, een stille, ondoorgrondelijke vrouw. Zij is altijd aan het breien (‘knitting’), ook wanneer er vreselijke dingen om haar heen gebeuren;
• Monsieur Ernest (’Jacques’) Defarge, vendor of wine: een wijnhandelaar. Behalve handelaar/verkoper weet hij veel van allerlei zaken en personen;
• ‘Jacques’, mender of roads: een wegwerker op het platteland, die ook connecties in Parijs heeft;
• Monsieur (‘Monseigneur’) Marquis d’Evrémonde: een rijke edelman (markies) die in grote rijkdom leeft en zich om niets en niemand bekommert. Hij blijkt de oom van Charles Darnay te zijn;
• The Farmer-General: een rijke landeigenaar, vriend van de Monseigneur;
• Andere bijfiguren in Frankrijk: Gaspard (een vriend van de wijnhandelaar, tevens een knecht van Monsieur the Marquis), meerdere mannen die ‘Jacques’ heten (kennissen van ‘Jacques’ Defarge), Monsieur Théophile Gabelle (Postmaster en belastingambtenaar voor de Marquis), Foulon (een edelman), ‘The Vengeance’ (een vriendin van Madame Lefarge).

Website:

https://www.gutenberg.org/files/1400/1400-h/1400-h.htm

Film:

‘A Tale of Two Cities’ is meerdere malen verfilmd, zowel als speelfilm als als TV-serie. Verder zijn er hoorspelen en andere bewerkingen van de roman gemaakt.

Overig:

‘A Tale of Two Cities’ is de elfde roman van Charles Dickens. Deze roman werd gevolgd door Great Expectations. De roman werd (en is) één van de bestverkochte boeken aller tijden.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Charles Dickens.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Great Expectations van Charles Dickens
• Down and out in Paris and London van George Orwell
• Chatterton van Peter Ackroyd

Citaat:

Darkness closed around, and then came the ringing of church bells and the distant beating of the military drums in the Palace Courtyard, as the women sat knitting, knitting. Darkness encompassed them. Another darkness was closing in as surely, when the church bells, then ringing pleasantly in many an airy steeple over France, should be melted into thundering cannon; when the military drums should be beating to drown a wretched voice, that night all potent as the voice of Power and Plenty, Freedom and Life. So much was closing in about the women who sat knitting, knitting, that they their very selves were closing in around a structure yet unbuilt, where they were to sit knitting, knitting, counting dropping heads. (p.225)

Vragen over het boek:

1. Waarom zat Dr Manette zo lang gevangen?
2. Wat heeft Charles Darnay met de adel in Frankrijk te maken?
3. Waarom keert Charles Darnay terug naar Parijs?
4. Welke rol speelt Madame Defarge in de roman?