‘Abandon all hope ye who enter here’ is scrawled in blood red lettering on the side of the Chemical Bank near the corner of Eleventh and First and is in print large enough to be seen from the backseat of the cab as it lurches forward in the traffic leaving Wall Street and just as Timothy Price notices the words a bus pulls up, the advertisement for 'Les Misérables' on its side blocking his view, but Price who is with Pierce & Pierce and twenty-six doesn’t seem to care because he tells the driver he will give him five dollars to turn up the radio, ‘Be My Baby’ on WYNN, and the driver, black, not American, does so.
‘I’m resourceful,’ Price is saying. ‘I’m creative, I’m young, unscrupulous, highly motivated, highly skilled. In essence what I’m saying is that society cannot afford to lose me. I’m an asset.’
Price calms down, continues to stare out the cab’s dirty window, probably at the word FEAR sprayed in red graffiti on the side of a McDonald’s on Fourth and Seventh. ‘I mean the fact remains that no one gives a shit about their work, everybody hates their job, I hate my job, you’ve told me you hate yours. What do I do? Go back to Los Angeles? Not an alternative. I didn’t transfer from UCLA to Stanford to put up with this. I mean am I alone in thinking we’re not making enough money?’ Like in a movie another bus appears, another poster for Les Misérables replaces the word—not the same bus because someone has written the word DYKE over Eponine’s face. Tim blurts out, ‘I have a co-op here. I have a place in the Hamptons, for Christ sakes.’
‘Parents’, guy. It’s the parents’.’
‘I’m buying it from them. Will you fucking turn this up?’ he snaps but distractedly at the driver, the Crystals still blaring from the radio.
‘It don’t go up no higher,’ maybe the driver says.

© Alfred A. Knopf, Inc. / Macmillan Publishers Ltd Picador, 1991.

De jonge, extreem rijke Patrick Bateman werkt bij een gerenommeerde bank op Wall Street. Hij heeft alles wat zijn hart begeert. Toch is hij diep ongelukkig.
Patrick kent alle namen van alle dure kledingmerken, evenals alle perfecte mineraalwaters, alle exclusieve New Yorkse restaurants en de meest belangrijke BNY (Beroemde New Yorkers). Hij bewondert mensen als Donald Trump, hij kijkt elke morgen naar een nietszeggende praatshow, hij kent alle songs uit ‘Les Miserables’ en hij wil graag mensen vermoorden …
Bij dat verlangen om te moorden gaat het in een enkel geval om mannen die meer succes hebben dan hij. Maar meestal gaat het gewoon om vrouwen: mooie, jonge vrouwen die hij van alles en nog wat wil aandoen voordat hij ze ombrengt.
En langzamerhand wordt de knappe, rijke, succesvolle, modieuze Patrick Bateman hoe langer hoe gestoorder: hij lokt vrouwen zijn appartement in en vermoordt hen op de meest gruwelijke manieren. Walgelijk …
Het is echter de vraag of al die gewelddaden werkelijk plaatsvinden. Want Patrick is een man die veel onwaarheden vertelt: hij lijkt een expert op het gebied van popmuziek, maar hij verwart namen en songteksten, hij vergist zich in feiten en gebeurtenissen, hij haalt namen van vrienden en kennissen door elkaar – en hij verstrikt hoe langer hoe verder in zijn eigen leugens …

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Bret Easton Ellis

Jaar van uitgave:

1991

Aantal pagina's:

399

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1990-2000

Plaats van handeling:

USA (New York City, Manhattan)

Bijzonderheden:

Een roman in heel veel getitelde hoofdstukken.
In het Nederlands heet de roman eveneens ‘American Psycho’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De satirische roman ‘American Psycho’ is een zeer verontrustende roman over de leegheid van het bestaan. De hoofdpersoon, Patrick Bateman, is een miljonairszoon die een baantje in Wall Street heeft waar hij geen enkele moeite voor hoeft te doen. Hij heeft heel veel vrienden en vriendinnen. En hij is een psychopathische seriemoordenaar …

WAT MOET JE WETEN?

‘American Psycho’ is voor lezers met een heel sterke maag en een groot relativeringsvermogen. De hoofdpersoon heeft veel gewelddadige seks en hij pleegt afschuwelijke moorden. Als je het verhaal goed leest merk je echter dat hij die moorden hoogstwaarschijnlijk nooit gepleegd heeft: alle gewelddaden spelen zich waarschijnlijk in zijn hoofd af.
Wat niet wegneemt dat het een roman blijft met een expliciete beschrijving van zeer walgelijke en langdurige folteringen en moorden …

DE TAAL

De taal van ‘American Psycho’ is goed te begrijpen, maar er worden heel veel vloek- en schuttingwoorden gebruikt. Alles wat de hoofdpersoon doet (denkt?) wordt zeer expliciet vermeld en dat zal veel lezers tegen de borst stuiten.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn van een gemiddelde lengte.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is de roman schokkend en zeer expliciet.
Dat geldt zeker ook voor het verhaal zelf. Het is een verhaal dat heel vreemd begint: een jonge, rijke, knappe man verdiept zich continu in de nieuwste (en duurste) mode, in de meest hippe (en duurste) restaurants en in de aantrekkelijkste vrouwen. Maar al snel slaat de stemming bij de hoofdpersoon om: hij kan zijn moorddadige neigingen niet bedwingen en hij denkt aan moorden en martelen. Totdat hij tot die martelingen en moorden overgaat. Het is echter de vraag of dat ‘werkelijk’ zo is …
Op basis van deze eigenschappen is ‘American Psycho’ een boek met een literair niveau C 5c en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

Het verhaal is geschreven met een zekere mate van humor en met een grote kennis van de wereld van de ultrarijken. Die wereld bekritiseert hij continu: de hoofdpersoon bewondert mooie kleren en dure uitgaansgelegenheden, beroemde personen (zoals Donald Trump) en het is duidelijk dat de schrijver hem bijzonder belachelijk maakt. Helaas is die vorm van satire niet voor alle lezers begrijpelijk (of te waarderen): velen zullen niet verder lezen nadat de eerste moorden gepleegd zijn …

Actie:

‘American Psycho’ bevat een verhaal met zeer veel – en heel gewelddadige – actie.

Tijd:

De gebeurtenissen in de roman spelen zich af in de jaren 1980-1990. Er wordt veel gesproken over de mode en over het uitgaansleven in (met name) Manhattan (New York City) en de hoofdpersoon bespreekt de popmuziek uit zijn tijd: Genesis, U2, Whitney Houston, Huey Lewis & The News. Dat laatste doet hij heel uitvoerig: de kenners zullen echter merken dat ook daar de fantasie van de hoofdpersoon op hol slaat: zijn analyses van bands en songs zitten regelmatig vol fouten …

Plaats:

De setting van ‘American Psycho’ is New York City – en dan vrijwel uitsluitend het rijke deel van Manhattan, de brede straten rondom Wall Street.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘American Psycho’: hoe zal het verlopen met de gewelddadige hoofdpersoon en de mensen om hem heen: zowel de ‘slachtoffers’ als de vele ‘vrienden’ en ‘vriendinnen’?

Verteller:

De roman heeft een ik-verteller wat continu zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief.

Hoofdkarakters:

Het hoofdkarakter in ‘American Psycho’ is:
• Patrick Bateman (soms aka McCullough, Marcus Halberstam, McDonald, Wiiliams, Taylor, Simpson, Kingsley, Kevin, Davis, McCloy, Baxter, Batman, Robert Chance, Dominic, Ted Owen, Saul, Mr. Smith, Henderson, Davis, Donaldson, Chris Hagen): de ik-verteller, een ultrarijke jonge man die bij een gerenommeerd kantoor op Wall Street, ‘Pierce & Pierce’, werkt. Patrick hoeft eigenlijk niet te werken – en in feite doet hij dat ook nauwelijks. Hij lijdt aan de leegte van zijn bestaan: zijn leven bestaat uit dure kleding kopen en dragen, veel geld uitgeven, lunch-, drank- en dinerafspraken met vrienden nakomen en … mensen vermoorden. Dat laatste doet hij hoe langer hoe vaker. De vraag is echter of hij dat werkelijk doet, of dat het alleen waanideeën in zijn hoofd zijn.

 

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘American Psycho’ zijn:
• Jean, secretary: de secretaresse van Patrick Bateman, misschien wel de enige die hij enigszins vertrouwt. Zij is in ieder geval iemand die hem helemaal vertrouwt;
• ‘Vrienden’ van Bateman: Luis Carruthers, David Van Patten, Craig McDermott, Preston, Scott Montgomery, Madison, Hugh, Frederick Dribble, Muldwyn Butler, Ricardo, Scott and Annie Smiley, Reed Thompson, Todd Broderick, George McBride, Charles Murphy, Jamie Conway, Kevin Wynn, Jason Gladwin, Christopher Armstrong, Tim Severt, Donald Petersen, Nancy and Charles Hamilton, Walter Rhodes, Alex Baxter, Charles Kennedy, Richard Perry, Edward Lampert, John Constable, Jim Kramer, Lucas Tanner, Reed Goodrich, Jason Rust, Harold Carnes, Nina Goodrich, Truman Drake, Peter Russell;
• Collega’s van Bateman: Timothy Price, Todd Hamlyn, George Reeves, Paul Owen, Trent Moore, Paul Denton, Bradley Simpson;
• ‘Vriendinnen’ van Bateman: Evelyn, Courtney Lawrence, Vanden, Nicki, Cheryl, Patricia Worrell, Victoria, Sabrina, Christie, Meredith, Libby, Daisy Milton, Caron, Francesca, Alison Poole, Bethany, Elizabeth, Torri, Tiffany, Jeannette;
• Anderen: Ricardo (drugs dealer), Helga (skin technician), Mario (valet), Jeannie (manicurist), Al (homeless person), Daniel (willekeurige persoon), Sean (broer van Patrick), Charles Conroy (accountant) Nicholas Leigh (trustee), Donald Kimball (detective), Mrs. Wolfe (real estate agent), Abdullah (taxi driver).

 

Website:

https://www.theguardian.com/books/2015/jan/10/american-psycho-bret-easton-ellis-irvine-welsh

Film:

‘American Psycho’ is in 2000 verfilmd. Later zijn er nog meer bewerkingen van de roman gemaakt: voor radio, voor het Internet, voor TV.

Overig:

‘American Psycho’ is de derde roman van Bret Easton Ellis en na Less than Zero de meest beruchte die hij (tot nu toe) schreef.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Bret Easton Ellis.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Glamorama van Bret Easton Ellis
• The Dark Half van Stephen King
• The Naked Lunch van William S. Burroughs

 

Citaat:

… there is an idea of a Patrick Bateman, some kind of abstraction, but there is no real me, only an entity, something illusionary, and though I can hide my cold gaze and you can shake my hand and feel flesh gripping yours and maybe you can even sense our lifestyles are probably comparable: I simply am not there. (pp. 376-377)

Vragen over het boek:

1. Waarom wordt er in het verhaal zoveel aandacht besteed aan kleding en aan dure gerechten?
2. In hoeverre is Evelyn de ‘ware’ voor Patrick Bateman?
3. Waarom is Jean een vaste waarde in het leven van Patrick Bateman?
4. Hoe loopt het af met Patrick Bateman en zijn gewelddadigheden?