Red flames licked the sky over Berlin. The covers, the pages, the words of twenty thousand books fueled a vast bonfire. Smoke billowed across ranks of torch-bearing students and uniformed men. The deep sucking roar of the flames was like a vast collective gasp. It was as if those who were gathered there had, all at once, stopped to consider the horror of what they were witnessing.
Then a lone voice screamed out a defiant cry of ‘Heil Hitler!’ It was more than just a cry of praise for the Führer. It was a cry that said, ‘We don’t care what the world thinks of us.’ ‘Heil Hitler!’ the crowd repeated time after time. The words echoed across the city, across Germany, across the entire continent of Europe and beyond. The message was clear. ‘Those who are not with us are against us – and we will burn their every word!’

© Wolfhound Press Ltd, 1997

Een schrijver in het Duitsland van 1930 heeft pas succes wanneer hij kinderboeken gaat schrijven. Hij schrijft spannende verhalen over vier jongeren: twee blonde stoere Duitsers (Siegfried en Greta) en een gehandicapte jongen (Dieter) en een joods meisje (Anna), leden van de 'Lingen Gang'. Maar dat verandert wanneer Hitler in Duitsland aan de macht komt …
De schrijver, Axel Hoffen, moet voortaan schrijven over stoere, blonde Duitsers en niet over gehandicapte zielenpoten en over onbetrouwbare joodse mensen. De schrijver weigert – uiteraard.
Maar hij wordt opgesloten en gemarteld. En een andere schrijver – die alles wel wil doen voor drinkgeld – gaat het volgende avontuur over de Lingen Gang schrijven.
Maar daar zijn de vier het niet mee eens. Vooral de stoere blonde Duitse jongen Siegfried komt in opstand: in zo’n boek wil hij niet meedoen …

ERK Niveau:

B1

Schrijver:

Mark O’Sullivan

Jaar van uitgave:

1997

Aantal pagina's:

174

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1930-1940

Plaats van handeling:

Duitsland, Berlijn en een denkbeeldig stadje

Bijzonderheden:

Een jeugdroman in veel getitelde hoofdstukken.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Als je van oorlogsverhalen houdt, dan is ‘Angels without Wings’ een heel mooi boek. Het verhaal lijkt in het begin een beetje zoetsappig, maar vergis je niet: dat is het zeker niet. Je leert uit dit boek hoe het was om in een bezet land te wonen waar mensen maar weinig vrijheid hadden.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het waarderen van ‘Angels without Wings’ heb je weinig specifieke kennis nodig. Wel moet je weten dat er veel argwaan was in het Duitsland van de jaren dertig van de vorige eeuw: niemand vertrouwde iemand meer – ook niet wanneer men al jaren bij elkaar in de buurt woonde.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Angels without Wings’ zijn niet echt moeilijk. De alinea’s en de hoofdstukken zijn over het algemeen kort en er zijn veel dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘Angels without Wings’ is goed te volgen.
Dat geldt ook voor het verhaal. Het lijkt een beetje ingewikkeld te beginnen: welke verhalen lopen hier door elkaar? Maar al snel krijg je in de gaten wat ‘waar’ en wat ‘niet waar’ is.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Angels without Wings’ een boek met een literair niveau B 3b en een taal-(ERK-)niveau B1.

Schrijfstijl:

De jeugdroman ‘Angels without Wings’ is mooi geschreven. De fragmenten die in opdracht van de nazi’s zijn geschreven lijken heel gelikt en heel racistisch, terwijl de echte gebeurtenissen behoorlijk heftig zijn.

Actie:

De jeugdroman ‘Angels without Wings’ is een verhaal met veel actie. De gebeurtenissen gaan vooral over zaken die te maken hebben met de Tweede Wereldoorlog: angst en verraad, verzet en heldenmoed.

Tijd:

‘Angels without Wings’ speelt zich af in de jaren dertig van de vorige eeuw. In Duitsland is Adolf Hitler net aan de macht gekomen en hij probeert met zijn nazipartij zo veel mogelijk macht naar zich toe te trekken – ten koste van veel verschillende bevolkingsgroepen (zoals de Joden).

Plaats:

De setting van ‘Angels without Wings’ is de Duitse hoofdstad Berlijn en een denkbeeldig stadje ergens in Duitsland. De schrijver woont zelf in Berlijn, maar zijn karakters wonen in een dorpje op het platteland.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Angels without Wings’: zal het de schrijver en zijn karakters lukken tegenstand te bieden aan de nazi’s?

Verteller:

De roman ‘Angels without Wings’ heeft een alwetende verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Angels without Wings’ zijn:
• Siegfried Geistengel: een blonde 14-jarige stoere vent. Hij is de leider van de ‘Lingen Gang’, een jongerenclubje uit een Duits dorpje;
• Greta: een blond, serieus meisje. Zij is een soort secretaresse van de groep;
• Anna Matthias: een joods meisje. Zij is het andere meisje uit de groep;
• Dieter: een jongen met één arm. Hij woont thuis bij zijn alcoholische vader en zijn stiefmoeder. Ondanks het feit dat hij niet zo veel kan als de anderen, wordt hij toch gezien als een volwaardig lid van de groep;
• Axel Hoffen: een Berlijnse schrijver. Eigenlijk was hij dichter, maar hij kreeg pas succes toen hij avonturen over de ‘Lingen Gang’ ging schrijven. Als Hitler aan de macht komt, mag hij niet meer schrijven wat hij wil.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Angels without Wings’ zijn:
• Herr Steiglitz: de uitgever van de boeken van Axel Hoffen, een oudere joodse man;
• SS Hauptsturmführer Teufel: een sadistische Duitse nazi-militair;
• Herr Kurt Hempel (stationschef), Herr Dielen (smid), Herr Stiefel (bakker);
• Karl Matthias: de vader van Anna, een joodse handelaar;
• Hans Gott: een alcoholische schrijver;
• Heinrich Geistengel, Frau Geistengel, Heni, Max, Karl, Frieda en Martha: de familie van Siegfried;
• Wagner: een soldaat die met Teufel samenwerkt;
• Andere inwoners van Berlijn (zoals de bankbediende Herr Gier en de vriend van Hans Gott, Herr Ingelau) en van het Duitse dorpje Leinigen.

Website:

https://www.encyclopedia.com/arts/educational-magazines/osullivan-mark 

Film:

De jeugdroman ‘Angels without Wings’ is niet verfilmd.

Overig:

Hoewel het verhaal ‘Angels without Wings’ over nazi-Duitsland gaat, zijn er wel parallellen met de andere boeken van Mark O’Sullivan: veel van zijn andere jeugdromans gaan over de Ierse vrijheidsstrijd – zoals de strijd tegen de Engelsen en de gevechten van Ieren onderling.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Mark O’Sullivan.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Carrie’s War van Nina Bawden
• The File on Fraulein Berg van Joan Lingard
• The Boy in the Striped Pyjamas van John Boyne

Citaat:

To make a paradise so great
From human, low beginnings
They’ll wander far from Heaven’s gate,
These angels without wings. (p.174)

Vragen over het boek:

1. Waarom wordt Axel Hoffen kinderboekenschrijver en geen dichter?
2. Waarom zou Siegfried voor de nazi’s willen kiezen? En waarom zou het dat juist niet den?
3. Waarom schrijft iemand anders het verhaal van de Lingen Gang?
4. Welke les kun je leren uit dit verhaal?