Here is Sofka, in a wedding photograph; at least, I assume it is a wedding, although the bride and groom are absent. Sofka stands straight and stern, her shoulders braced, her head erect in the manner of two generations earlier. She wears a beautiful beaded dress and an egret feather in her hair. It must have been attached to a hat but the hat is hidden by her coiffure, which is in itself hat-shaped. Behind her stand her two daughters, beautiful also, but looking curiously tubercular; perhaps those wide-eyed pleading smiles add to this impression. The daughters are in white, with ribbons in their long hair, which I know to have been red. Sofka's eldest son, her pride and joy, smiles easily, already a lazy conqueror. In his white tie and tails he has the air of an orchestral conductor. He stands between the two girls, an escort rather than a brother, as he was to prove on so many occasions. The sickly and favoured younger son is nowhere in sight, unless he proves to be one of those touching and doomed-looking children seated cross-legged in the front row, the girls, with hair of unimaginable length, clutching posies of flowers, the boys in long trousers and jackets of a satiny-looking material, gazing soulfully at the photographer. Yes, Alfred must be the one on the right. All around them are lesser members of the cast, relations by marriage: a stout and equally beaded woman, several jovial men, a youngish woman with a cascading jabot of lace and an expression of dedicated purpose, and, on the extreme left, edging her way into the centre, a pretty girl with a face like a bird. None of these people seems to have as much right to be in the picture as Sofka does. It is as if she has given birth to the entire brood, but having done so, thinks little of them. This I know to be the case. She gazes out of the photograph, beyond the solicitations of the photographer, her eyes remote and unsmiling, as if contemplating some unique destiny. Compared with her timeless expression, her daughters' pleading smiles already foretell their future. And those favoured sons, who clearly have their mother's blessing, there is something there too that courts disaster. Handsome Frederick, in his white tie and tails, with his orchestral conductor's panache: is there not perhaps something too easy about him, pliable, compliant, weak? Able to engage his mother's collusion in many an amorous escapade, but finally dishonourable, disappointing? Does Sofka already know this? And little Alfred, seated cross-legged between the children who must be sisters and with one of whom he will shortly fall in love, do those eyes, heavy and solemn, shadowed with the strain of behaving well, bear in them the portent of a life spent obeying orders, working hard, being a credit, being a consolation, being a balm for his mother's hurt, a companion in her isolation? For her husband, their father, is absent, gone before, dead, mildly disgraced. Gambling, they say. In any event, he was an older man, scarcely compatible, out of reach to his young children, amused by his young wife but easily bored by her inflexible dignity. Out of it in every sense.

© Jonathan Cape Ltd, 1985.

Een weduwe, Sofka Dorn, voedt haar vier kinderen, twee jongens en twee meisjes, op in een deftige wijk in Londen. Haar overleden man heeft haar een goedlopend bedrijf nagelaten, een bedrijf dat geduldig wacht op het volwassen worden van de zoons.
Die zoons zijn heel verschillend: de oudste, Frederick, is charmant, populair en zorgeloos; de andere, Alfred, is zorgelijk, plichtsgetrouw en minder opvallend. Zoiets dergelijks geldt ook voor de zussen: de jongste, Betty, is een wispelturig en ondernemend meisje, terwijl de oudste, Mimi, een ernstige en gedienstige dochter is.
Toch lijkt het alsof de moeder iets meer liefde voelt voor de zorgeloze vrijbuiters. Zelfs wanneer Frederick een onverwachte verloving viert met een vrouw wiens familie in Italië werkt en wanneer Betty werk zoekt als danseres in Montmartre in Parijs. Sofka lijkt uiteindelijk alleen met haar zorgzame kinderen over te blijven.

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Anita Brookner

Jaar van uitgave:

1985

Aantal pagina's:

187

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1935-1960

Plaats van handeling:

UK (Londen) en Frankrijk (Parijs)

Bijzonderheden:

Een roman in 14 genummerde hoofdstukken.
In het Nederlands heet de roman ‘Familie en vrienden’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De familieroman ‘Family and Friends’ is een voortkabbelend, maar desalniettemin indrukwekkend verhaal over een kleine familie en hun vrienden en kennissen. Een weduwe voedt haar kinderen op in behoorlijke rijkdom; toch loopt niet alles in het gezin op rolletjes en de nodige strubbelingen en problemen doen zich voor.

WAT MOET JE WETEN?

‘Family and Friends’ speelt in een niet nader genoemde tijd. Er is een oorlog (de Tweede Wereldoorlog?), er is een economische crisis, amusement (film en televisie) nemen een belangrijker plek in in de samenleving. Waarschijnlijk is het de tijd vóór, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog, maar duidelijk wordt dit nooit.
Op het eerste gezicht lijkt het een gezapig verhaal, maar niets is minder waar: dit is een zeer ironisch verhaal over een buitengewone familie.

DE TAAL

De taal van ‘Family and Friends’ is vaak lastig. Het woordgebruik is gevarieerd, humoristisch (ironisch vaak) en zeer origineel.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn behoorlijk lang. De roman daarentegen is bescheiden qua omvang.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is de roman heel mooi geschreven.
Dat geldt zeker ook voor het verhaal zelf. Het is een uiterlijk simpel verhaal dat de nodige voetangels en klemmen kent en het verloop van het verhaal is ook verrassend.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Family and Friends’ een boek met een literair niveau C 5b en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

De roman is heel mooi geschreven: origineel en met veel gevoel voor humor.

Actie:

‘Family and Friends’ bevat een verhaal met weinig actie.

Tijd:

De gebeurtenissen in de roman spelen zich af in de jaren 1935-1960 (hoewel dat nooit met zoveel woorden wordt vermeld).

Plaats:

De setting van ‘Family and Friends’ is meerdere plaatsen – met de nadruk op een deftige wijk in Londen. Twee kinderen gaan later wonen in Parijs, aan de Italiaanse Riviera en in Los Angeles, Californië.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Family and Friends’: hoe zullen de levens van de moeder en van haar vier kinderen verlopen?

Verteller:

De roman heeft een auctoriale verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Family and Friends’ zijn:
• Sofka (Sophie) Dorn: een weduwe die haar vier kinderen alleen opvoedt. Haar man liet haar veel bezittingen en een goedlopend bedrijf na. Sofka groeide ergens in Oost-Europa op. Zij behoort met haar gezin tot de hogere standen in Londen;
• Frederick: de oudste zoon, de lieveling van zijn moeder. Frederick is knap, populair en uiteindelijk vaak niet erg aardig: hij speelt met de vriendinnen die hem willen inpalmen. Totdat hij de ‘ware’ ontmoet …;
• Mimi (Mireille): de oudste dochter. Ze is plichtsgetrouw en vaak nogal gespannen. Mensen vinden haar vaak erg degelijk;
• Alfred: de jongste zoon. Hij wil graag de wereld verkennen, maar wanneer er een plek vrijkomt in het bedrijf van de overleden vader, kent hij zijn plicht. Met vrouwen is hij minder doortastend;
• Betty (Babette): de jongste telg (en dochter). Betty is mooi, maar vooral koket. Ze weet veel mannen om haar vinger te winden. Ze is duidelijk niet van plan om in Londen bij haar familie te blijven wonen.

 

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Family and Friends’ zijn:
• Joseph Lautner: de feitelijke leider van het bedrijf van Dorn. Een oudere, zeer plichtsgetrouwe werknemer die de steun en toeverlaat van Sofka is;
• Evie: een Engelse meid die in de hotels van haar ouders aan de Italiaanse Riviera opgroeit. Zij is open en duidelijk en ze weet een plek in het gezin van de familie Dorn te veroveren;
• Dolly (Dorothea): een nicht van de kinderen Dorn. Zij is een knappe meid die later trouwt met de saaie Hal;
• Nettie (Annette): de andere nicht van de familie Dorn.
• Andere familieleden: Steffie, Carrie, Letty, Max, Sam, Dizzy (Desmond);
• Personeel in de huizen van de Dorns: Elizabeth, Winnie, Lily, Ursie (Ursula), Muriel (housekeeper);
• Mr Cariani: een van oorsprong Italiaanse dansleraar, geassisteerd door Miss Mudie, die Mimi dansles geeft;
• Frank (Franco) Cariani: de charmante zoon van Mr Cariani, tevens een goede danser;
• Anderen (in Engeland): M. Emile (hairdresser), Mr Levy (bookseller), Irma Beck (een vroegere vriendin van Sofka);
• Anderen (in Parijs): Maître Blin (bank manager), Madame Mercier (conciërge);
• Mr Markus (producer): een beroemde producer die Betty in Parijs ontmoet;
• Max Markus: de neef van Mr Markus, een knappe vent met weinig werkervaring;
• Hal: de man van Dolly, een vriend van Alfred, een beetje een sullige vent.

 

Website:

http://brooknerday.blogspot.com/2014/01/review-family-and-friends.html

Film:

‘Family and Friends’ is niet verfilmd.

Overig:

‘Family and Friends’ is de vijfde roman van Ms Brookner.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Anita Brookner.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• To the Lighthouse van Virginia Woolf
• Breakfast at Tiffany’s van Truman Capote
• Dinner at the Homesick Restaurant van Anne Tyler

Citaat:

They are all so pleased. Will and Nettie come, with their little daughter, for the unexpected happened, just when it seemed to be almost too late: a child, after all these years. It seemed like a miracle, and perhaps it was. Mimi smiles, serves coffee, serves marzipan cake.
Here they all are, family and friends, in the wedding photograph. (p.187)

Vragen over het boek:

1. Wat weet je over het verleden van Sofka?
2. Waarom is het ironisch dat juist Alfred en Mimi bij hun moeder blijven wonen?
3. Welke van de twee kinderen vindt uiteindelijk het geluk buiten Engeland: Betty of Frederick? Waar blijkt dat uit?
4. Waarom is Lautner altijd een steun voor de familie?