When I was put in charge of the Structural Department of the Royal Aircraft Establishment at Farnborough, I was thirty-four years old. That made a few small difficulties at first, because most of my research staff were a good deal older than I was, and most of them considered it a very odd appointment. Moreover, I wasn’t a Farnborough man; I started in a stress office in the aircraft industry and came to Farnborough from Boscombe Down, where I had been technical assistant to the Director of Experimental Flying for three years. I had often been to Farnborough, of course, and I knew some of the staff of my new department slightly; I had always regarded them as rather a queer lot. On closer acquaintance with them, I did not change my views.
In spite of my appointment from outside I found them quite co-operative, but they were all getting on in years and beginning to think more about their pensions than about promotion. When I got settled in I found that each of them had his own little niche and his own bit of research. Mr Morrison, for example, was our expert on the three-dimensional concentrations of stress around riveted plate joints and he was toying with a fourth dimension, the effect of time. What he didn’t know about polarised light wasn’t worth knowing. He had been studying this subject for eight and a half years, and he had a whole room full of little plate and plastic models broken upon test. Every two years or so he produced a paper which was published as an R. and M., full of the most complicated mathematics proving to the aeroplane designer what he knew already from his own experience.

© William Heinemann / Pan Books, 1948/1963.

Dr Stanley Scott heeft sinds kort de leiding over een bureau in Farnborough dat vliegtuigen en het functioneren van zulke vliegtuigen onderzoekt. Er werken veel oudere en vaak enigszins zonderlinge specialisten: onderzoekers die alles weten over het onderdeeltje dat ze moeten bestuderen.
Zo is er Mr Honey, een verstrooide weduwnaar met een dochtertje van twaalf jaar oud. Zijn jonge vrouw kwam om bij een bombardement op Londen tijdens de Tweede Wereldoorlog en sindsdien laat hij het huis (en zijn dochtertje) nogal verslonzen. Maar in zijn werk is hij heel precies. Zo ontdekt Honey dat er bij een nieuw type vliegtuig, de Rutland Reindeer, na een aantal vlieguren (zo’n 1400) wellicht metaalmoeheid optreedt bij de staart van het toestel. En een paar maanden geleden stortte zo’n toestel neer in Labrador, volgens de luchtvaartmaatschappij door een fout van de piloot. Dr Scott besluit dat Theodore Honey deze crash in Labrador zal onderzoeken.
En terwijl Scott en zijn vrouw zorgen voor het dochtertje van Honey, vliegt deze van Londen naar Canada. Met een Reindeer – die al meer dan 1400 uren gevlogen heeft …
Honey raakt niet in paniek, maar hij waarschuwt wel iedereen: de piloten, de stewardess en een Amerikaanse actrice die ook aan boord is. De vliegeniers vinden zijn verhaal ongeloofwaardig, maar de stewardess en de actrice luisteren aandachtig naar de zonderlinge, maar deskundige wetenschapper. Bij een tussenlanding in Newfoundland onderneemt Honey actie: hij wil koste wat kost voorkomen dat de Reindeer verder vliegt.

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

Nevil Shute

Jaar van uitgave:

1948

Aantal pagina's:

281

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1940-1950

Plaats van handeling:

UK, Canada

Bijzonderheden:

De roman bestaat uit 12 genummerde hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek ‘Spel met de dood’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De roman ‘No Highway’ gaat niet over snelwegen of over auto’s, maar over vliegtuigen. Er vliegen nieuwe Britse toestellen over de Atlantische Oceaan die in de staart mogelijk last kunnen krijgen van metaalmoeheid: die staart zou kunnen afbreken en het toestel stort dan uiteraard neer …
Als je van vliegtuigen, van techniek en van vliegen houdt, dan is dit zeker een aanrader voor jou. De hoofdpersonen gaan de strijd overigens niet alleen aan met de technische problemen, maar ook met persoonlijke: de makers en exploitanten van dit nieuwe vliegtuig zijn niet zo gediend van kritiek op hun geesteskinderen.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het waarderen van ‘No Highway’ heb je weinig specifieke kennis nodig. Er wordt wel het een en ander uitgelegd over vliegen en vliegtuigen, maar dat gebeurt op een duidelijke manier (een hele prestatie voor een schrijver die alles over de technische kant van vliegen en vliegtuigen wist).

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘No Highway’ zijn pittig, maar de spanning houdt het verhaal overzichtelijk en boeiend. De schrijver verliest zich nergens echt in technische uitweidingen.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn van een gemiddelde lengte. Er zijn veel dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Wat taal betreft is ‘No Highway’ zeker goed te lezen.
Het verhaal is dat ook. Het is een spannend verhaal over een onderwerp dat nog altijd actueel is: wat te doen wanneer er technische problemen ontstaan bij een (modern) vervoermiddel? Veiligheid speelt uiteraard een rol – maar ook geld, aanzien en prestige ….
Op basis van deze eigenschappen is ‘No Highway’ een boek met een literair niveau C 4d en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

‘No Highway’ is spannend geschreven. Ogenschijnlijke sullige wetenschappelijke nerds blijken dappere kerels te zijn terwijl stoere vliegeniers soms door de mand vallen.
Opnieuw voert Mr Shute een ik-verteller op die niet de hoofdpersoon van het verhaal blijkt te zijn. Maar deze Dr Scott staat wel zo dicht bij die hoofdpersoon dat hij van alles over hem te weten komt (en wij van alles over die Dr Scott te horen krijgen).

Actie:

De roman ‘No Highway’ is een verhaal met redelijk veel actie.

Tijd:

‘No Highway’ speelt zich af in de jaren 1940-1950. De oorlog is al een paar jaar voorbij, maar de effecten zijn nog merkbaar: het Britse land werkt aan haar wederopbouw, oude koloniën (zoals Canada) horen nog duidelijk bij Groot-Brittannië en individuen treuren om familieleden die in de oorlog omkwamen (zoals Mr Honey en Miss Marjorie Corder).

Plaats:

De setting van ‘No Highway’ is het Verenigd Koninkrijk, Canada en het luchtruim. Scott en Honey werken in Farnborough, een stadje in Hampshire, ten westen van Londen; ze reizen regelmatig naar Londen voor vergaderingen; het onderzoek vindt plaats in Labrador, Canada (met een tussenlanding in Newfoundland); en veel scenes spelen in een vliegtuig, op weg van Londen naar Canada.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘No Highway’: zal het de wetenschappers lukken om de veiligheid van het vliegtuig te kunnen garanderen?

Verteller:

De roman ‘No Highway’ heeft een ik-verteller, wat soms zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘No Highway’ zijn:
• Dr Dennis Scott: de 34-jarige ik-verteller – een jonge, ambitieuze directeur van de Royal Aircraft Establishment in Farnborough. Hij krijgt te maken met veel oudere werknemers en onderzoekers die al jaren hetzelfde werk doen. Hij besluit zijn werk zo goed mogelijk te doen, maar om toch ook vernieuwingen door te voeren, mocht dat nodig zijn;
• Mrs Shirley Scott: de 24-jarige echtgenote van Dennis. Zij hebben elkaar op het kantoor in Farnborough ontmoet. Shirley werkte daar gedurende de (Tweede Wereld)oorlog; sinds haar huwelijk is ze opnieuw (muziek)les gaan geven;
• Theodore Honey: een wetenschapper in Farnborough die onderzoek doet naar metaalmoeheid bij vliegtuigen. De echtgenote van Theodore kwam vier jaar eerder om bij een bombardement op Londen; sindsdien voedt hij zijn dochtertje alleen op. Theodore is in zoverre een zonderling, dat hij niet alleen keihard werkt en alles weet van metaalmoeheid, maar hij doet ook onderzoeken naar Bijbelse wonderen, UFO’s, buitenaards leven, Ouija-boards en eindtijdverhalen. Zo gaat hij er bijvoorbeeld van uit dat Jezus Christus binnen niet al te lange tijd zal terugkeren op aarde: dat zal zijn bij het stadje Gastonbury, de plaats waar Hij als jongen een aantal jaren schijnt te hebben gewoond;
• Elspeth Honey: het 12-jarige dochtertje van Mr Honey, tevens een talentvolle pianiste die les krijgt van Shirley. Elspeth is lief en bescheiden, maar ze is slordig gekleed en ook aan haar haardracht is te merken dat ze zonder moeder opgroeit.
• Miss Marjorie Corder: de stewardess aan boord van de Rutland Reindeer die Theodore Honey goed begeleidt, ook wanneer hij zich niet altijd even gemakkelijk gedraagt in het vliegtuig;
• Monica Teasdale: een Amerikaanse actrice die meevliegt in de Reindeer, van Londen naar Montreal. Zij is een succesvolle en rijke dame, die echter diep in haar hart vaak verlangt naar een ‘gewoon’ burgerleventje.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘No Highway’ zijn:
• Medewerkers van de Structural Department of the Royal Aircraft Establishment in Farnborough: The Director, Mr Morrison (bestudeert het plaatwerk van vliegtuigen), Mr Fox-Marvin (besturing), Miss Bucklin (secretaresse), Simmons (junior scientist), Miss Learoyd (telefoniste);
• Andere Britten die bij de luchtvaart en de luchtmacht betrokken zijn: Sir Philip Dolbear (Chairman for the Atomic Board), Ferguson (Department of Experiment and Research at the Ministry), Penworthy (Squadron-Leader), Captain Fisher (Group-Captain of the Accidents Branch), E.P. Prendergast (Chief Designer of the Rutland Aircraft Company), Sir David Moon (hoofd van de organisatie CATO), Carter (Ministry of Civil Aviation), Stanley Morgan (Director of Research and Development), Flying-Officer Harper;
• Personeel aan boord van de Rutland Reindeer: Captain Samuelson (gezagvoerder), Peter Dobson (second pilot), Miss Peggy Ryan (stewardess), Cousins (engineer, boordwerktuigkundige);
• Mr Symes, Air Registration Board Inspector: de verantwoordelijke ambtenaar van het vliegveld in Gander, Newfoundland;
• Mrs Peters: buurvrouw van de Scotts;
• Mrs Higgs: huishoudster van de familie Honey;
• Canadese vliegeniers en aanverwant personeel: Group-Captain Porter, Squadron-Leader Russell (Inspector of Accidents), Hennessey (piloot), Stubbs (assistent van Russell).

Website:

www.nevilshute.org/Reviews/highway2.php

Film:

De roman ‘No Highway’ is in 1951 verfilmd (met in de hoofdrollen James Stewart en Marlene Dietrich). Verder werden er radiobewerkingen en TV-films van de roman gemaakt.

Overig:

‘No Highway’ is geschreven door een deskundige. Nevil Shute werkte lang bij de ontwikkeling van vliegtuigen, eerst voor de overheid en later met een eigen bedrijf. Het toestel dat in dit boek wordt beschreven, de ‘Rutland Reindeer’, heeft overigens nooit bestaan.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Nevil Shute.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Gremlins van Roald Dahl
• The Poseidon Adventure van Paul Gallico
• The Langoliers (Four Past Midnight, Book I) van Stephen King

Citaat:

One evening Shirley laid her sewing down. ‘Dennis, I wish you or somebody would write up some of these things that happen, like the Reindeer tail. I mean, write literally all about it, not just the scientific part. All about Monica Teasdale, and Elspeth, and planchette, and the Director going to Kew Gardens – all the bits that made it fun. We shall forget what really happened in a few years’ time and we’ll have lost something worth having. I’d like to try and save some of the fun we’re having now, to look at when we’re old.’ (pp.280-281)

Vragen over het boek:

1. Waarom is Mr Honey zo’n tragisch figuur, volgens jou?
2. Waarom kiest Dr Scott de kant van Honey bij het conflict?
3. Wie slaagt erin Mr Honey voor zich te winnen, Mrs Teasdale of Miss Corder – en hoe komt dat?
4. Welke les valt er te leren uit ‘No Highway’?