In 1902 Father built a house at the crest of the Broadview Avenue hill in New Rochelle, New York. It was a three-story brown shingle with dormers, bay windows and a screened porch. Striped awnings shaded the windows. The family took possession of this stout manse on a sunny day in June and it seemed for some years thereafter that all their days would be warm and fair. The best part of Father's income was derived from the manufacture of flags and buntings and other accoutrements of patriotism, including fireworks. Patriotism was a reliable sentiment in the early 1900's. Teddy Roosevelt was President. The population customarily gathered in great numbers either out of doors for parades, public concerts, fish fries, political picnics, social outings, or indoors in meeting halls, vaudeville theatres, operas, ballrooms. There seemed to be no entertainment that did not involve great swarms of people. Trains and steamers and trolleys moved them from one place to another. That was the style, that was the way people lived. Women were stouter then. They visited the fleet carrying white parasols. Everyone wore white in summer. Tennis racquets were hefty and the racquet faces elliptical. There was a lot of sexual fainting. There were no Negroes. There were no immigrants. On Sunday afternoon, after dinner, Father and Mother went upstairs and closed the bedroom door. Grandfather fell asleep on the divan in the parlor. The Little Boy in the sailor blouse sat on the screened porch and waved away the flies. Down at the bottom of the hill Mother's Younger Brother boarded the streetcar and rode to the end of the line. He was a lonely, withdrawn young man with blond moustaches, and was thought to be having difficulty finding himself. The end of the line was an empty field of tall marsh grasses. The air was salt. Mother's Younger Brother in his white linen suit and boater rolled his trousers and walked barefoot in the salt marshes. Sea birds started and flew up. This was the time in our history when Winslow Homer was doing his painting. A certain light was still available along the Eastern seaboard. Homer painted the light. It gave the sea a heavy dull menace and shone coldly on the rocks and shoals of the New England coast.

© Macmillan / Picador, 1976/1985.

Een succesvolle familie woont in de buurt van New York terwijl om hen heen de wereld verandert. De Father werkt in de stad waar hij een goedlopende fabriek runt die vlaggen en vuurwerk maakt, zijn zwager werkt in zijn bedrijf als succesvolle ontwerper van explosieven en zijn vrouw en zoontje leven in luxe.
Elders in de stad, in de Bronx, leven en werken een armoedige kunstenaar, Tateh, en zijn dochtertje in armoede. De moeder is verdwenen, de vader is een arme, maar trotse joodse socialist die altijd wil opkomen voor zijn rechten.
Onderwijl wordt de stad bewoond door beroemdheden als Harry Houdini, J.P. Morgan, bezocht door bekende landgenoten als Teddy Roosevelt, Henry Ford, Booker T. Washington en door bekende buitenlandse bezoekers zoals Sigmund Freud, Carl Gustave Jung en de Europese Aartshertog Franz Ferdinand.
En terwijl het eerste decennium van de twintigste eeuw in het tweede overgaat, worden de levens van de fabrikantenfamilie verweven met die van de joodse vader en dochter en de levens en gedragingen van veel bekende tijdgenoten.

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

E.L. Doctorow

Jaar van uitgave:

1976

Aantal pagina's:

235

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1900-1920

Plaats van handeling:

USA, New York City

Bijzonderheden:

Een roman in 4 delen en in 40 genummerde hoofdstukken.
In het Nederlands heet de roman eveneens ‘Ragtime’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De roman ‘Ragtime’ begint als een soort non-fictieverhaal over het begin van de twintigste eeuw. Maar al heel snel merk je als lezer dat historische gebeurtenissen en historische personen slechts het decor vormen van dit verhaal dat met veel suspense en actie wordt verteld.
Aan de andere kant krijg je heel veel informatie over die tijd – en over belangrijke historische figuren zoals Freud, Houdini of Henry Ford.

WAT MOET JE WETEN?

‘Ragtime’ vertelt een verhaal over een turbulente tijd. Auto’s worden ontworpen, ontwikkeld en gebouwd (vaak met behulp van een lopende band), arbeiders strijden voor meer loon en waardering (met harde stakingen tot gevolg), artiesten en ontdekkers bewandelen nieuwe paden en de USA wordt gesmeed tot het wereldrijk dat het kort daarna zou worden.

DE TAAL

De taal van ‘Ragtime’ is niet moeilijk. Alinea’s zijn soms heel lang, maar zinnen en hoofdstukken zijn erg kort. Dat maakt het lezen nooit moeilijk. Ook het vocabulaire is nergens erg moeilijk.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is de roman heel toegankelijk.
Dat geldt zeker ook voor het verhaal zelf. Het is een bijzonder verhaal waarin non-fictie en fictie door elkaar lopen op een natuurlijke wijze.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Ragtime’ een boek met een literair niveau C 4c en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

De roman is prachtig geschreven: spannend, humoristisch met vaak een ernstige ondertoon – met name wanneer het gaat over de levensomstandigheden van de arme of donker gekleurde Amerikanen.

Actie:

‘Ragtime’ bevat een verhaal met vrij veel actie.

Tijd:

De gebeurtenissen in de roman spelen zich af in de jaren 1900-1910. Het verhaal begint in het jaar 1906. Het zijn de jaren waarin de techniek voortschrijdt (bouw van wolkenkrabbers, auto’s produceren met een lopende band), met name in een turbulente stad als New York City.

Plaats:

De setting van ‘Ragtime’ is voornamelijk de stad New York City. Sommige gebeurtenissen vinden plaats in omliggende (voor)steden als New Rochelle of Atlantic City, of in steden als Boston of Philadelphia, maar de nadruk ligt op New York.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Ragtime’: hoe zullen de levens van één gezin zich ontwikkelen in de eerste jaren van de twintigste eeuw?

Verteller:

De roman heeft een auctoriale verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Ragtime’ zijn:
• Father: een man die met zijn gezin in New Rochelle, NY, woont. Hij heeft een succesvol bedrijf dat vuurwerk en vlaggen maakt. Hij heeft veel gereisd; zo ging hij onder andere op weg naar de Noordpool met een groep ontdekkingsreizigers;
• Mother: de echtgenote van Father. Zij woont met hem, haar zoon, haar broer en haar vader in een groot huis. Daarnaast ontfermt ze zich zo nu en dan over andere mensen die hulp behoeven;
• Mother’s Younger Brother: een jongeman die bij zijn zus in huis woont. Hij werkt in het bedrijf van zijn broer waar hij zich specialiseert in vuurwerk en explosieven. Zijn liefdesleven is soms turbulent, maar vaker min of meer sluimerend;
• The Son: de jonge zoon die zich interesseert voor van alles en nog wat;
• Grandfather: een oud-professor Grieks en Latijn. Hij is hulpbehoevend en vertelt vaak hetzelfde;
• Evelyn Nesbit: een golddigger, een mooie jongedame die vaak op een ongelukkige manier haar minnaars kiest;
• Tateh: een ongeveer 32-jarige Joodse man (afkomstig uit Letland) die samenwoont met zijn dochtertje. Hij is een kunstenaar (hij knipt silhouetten), maar hij is tevens voorzitter van de ‘Socialist Artists’ Alliance of the Lower East Side’;
• The Little Girl: het dochtertje van Tateh, een lief en gedwee meisje dat alleen bij haar arme vader woont sinds haar moeder met de noorderzon vertrok;
• Sarah: een jonge moeder die onderdak krijgt bij Mother en haar gezin nadat ze van haar baby is bevallen;
• Coalhouse Walker Jr.: een professionele en talentvolle pianist – waarschijnlijk de vader van Sarah’s baby. Coalhouse is een keurige Afro-Amerikaanse man, die echter in enorme woede kan ontsteken wanneer hij zich onterecht behandeld voelt.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Ragtime’ zijn:
• Harry K. Thaw: de minnaar van Evelyn Nesbit die in blinde woede haar andere minnaar Stanford White doodt – en daarvoor veroordeeld wordt;
• Emma Goldman: een anarchiste die succesvolle spreekbeurten door het hele land houdt. Zij raakt bevriend met Evelyn en later met ‘Mother’s Younger Brother’;
• Ben Reitman: de nieuwste minnaar van Emma (tevens haar bodyguard);
• Will Conklin: de commandant van de vrijwillige brandweer in New Rochelle, een tamelijk racistische Amerikaan van Ierse afkomst;
• Captain von Papen, Baron Ashkenazy: gasten in het hotel in Atlantic City waar Father en zijn gezin een tijdje logeert.
Historische figuren:
• Harry Houdini (echte naam: Eric Weiss): een van oorsprong joodse Amerikaan die bekend werd met zijn spectaculaire ontsnappingen (uit diep water, van onder de grond, van achter slot en grendel) waarmee hij optreedt door heel de USA en in verschillende landen in Europa;
• Sigmund Freud: de wereldberoemde psychiater die de USA in het begin van de twintigste eeuw bezocht;
• Peary: de Amerikaan die met zijn gezelschap de Noordpool wil bedwingen, samen met Father, met zijn assistent Mathew Henson en met veel Eskimo’s;
• Henry Ford: de fabrikant die de Ford automobiel ontwikkelt en de daarbij behorende lopende band die de auto in onderdelen samenstelt;
• J.P. (Pierpont) Morgan: de puissant rijke bankier die met zijn leningen heel veel geld verdient (aan particulieren, fabrikanten en regeringen);
• Teddy Roosevelt, William Howard Taft, Woodrow Wilson: voormalige Amerikaanse presidenten;
• Winslow Homer: een schilder;
• Theodore Dreiser: een auteur;
• Carl Gustave Jung en Ferenczi: twee psychologen/psychiaters, leerlingen van Freud;
• Archduke Franz Ferdinand, heir to the Austro-Hungarian throne: de gedoodverfde troonopvolger van het grote Oostenrijks-Hongaars-Habsburgse rijk;
• Mayor William J.Gaynor: de burgemeester van New York City;
• Booker T. Washington: een belangrijke voorvechter van de Afro-Amerikaanse bevolkingsgroep;
• Emiliano Zapata: een Mexicaanse vrijheidsstrijder.

Website:

https://www.sparknotes.com/lit/ragtime/context/

Film:

De roman ‘Ragtime’ is in 1981 verfilmd.

Overig:

‘Ragtime’ is een heel spannend verhaal dat – ondanks al die historische gebeurtenissen en figuren – zo nu en dan leest als een thriller over een min of meer gewoon gezin.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over E.L. Doctorow.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Picture This van Joseph Heller
• Wolf Hall van Hilary Mantel
• TransAtlantic van Colum McCann

Citaat:

When the piece was over Coalhouse Walker turned on the stool and found in his audience the entire family, Mother, Father, the boy, Grandfather and Mother’s Younger Brother, who had come down from his room in shirt and suspenders to see who was playing. Of all of them he was the only one who knew ragtime. He had heard it in his nightlife period in New York. He had never expected to hear it in his sister’s house. (p.121)

Vragen over het boek:

1. Wat maakt Mother’s Younger Brother tot zo’n ongelukkige man volgens jou?
2. Waarom worden de hoofdpersonen niet met hun echte namen aangeduid (en veel historische figuren daarentegen wel)?
3. Waarom is de zaak van Coalhouse Walker Jr. gedoemd om  te mislukken?
4. Verklaar de titel van het boek.