He belonged to that class of men – vaguely unprepossessing, often bald, short, fat, clever – who were unaccountably attractive to certain beautiful women. Or he believed he was, and thinking seemed to make it so. And it helped that some women believed he was a genius in need of rescue. But the Michael Beard of this time was a man of narrowed mental condition, anhedonic, monothematic, stricken. His fifth marriage was disintegrating, and he should have known how to behave, how to take the long view, how to take the blame. Weren’t marriages, his marriages, tidal, with one rolling out just before another rolled in? But this one was different. He did not know how to behave, long views pained him, and for once there was no blame for him to assume, as he saw it. It was his wife who was having the affair, and having it flagrantly, punitively, certainly without remorse. He was discovering in himself, among an array of emotions, intense moments of shame and longing. Patrice was seeing a builder, their builder, the one who had repointed their house, fitted their kitchen, retiled their bathroom, the very same heavyset fellow who in a tea break had once shown Michael a photo of his mock-Tudor house, renovated and tudorized by his own hand, with a boat on a trailer under a Victorian-style lamppost on the concreted front driveway, and space on which to erect a decommissioned red phone box. Beard was surprised to find how complicated it was to be the cuckold. Misery was not simple. Let no one say that this late in life he was immune to fresh experience.

© Jonathan Cape Ltd, 2010

Professor Michael Beard won jaren geleden de Nobelprijs voor natuurkunde. Sindsdien is hij een beroemd docent en spreker op (inter)nationale bijeenkomsten. Vernieuwend is hij al jaren niet meer: zijn voornaamste taak is (virtueel) leiding geven aan een onderzoeksbureau in Reading waar nieuwe energiebronnen worden bestudeerd.
Michael heeft tegenwoordig ook weinig tijd voor de wetenschap: zijn vijfde huwelijk staat op springen. Ditmaal dreigt zijn vrouw hem te verlaten in plaats van andersom. Die vijfde echtgenote, Patrice, heeft genoeg van Michaels buitenechtelijke escapades en ze heeft daarom een minnaar genomen: Rodney Tarpin, een stoere aannemer die zojuist het huis van de Beards heeft gerenoveerd. De sterke en gespierde Tarpin is geen enkele partij voor de gezette, onsportieve, kale, drieënvijftigjarige (en vrij onverschillige) Beard. Voor het eerst is Michael wanhopig: hij had het achteraf heel goed met zijn mooie en volgzame vrouw.
Op het instituut in Reading wordt ondertussen veel geëxperimenteerd en ontwikkeld. Eén van de meest talentvolle postdoc onderzoekers, Tom Aldous, een groot bewonderaar van Professor Beard, is er heilig van overtuigd dat de mensheid moet profiteren van de warmte van de zon. Beard zelf gelooft daar niet zo in.
Maar als hij later in het bezit komt van de aantekeningen van Aldous, voelt hij zich toch genoodzaakt om zijn mening te herzien – zonne-energie lijkt achteraf nog niet zo’n slecht idee …

ERK Niveau:

C2

Schrijver:

Ian McEwan

Jaar van uitgave:

2010

Aantal pagina's:

285

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

2000-2010

Plaats van handeling:

UK (Londen) en USA (New Mexico)

Bijzonderheden:

Een roman in 3 delen (‘2000’, ‘2005’ en ‘2009’).
In het Nederlands heet het boek eveneens ‘Solar’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Voor liefhebbers van (natuur)wetenschappen is ‘Solar’ zeker een aanrader: het boek gaat over een natuurkundige, een Nobelprijswinnaar die onderzoek doet naar nieuwe energiebronnen. Voor niet-bètamensen is het verhaal iets lastiger. Maar ook zij zullen kunnen genieten van de strapatsen van de Einzelgänger Professor Michael Beard: een egoïst van het zuiverste water.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het waarderen van ‘Solar’ heb je (vreemd genoeg) weinig specialistische kennis nodig. Mr McEwan legt heel veel heel duidelijk uit – ook over de fysica. Toen de roman uitkwam (in 2010) was het vinden van nieuwe energiebronnen zeer actueel (so what’s new?). Wetenschappers als Professor Beard c.s. stortten zich op fossiele brandstoffen, maar ook op wind, water … en de zon.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Solar’ zijn soms lastig. Dat komt voor een deel door het onderwerp: Professor Beard is een wetenschapper, hoogleraar in de natuurkunde. De thema’s zijn dan ook soms specialistisch: alternatieve energiebronnen, kwantumfysica, zwaartekracht en klimaatveranderingen.
De alinea’s en de delen zijn lang: alinea’s kunnen soms wel een pagina lang zijn en het eerste deel van de roman beslaat 100 pagina’s. Er zijn weinig dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘Solar’ stelt hoge eisen aan de lezer. De professor denkt en spreekt als een echte wetenschapper. Toch schuwt hij sommige ‘four-letter-words’ niet – vooral wanneer hij boos is.
Het verhaal is boeiend en erg actueel: hoe kan de energie het best (goedkoop, gemakkelijk, goed en schoon) wordt opgewekt? Dat lijkt vrij specialistisch te kunnen worden, maar dat is het niet: in zijn zoektocht maakt Beard kennis met allerlei figuren die iets met energie en/of het milieu (denken te) hebben: wetenschappers, nieuwlichters, artiesten, intellectuelen. Verder komt Beard in allerlei (relatie)problemen door zijn verliefdheden en zijn aanhoudende ontrouw.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Solar’ een boek met een literair niveau C 5c en een taal-(ERK-)niveau C2.

Schrijfstijl:

‘Solar’ is mooi geschreven: Ian McEwan weet karakters genadeloos te ontleden. En dat doet hij op zo’n manier dat je als lezer zelfs compassie krijgt met grote egoïsten als Professor Michael Beard.

Actie:

De roman ‘Solar’ is in eerste instantie een verhaal met een beperkte hoeveelheid actie. Dat gebrek aan actie zorgt echter niet voor een saai verhaal: Michael Beard is een speciaal soort wetenschapper: iemand die teert op oude roem en die eigenlijk meer interesse heeft voor vrouwen dan voor natuurkunde.

Tijd:

‘Solar’ speelt zich af in de jaren 2000-2010. Het eerste deel van het verhaal beschrijft de jaren 1999 en 2000, wanneer Michael Beard 53 jaar oud is. Het tweede deel gaat over 2005 en het laatste deel over 2009.

Plaats:

De setting van ‘Solar’ is in eerste instantie Londen en een instituut bij de Engelse stad Reading. Michael woont in een deftige wijk in Londen (Belsize Park) en hij werkt in Reading. Hij brengt een week door op Spitsbergen om daar de klimaatverandering met eigen ogen te kunnen aanschouwen. Later brengt hij veel tijd door op zijn nieuwe onderzoekscentrum in de woestijn van New Mexico, USA.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Solar’: hoe zal het leven en de carrière van Professor Beard zich verder ontwikkelen nu hij zichzelf zo vaak in de nesten werkt?

Verteller:

De roman ‘Solar’ heeft een auctoriale verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Solar’ zijn:
• Michael Beard: Professor in de natuurkunde en Nobelprijswinnaar. Hij is enig kind van een hardwerkende advocaat en een moeder die haar zoon adoreert. Als zeer talentvolle student gaat hij naar Oxford, waar hij natuurkunde studeert. Beard is het eerste deel van het verhaal (in 2000) 53 jaar oud. Hoewel zijn belangrijkste onderzoeken al jaren achter hem liggen, teert Beard nog altijd op zijn Nobelprijs: hij is directeur van een onderzoeksbureau (naar alternatieve energie) en hij is een gewilde spreker op congressen over de hele wereld. In de liefde is hij minder gelukkig: als het verhaal begint, staat zijn vijfde huwelijk op springen. Ook dit huwelijk dreigt stuk te gaan aan de ontrouw van de egocentrische Beard. Behalve een schuinsmarcheerder is Beard een buitensporige eter en drinker;
• Patrice Banner: de vijfde echtgenote van Michael. Zij is 34 jaar oud (in 2000). Patrice is een zeer knappe verschijning (en bijna twintig jaar jonger dan haar man). Zij werkt als onderwijzeres aan een basisschool;
• Tom Aldous: een postdoc onderzoeker die werkt op het onderzoeksbureau van Beard en de zijnen. Hij bewondert Beard zeer – hoewel hij zelf ook de nodige spectaculaire ontdekkingen doet;
• Melissa Browne: de nieuwe liefde van Michael (in 2005). Zij is de eigenares van meerdere winkels in Londen die kleding verkopen;
• Toby Hammer: een zakenman die Beard in 2009 helpt een onderzoekscentrum in New Mexico op te zetten.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Solar’ zijn:
• Rodney Tarpin: een aannemer; tevens de minnaar van Patrice;
• Jock Braby: een ambtenaar, de feitelijke directeur van het onderzoeksinstituut waarvan Beard het wetenschappelijke hoofd is (‘The National Renewable Energy Laboratory’);
• Gasten op het schip op Spitsbergen: Stella Polkinghorne (een artiest), Barry Pickett (een sportman), Jan (de begeleider), Jesus (een beeldhouwer van Mallorca), Elodie (een choreografe), Meredith (auteur);
• Collega’s van Beard bij een conferentie in Londen: Professor Nancy Temple, Professor Jack Pollard, Professor Susan Applebaum;
• Maisie Farmer: de eerste vrouw van Beard. Michael leerde haar op de universiteit van Oxford kennen;
• Doctor Eugene Parks: de arts van Beard in El Paso. Hij maakt zich grote zorgen over de eetlust (en dranklust) van Beard;
• Darlene: een 51-jarige serveerster in New Mexico, een nieuwe vlam van Beard. Michael is gevallen voor de zorgeloosheid van de vrolijke moeder en oma uit een trailer home.

Website:

https://www.theguardian.com/books/2010/mar/14/solar-ian-mcewan 

Film:

De roman ‘Solar’ is niet verfilmd.

Overig:

Zoals gebruikelijk heeft Mr McEwan zich danig verdiept in zijn onderwerp: in dit geval de fysica. Dat is in ‘Solar’ direct duidelijk: Ian McEwan schrijft met veel kennis over natuurkunde, natuurkundige verschijnselen en nieuwe ontwikkelingen in deze wetenschap. Voor sommige lezers misschien te specialistisch, voor de meeste lezers waarschijnlijk zeer informatief.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Ian McEwan.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Indian Clerk van David Leavitt
• Old Filth van Jane Gardam
• Freedom van Jonathan Franzen

Citaat:

‘Has anyone ever told you how naïve you are, Aldous?’
The young man seized on the word with joy. ‘I am naïve, Professor Beard! I do science and nothing else. I’m naïve because I don’t meet people, I don’t go out. I go home and work in the studio in my uncle’s garden, often through till dawn. That’s how I’ve always been. But my work is at your disposal. I’ve been making a file for you. For you and no one else. Please say you’ll read it. this is so important.’ (p.88)

Vragen over het boek:

1. Waarom is Tom Aldous belangrijk voor de plot van het verhaal?
2. Wat leert Michael over zichzelf tijdens zijn verblijf op Spitsbergen?
3. In welk opzicht is Melissa anders dan de andere minnaressen van Beard?
4. Welke spoken uit het verleden komen in New Mexico terug bij Beard (om wraak te nemen)?