William Stoner entered the University of Missouri as a freshman in the year 1910, at the age of nineteen. Eight years later, during the height of World War I, he received his Doctor of Philosophy degree and accepted an instructorship at the same University, where he taught until his death in 1956. He did not rise above the rank of assistant professor, and few students remembered him with any sharpness after they had taken his courses. When he died his colleagues made a memorial contribution of a medieval manuscript to the University library. This manuscript may still be found in the Rare Books Collection, bearing the inscription: ‘Presented to the Library of the University of Missouri, in memory of William Stoner, Department of English. By his colleagues.’
An occasional student who comes upon the name may wonder idly who William Stoner was, but he seldom pursues his curiosity beyond a casual question. Stoner’s colleagues, who held him in no particular esteem when he was alive, speak of him rarely now; to the older ones, his name is a reminder of the end that awaits them all, and to the younger ones it is merely a sound which evokes no sense of the past and no identity with which they can associate themselves or their careers.

He was born in 1891 on a small farm in central Missouri near the village of Booneville, some forty miles from Columbia, the home of the University. Though his parents were young at the time of his birth – his father twenty-five, his mother barely twenty – Stoner thought of them, even when he was a boy, as old. At thirty his father looked fifty; stooped by labor, he gazed without hope at the arid patch of land that sustained the family from one year to the next. His mother regarded her life patiently, as if it were a long moment that she had to endure. Her eyes were pale and blurred, and the tiny wrinkles around them were enhanced by thin graying hair worn straight over her head and caught in a bun at the back.

© New York Review Books Bantam, 2003

Het verhaal van William Stoner kan in weinig woorden worden verteld: de schrijver John Williams doet het voor de lezer in één alinea (de eerste van het boek). Maar dat zijn alleen maar een paar feiten; de echte William Stoner komt pas na enige pagina’s tot leven. En dan leer je als lezer een man kennen die je zelden meer zult vergeten: saai en slim, eerst arm dan rijker, getrouwd, vader, minnaar, succesvolle en minder succesvolle docent, maar vooral een man van vlees en bloed die het niet gemakkelijk heeft in zijn leven. Hoe zwaar hij het heeft komt in afzonderlijke hoofdstukken tot uiting.
Allereerst is er zijn afkomst. Zijn ouders sturen hem naar de universiteit hoewel ze nauwelijks geld hebben en geen idee hebben wat een universiteit is (evenmin als William Stoner zelf trouwens). Dan ontmoet Stoner de jonge vrouw Edith: mysterieus, tamelijk deftig, maar een liefhebbende echtgenote? Vervolgens zijn er die collega’s, sommigen van hen beschouwt Stoner als zijn vrienden, anderen zijn hem minder goed gezind. En tenslotte is er zijn vak: de Engelse literatuur. Wat is daar leuk aan? En kan Stoner het vak eigenlijk wel ‘leuk’ maken? En hoe doe je zoiets?
Kortom, allemaal vragen waarop de lezer in de loop van deze ontroerende roman antwoord krijgt.

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

John Williams

Jaar van uitgave:

1965

Aantal pagina's:

278

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1910–1960

Plaats van handeling:

USA, Missouri, universiteit (Columbia)

Bijzonderheden:

Een roman in 17 hoofdstukken

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Je moet je als lezer interesseren voor een genrestuk over de Amerikaanse universitaire wereld, en met name deze wereld in de periode 1910-1960. Niet alle lezers zullen dit verhaal daarom waarschijnlijk op waarde kunnen schatten.
Behalve een comedy-of-manners over een universitair docent is ‘Stoner’ een ontroerende roman over een man die over het algemeen een tamelijk ongelukkig leven leidt. De keuzes die hij maakt zijn soms verkeerd, soms onvermijdelijk en vaak door de tijd bepaald. Voor de geïnteresseerde lezer is dit boek echter een mooie leeservaring.

WAT MOET JE WETEN?

De lezer moet zich willen verdiepen in een tijd (1910-1956) en een plaats (het Midwesten van de V.S.) die niet vaak worden gezien als een enerverende tijd en plaats. Er is geen oorlog die een belangrijke rol speelt – zelfs de Eerste Wereldoorlog waarin de vriend van Stoner sneuvelt, lijkt ver weg – en het verhaal speelt zich af in een voor jongeren tamelijk oninteressante streek en een weinig boeiend milieu. Maar voor de lezer die wel zo’n algemene interesse heeft is ‘Stoner’ een boeiend verhaal.
Het verhaal gaat over de universiteitswereld in de Verenigde Staten (en dan in de eerste helft van de twintigste eeuw). De specialiteit van Stoner is literatuur en dan met name poëzie en de periode van de Engelse Renaissance. Opnieuw niet voor elke lezer even interessant, maar zeker boeiend voor de Anglofielen onder de lezers.

DE TAAL

Het vocabulaire is zo nu en dan lastig, maar zeker passend bij een literair niveau 5. Soms is de taal enigszins archaïsch en hier en daar kan het complex zijn als er over literatuur(wetenschap) wordt gesproken.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De zinnen zijn soms lang, maar er zijn veel en (redelijk) korte hoofdstukken. Het verhaal blijft overal boeiend door de vele dialogen.
De stijl is vaak literair. Williams schrijft zeer verzorgd en gevarieerd Engels. Het literair niveau van de roman is C 5b.
De taal van ‘Stoner’ is zeker te begrijpen voor een niveau-5-lezer. Soms zijn de woorden lastig (met name wanneer ze het innerlijke leven van de hoofdpersonen beschrijven), soms zijn ze archaïsch (als ze een wereld beschrijven die nu tot de geschiedenis behoort) en soms zijn ze literair (wanneer ze het vak van William Stoner beschrijven). Het taal-(ERK-)niveau is B2.

Schrijfstijl:

‘Stoner’ is een literair boek. Niet omdat het een zeer complex verhaal is, maar omdat het traag en zorgvuldig verteld wordt. In literair opzicht is het een bijzonder mooi boek, niet vanwege de actie (die is er nauwelijks), maar met name vanwege de tragische hoofdpersoon (of: hoofdpersonen).

Actie:

‘Stoner’ kent heel weinig actie: het verhaal beschrijft een man die studeert, die gaat werken en die trouwt. Veel spectaculaire dingen gebeuren niet in deze roman.

Tijd:

Het verhaal wordt chronologisch verteld. Soms zijn er korte flashbacks, met name wanneer er iets wordt verteld over de jeugd van Edith.

Plaats:

De roman speelt zich voornamelijk af in de Amerikaanse staat Missouri, op een universiteit in de stad Columbia.

Verhaallijn:

Er is één verhaallijn: die van het leven van William Stoner. Alle subplots – voor zover ze er zijn – hebben te maken met dit leven.

Verteller:

Er is een auctoriale verteller, die zeer neutraal – zonder enige vorm van commentaar of kritiek – het verhaal van William Stoner vertelt. Juist die objectiviteit maakt ‘Stoner’ tot zo’n bijzondere roman.
Het objectieve en neutrale verhaal over het leven van deze zeer gewone man wordt heel bijzonder door de manier waarop het verteld wordt; de hele roman is doortrokken van een onsentimentele, maar ontroerende triestheid.

Hoofdkarakters:

Het hoofdkarakter is William Stoner. Hij komt uit een armoedig gezin van het Amerikaanse platteland. Hij gaat studeren en krijgt een betrekking als universitair docent literatuur.

Bijfiguren:

Andere belangrijke karakters in ‘Stoner’ zijn:
De familie van William Stoner:
• De ouders van William: hardwerkende, onontwikkelde en vrij onwetende boeren;
• Stoner’s vrouw Edith Bostwick;
• Stoner’s dochter Grace.
Een aantal collega’s. Van die collega’s zijn de belangrijkste:
• Archer Sloane, de oude nestor die Stoner eerst kleineert, maar hem daarna motiveert om literair docent te worden;
• Gordon Finch, zijn oudste – en enige – studievriend. Een andere vriend van hen tweeën, Dave Masters, is gesneuveld in de Eerste Wereldoorlog;
• Holly Lomax, het sectiehoofd van literatuur, een man met wie Stoner regelmatig in onmin leeft;
• Katherine Driscoll, een studente en latere assistente van Stoner; en nog later zelfs meer dan dat.

Website:

http://www.nybooks.com/books/imprints/classics/stoner/

Film:

De roman ‘Stoner’ is niet verfilmd.

Overig:

‘Stoner’ is een heel speciale roman. Het is een verhaal waarin vrijwel niets gebeurt. En toch blijft de spanning tot het eind aanwezig in het boek. Het is het talent van de auteur waardoor het verhaal boeiend blijft.
De roman ‘Stoner’ beleefde een paar maal een succes, triest genoeg na de dood van de schrijver. De laatste keer was in 2013, toen het boek herontdekt werd als meesterwerk.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over John Williams.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Indian Clerk van David Leavitt
• Disgrace van J.M. Coetzee
• Old Filth van Jane Gardam

Citaat:

He suspected that he was beginning, ten years late, to discover who he was; and the figure he saw was both more and less than he had once imagined it to be. He felt himself at last beginning to be a teacher, which was simply a man to whom his book is true, to whom is given a dignity of art that has little to do with his foolishness or weakness or inadequacy as a man. (p.113)

Vragen over het boek:

1. Wanneer en waarom beseft William Stoner welke studie voor hem belangrijk is? Leg je antwoord uit aan de hand van een paar fragmenten uit de tekst.
2. Edith Bostwick, de vrouw van Stoner, is niet echt een hartstochtelijke dame te noemen. Toch trouwt ze onmiddellijk met hem wanneer hij haar ten huwelijk vraagt. Waarom doet ze dat eigenlijk, denk je? Leg je antwoord uit aan de hand van fragmenten uit de tekst.
3. Niet alleen in zijn werk, maar ook in zijn relaties maakt Stoner belangrijke keuzes. Welke keuze is in dit verband het belangrijkst in zijn leven, en wat vind je van de keuze die gemaakt wordt? Leg je antwoord uit aan de hand van fragmenten uit de tekst.
4. Hoe is het werk van een universitair docent aan een Amerikaanse universiteit in de periode die beschreven wordt en hoe zijn de verhoudingen tussen de personeelsleden onderling, volgens Williams? Leg je antwoord uit aan de hand van fragmenten uit de tekst.