Mr Verloc, going out in the morning, left his shop nominally in charge of his brother-in-law. It could be done, because there was very little business at any time, and practically none at all before the evening. Mr Verloc cared but little about his ostensible business. And, moreover, his wife was in charge of his brother-in-law.
The shop was small, and so was the house. It was one of those grimy brick houses which existed in large quantities before the era of reconstruction dawned upon London. The shop was a square box of a place, with the front glazed in small panes. In the daytime the door remained closed; in the evening it stood discreetly but suspiciously ajar.
The window contained photographs of more or less undressed dancing girls; nondescript packages in wrappers like patent medicines; closed yellow paper envelopes, very flimsy, and marked two-and-six in heavy black figures; a few numbers of ancient French comic publications hung across a string as if to dry; a dingy blue china bowl, a casket of black wood, bottles of marking ink, and rubber stamps; a few books, with titles hinting at impropriety; a few apparently old copies of obscure newspapers, badly printed, with titles like 'The Torch', 'The Gong' - rousing titles. And the two gas jets inside the panes were always turned low, either for economy’s sake or for the sake of the customers.

© Penguin Random House Company, 1958

Mr Verloc is een Secret Agent in Londen. Hij woont samen met zijn vrouw, zijn schoonmoeder en zijn zwakzinnige zwager. Mr Verloc heeft een winkeltje waar allerlei vage blaadjes worden verkocht (porno, waarschijnlijk), maar zijn eigenlijke inkomsten komen uit spionage- en informatiepraktijken. Hij werkt voor een niet nader genoemde vreemde mogendheid, maar ook is hij zo nu en dan informant voor de politie. Met een viertal broeders in het kwaad is hij lid van de Central Red Committee, een vrij onschuldige anarchistische, revolutionaire beweging. Deze organisatie is het oneens met de politiek van Groot-Brittannië, maar het verzet kenmerkt zich vooral door lange gesprekken van het vijftal en het verspreiden van een aantal vage pamfletten.
De situatie wordt echter ernstig wanneer Mr Verloc op het matje geroepen wordt door ambassadepersoneel van de vreemde mogendheid. Men vindt dat hij te weinig doet voor het geld dat hij krijgt. Een beambte stelt voor dat hij een echte daad moet stellen: een terroristische. Een bomaanslag op de Greenwich Observatory zou Londen en Groot-Brittannië flink wakker schudden.
Mr Verloc peinst over de aanslag na. Hij heeft een expert die bommen kan maken. Nu nog een onnozele hals zien te vinden die de bom naar het doel wil brengen …

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Joseph Conrad

Jaar van uitgave:

1907

Aantal pagina's:

256

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1850-1900

Plaats van handeling:

GB, de hoofdstad Londen

Bijzonderheden:

Een roman in 13 genummerde hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek ‘De geheim agent’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De roman ‘The Secret Agent’ is een verhaal over terrorisme. Maar misschien verwacht je bij zo’n onderwerp een ander soort verhaal dan deze roman van Joseph Conrad. Het terrorisme is op de achtergrond: veel wordt er gepraat door ‘terroristen’ over daden die ze zullen plegen tegen de Britse samenleving. Maar voordat je het weet is die daad al gepleegd – en de slachtoffers zijn uiteindelijk alleen de daders …

WAT MOET JE WETEN?

Voor het waarderen van ‘The Secret Agent’ moet je weten dat Conrad zijn roman baseerde op een waargebeurde terroristische aanslag in Londen van een tiental jaren daarvoor (in 1894): een ‘terrorist’ blies zichzelf op – per ongeluk waarschijnlijk …
Van de terroristen in deze roman krijg je een goede indruk: het zijn salonterroristen, mannen die de revolutie preken, maar dan vooral wanneer ze met zijn vijven bij elkaar zitten. Het komt op de lezer allemaal een beetje over als een amateuristisch stelletje praatjesmakers.
Tenslotte moet je beseffen dat het Conrad totaal niet om een verhaal over een terroristische aanslag te doen was: hij beschrijft juist de menselijke tekorten, het falen van mensen die vriendschaps- of familiebanden met elkaar lijken te hebben. Dat maakt de roman dus eerder tot een relatie- dan tot een misdaadroman.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘The Secret Agent’ zijn lastig. Joseph Conrad – een Pool van geboorte die meerdere talen sprak – schreef een zeer complexe serie romans: met name wat taal, chronologie en plot betreft.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn over het algemeen lang. Er zijn weinig dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is ‘The Secret Agent’ een lastig te lezen boek. Je moet de Engelse taal op een near-native niveau beheersen wil je alle nuances en alle ironie op waarde kunnen schatten. De taal is niet alleen de ingewikkelde taal van het begin van de negentiende eeuw, het is ook de taal van een taalvirtuoos.
Het verhaal is een soort thriller. Maar dan wel een heel speciaal soort thriller. Er zal een misdaad worden gepleegd (een terroristische aanslag). Maar voordat we dat goed en wel beseffen nadat we de eerste drie hoofdstukken hebben gelezen, blijkt de aanslag al gepleegd te zijn. Pas in de loop van het verdere verhaal horen we hoe dat ging, wat er gebeurde en of die aanslag gelukt is.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Secret Agent’ een boek met een literair niveau C 6d en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

‘The Secret Agent’ is heel mooi, maar ook heel minutieus geschreven. Joseph Conrad gebruikt veel (en vaak lastige) woorden. De taal zal dan ook een belemmering zijn voor veel lezers.
Dat geldt ook voor het tempo waarin het verhaal wordt verteld. Wij als moderne, 21e-eeuwse lezers zijn gewend aan actie: een aanslag (eventueel zorgvuldig beraamd), de chaos, de doden en gewonden, het onderzoek en het arresteren (en eventueel berechten) van de dader(s). Dat gebeurt hier allemaal niet. Er wordt een aanslag beraamd. Maar daar wordt uitgebreid over gesproken: waarom moet wat worden vernield, wie zijn de slachtoffers die geraakt moeten worden, voor welke ‘zaak’ dien je zo’n aanslag te plegen? En de daadwerkelijke uitvoering is daarna maar een sinecure: eigenlijk te minimaal om bij stil te staan. Eventueel geweld wordt off-stage uitgebeeld (hoewel het onderzoek van het uiteengereten lichaam van de aanslagpleger door de Chief Inspector wel weer heel plastisch wordt beschreven).

Actie:

De roman ‘The Secret Agent’ is een verhaal met zeer weinig actie. Dat is opmerkelijk bij een verhaal dat over terrorisme en ‘de’ revolutie gaat. Als je een verhaal met veel actie zoekt, moet je deze roman zeker niet lezen.

Tijd:

‘The Secret Agent’ speelt zich af in de jaren 1850-1900. De roman werd in 1907 geschreven, maar het verhaal is gebaseerd op een ware gebeurtenis uit 1894.
Het verhaal bestrijkt een periode van een aantal weken. Maar de chronologie is vrij verwarrend. Eerst lezen we dat er een aanslag zal worden beraamd. Daarna is er een slachtoffer gevallen. In een volgend hoofdstuk leeft dat slachtoffer nog. En langzamerhand komen we te weten wat wanneer gebeurde …

Plaats:

De setting van ‘The Secret Agent’ is de Britse hoofdstad Londen.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Secret Agent’: wie zijn de daders van de bomaanslag en waarom is die aanslag gepleegd? Daaronder zit echter een minstens zo belangrijke vraag: hoe zal de relatie zich ontwikkelen tussen Mr Verloc en zijn huisgenoten (vrouw en schoonmoeder)?

Verteller:

De roman ‘The Secret Agent’ heeft een auctoriale verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘The Secret Agent’ zijn:
• Mr Adolf Verloc: ‘The secret agent’. Hij noemt zichzelf een afgevaardigde (‘delegate’) van de Central Red Committee (en ook van ‘The Future of the Proletariat’): onbelangrijke, revolutionaire praatclubjes. Verloc heeft een winkeltje waar obscure blaadjes worden verkocht (zoals pornoblaadjes), maar hij krijgt meer inkomsten van een vreemde mogendheid voor wie hij spionagediensten verricht. Welke mogendheid dat is, blijft zeer onduidelijk. Verloc is een gesloten, nogal kortaangebonden man;
• Mrs Winnie Verloc: de echtgenote van Verloc. Zij is een vrouw die zichzelf, haar huisgenoten en haar huis keurig verzorgt. Winnie trouwde de veel oudere Verloc waarschijnlijk omdat hij bereid was ook haar broer in huis te nemen;
• Stevie: de zwakbegaafde broer van Winnie. Stevie windt zich heel snel op en wordt dan heel zenuwachtig (en onberekenbaar). Hij kan niet tegen het lijden van mensen en dieren en hij gelooft vaak letterlijk wat hij hoort;
• Mrs Verloc’s moeder: de moeder van Winnie en Stevie. Zij runde eerst een cafe (met haar man) en later (als weduwe) een pension voor alleenstaande heren – waar ook Mr Verloc een kamer huurde. Toen Verloc met Winnie trouwde en ook bereid was Stevie onderdak te geven, besloot ze het pension van de hand te doen en ook bij de Verlocs te gaan wonen.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Secret Agent’ zijn:
Overheidsdienaren:
• Chief Inspector Heat: de hoofdinspecteur van de Special Crimes Department at Scotland Yard. Hij is ervan overtuigd dat hij alle terroristen goed in de gaten houdt en hij gebruikt daarvoor onder andere de informatie die hij van Mr Verloc krijgt;
• The Assistant Commissioner: de leidinggevende van Chief Inspector Heat bij Scotland Yard. Hij wil de knowhow van Heat op de proef stellen m.b.t. diens terroristische expertise;
• Sir Ethelred: The Minister of State for Home Affairs (The Home Secretary). Hij is degene die de mensen van Scotland Yard (zoals The Assistant Commissionar) aanstuurt.
Leden van Verloc’s groep ‘The Central Red Committee’:
• Michaelis: een anarchist die vijftien jaar in de gevangenis zat vanwege een mislukte bevrijdingsactie. Michaelis is geliefd in hogere kringen, waar hij wordt gezien als het slachtoffer van zijn eigen vreemde idealen en van het falende rechtssysteem;
• ‘Comrade’ Alexander Ossipon (‘Tom’, ’The Doctor’): ooit een medisch student, nu schrijver van revolutionaire pamfletten;
• Karl Yundt, the delegate of the International Red Committee: een terroristische revolutionair. Een kwaadaardig wezen – en zo ziet hij er ook uit, met zijn kale hoofd en zijn witte puntbaard;
• ‘The Professor’: een klein, ongezond uitziend mannetje dat bommen kan maken. Hij beweert dat hij altijd een bom op zak draagt – die hij indien hij dat wenst tot ontploffing kan brengen.
Anderen:
• Mr Vladimir: de Eerste Secretaris van de buitenlandse ambassade waar Verloc (freelance) voor werkt. Hij maant Verloc tot actie – deze doet volgens hem te weinig voor zijn geld;
• Privy Councillor Wurmt, Chancelier d’Ambassade: een hoge ambtenaar op de buitenlandse ambassade die Verloc als spion heeft ingehuurd;
• ‘Toodles’: de secretaris van Sir Ethelred, een man die denkt dat hij heel dicht bij de bestuurlijke macht zit;
• Mrs Neale: de werkster van de familie Verloc. Zij doet altijd erg zielig, maar ondertussen geeft ze haar inkomsten vooral aan drank uit;
• ‘The Lady Patroness of Michaelis’: de adellijke dame die Michaelis ontvangt en hem laten kennismaken met de gegoede burgers in haar omgeving;
• Cabmen: ‘taxi-chauffeurs’, mannen die met hun koetsjes klanten vervoeren.

Website:

https://www.londonfictions.com/joseph-conrad-the-secret-agent.html 

Film:

‘The Secret Agent’ is tweemaal voor de bioscoop verfilmd: in 1936 (onder de titel ‘Sabotage’) en in 1996 (onder de originele titel, ‘The Secret Agent’).

Overig:

Een man (terrorist?) kwam om bij een ontploffing toen hij een bom wilde plaatsen in de Greenwich Observatory (in 1894). Toen Joseph Conrad dit verhaal hoorde, besloot hij hier een roman van te maken. Dat werd ‘The Secret Agent’.
Er zijn meerdere toneel- en TV-versies van de roman gemaakt.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Joseph Conrad.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• After the First Death van Robert Cormier (young adult fiction)
• The Reluctant Fundamentalist van Mohsin Hamid
• Sweet Tooth van Ian McEwan

Citaat:

‘It’s that damned Heat – eh?’ he said.’ He upset you. He’s a brute, blurting it out like this to a woman. I made myself ill thinking how to break it to you. I sat for hours in the little parlour of the Cheshire Cheese thinking over the best way. You understand I never meant any harm.’
Mr Verloc, the Secret Agent, was speaking the truth. It was his marital affection that had received the greatest shock from the premature explosion. (p.219)

Vragen over het boek:

1. Welke ‘terroristische’ activiteiten voert Mr Verloc uit voor de vreemde mogendheid?
2. Wat is de reden dat Winnie Mr Verloc getrouwd heeft?
3. Wie lost de misdaad op volgens jou? Waar blijkt dat uit?
4. Waarom is de relatie tussen Mrs Verloc en Comrade Ossipon nogal ironisch (en ontluisterend)?