3/5 - (1 stemmen)

The Battle of Maldon

Niveau:
Genre: poetry
Thema: war (Old English)

Getagd op:
Verkrijgbaar bij bol.com
var bol_sitebar_v2={"id":"bol_1693049859105", "baseUrl":"partner.bol.com","productId":"9300000132663208","familyId":"9300000132663208","siteId":"30874","target":true,"rating":true,"price":true,"deliveryDescription":true,"button":true,"linkName":"The%20Battle%20of%20Maldon%2C%20Tolkien%2C%20J.%20R.%20R.","linkSubId":""};

SNEL NAAR...





Het begin!

… brocen wurde.
Het þa hyssa hwæne hors forlætan,
feor afysan, and forð gangan,
hicgan to handum and to hige godum.
Þa† þæt Offan mæg ærest onfunde,
þæt se eorl nolde yrhðo geþolian,
he let him þa of handon leofne fleogan
hafoc wið þæs holtes, and to þære hilde stop.
Be þam man mihte oncnawan þæt se cniht nolde
wacian æt þam wige, þa he to wæpnum feng.
Eac him wolde Eadric his ealdre gelæstan,
frean to gefeohte; ongan þa forð beran
gar to guþe. He hæfde god geþanc
þa hwile þe he mid handum healdan mihte
bord and bradswurd; beot he gelæste
þa he ætforan his frean feohtan sceolde.

… would be broken.
Then he ordered a warrior each horse be let free,
driven afar and advance onward,
giving thought to deeds of arms and to steadfast courage.
Then it was that Offa's kinsman first perceived,
that the Earl would not endure cowardice,
for he let then from his hand flee his beloved
falcon towards the woods and there to battle went forth.
By this a man might understand that this youth would not
prove soft at the coming battle, when he takes up arms.
Further Eadric desired to serve his chief,
his lord to fight with; and so he advanced forward
his spear to battle. He had a dauntless spirit
as long as he with hands might be able to grasp
shield and broad sword: the vow he would carry out
that he had made before his lord saying he would fight.

© Macmillan and Co & Co Ltd, 1937

^ Terug naar boven

Algemeen

In 991 na Christus landde er voor de zoveelste keer een groep Vikingen voor de noordoostkust van Engeland, boven Londen, in het graafschap Essex. Ze leggen hun schepen aan bij het eiland Northey, een eilandje in de monding van de rivier de Blackwater, niet ver van het stadje Maldon.
De koning van het Engelse rijk – voor zover je van één rijk of land kon spreken – was Aethelred ‘the Unready’. Eén van zijn graven was Earl Byrthnoth, een dappere, gelovige en rechtvaardige leider, de graaf (‘eorl’) van Essex (Oost-Saksen). De Vikingen vragen om geld, vee, slaven, goud en zilver, maar Byrthnoth weigert iets te betalen. Hij daagt de Vikingen uit om de strijd aan te gaan. Dat willen de Vikingen wel, maar ze vragen of ze eerst van het eiland af mogen gaan om daar hun leger (van 2000 tot 4000 man) voor te bereiden op de strijd.
Byrthnoth gaat akkoord: hij laat de Vikingen landen en dan kan de strijd beginnen. Een ongelijke strijd …


^ Terug naar boven

Boekinformatie

ERK Niveau:
C2

Schrijver:
Anonymous

Jaar van uitgave:
995

Aantal pagina's:
10

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:
900-1000

Plaats van handeling:
Een riviermonding vlak bij het stadje Maldon in het graafschap Essex

Bijzonderheden:
Een Oud Engels gedicht in 325 allitererende regels


^ Terug naar boven

Het boek - onderwerp

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

‘The Battle of Maldon’ is een Oud Engels gedicht: een gedicht met alliteratie als rijmvorm. In een taal die misschien wel dichter bij het Nederlands staat dan bij het Engels – in ieder geval dichter bij het Oud Noors en bij het Oud Fries dan bij het Engels. Je zult de taal moeten leren om (de literaire waarde van) het gedicht op waarde te kunnen schatten.
Maar uiteraard kun je altijd een moderne versie van het gedicht lezen; die zijn er in tientallen vertalingen. Het maakt iets duidelijk van de positie van de oprukkende Vikingen en de terugtrekkende Angelen en Saksen.


WAT MOET JE WETEN?

Voor het kunnen lezen van ‘The Battle of Maldon’ zou je eigenlijk Oud Engels moeten kunnen lezen. En dat is een studie waarbij gebruik wordt gemaakt van Latijn en Gotisch: Oud Engels is een – zeker voor Engelsen – vrij onbegrijpelijke taal, met zeer veel vervoegingen, naamvallen en talloze onregelmatige werkwoorden.
Bijvoorbeeld: ‘scēotan’ lijkt meer op ‘schieten’ (wat het betekent) dan op ‘shoot’, ‘habban’ lijkt meer op ‘hebben’ (wat het betekent) dan op ‘have’.




^ Terug naar boven

Het boek - Moeilijkheid

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘The Battle of Maldon’ zijn zeer moeilijk, zo niet onbegrijpelijk voor de kenner van de Engelse taal. Je hebt een woordenboek, een compendium, een ‘glossary’ en/of een ‘Old English primer’ nodig om iets van het gedicht te begrijpen.
Het gedicht begint midden in een zin. Waarschijnlijk ontbreken er in ieder geval 50 regels, zowel aan het begin als aan het einde van het gedicht. De 325 overblijvende regels rijmen wel, maar het rijm is het – voor ons ‘moderne’ westerlingen, zoals Engelsen of Nederlanders – vrij ongebruikelijk en daardoor misschien soms onbegrijpelijk. In de Oud-Engelse poëzie was alliteratie de gebruikelijke rijmvorm.


DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘The Battle of Maldon’ is een volledig andere dan de moderne Engelse taal. De taal is een voorloper van het Engels; een taal die evenveel Oud Duitse, Oud Friese, Oud Noorse, Oud Nederlandse als moderne Engelse woorden heeft. Maar het is een taal op zich; een taal even uniek als het Latijn of het Gotisch. En daarom erg lastig om te kunnen lezen; onmogelijk om te lezen zonder diepgaande studie.
Het verhaal daarentegen is toegankelijk en spannend. Als je het verhaal niet begrijpt – wat heel verklaarbaar is – is het aan te raden om een vertaling te lezen. Die zijn er heel veel; en er zijn heel goede vertalingen. Het verhaal maakt veel duidelijk over heldendom, geloof, trouw, overmoed en wreedheden. Dit gedicht is het meest informatieve over een veldslag in Groot-Brittannië van meer dan duizend jaar geleden.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Battle of Maldon’ een boek met een literair niveau C 6e en een taal-(ERK-)niveau C2.


Schrijfstijl:

Het gedicht ‘The Battle of Maldon’ is een (onvolledig) gedicht van 325 regels. Het begint in medias res: het begin is klaarblijkelijk verdwenen. Het gedicht is een mooi voorbeeld van alliteratie: de meest gebruikelijke dichtvorm in het Oud Engels.
Oud Engels was een voorloper van het Engels, maar er zijn maar weinig woorden in het modern Engels te herkennen. De taal was een mengelmoes van (West- of Zee-)Germaanse talen: de taal van Angelen, Saksen, Friezen en Belgen; er zijn sporen (woorden) van oudere talen in het Oud Engels: van de Kelten, de Britten en de Romeinen. Om de taal te kunnen lezen heb je een Oud Engels woordenboek, een ‘glossary’ en een grammatica nodig.



^ Terug naar boven

Het boek - het verhaal

Actie:

‘The Battle of Maldon’ is een verhaal met veel actie. Het gedicht is – in tegenstelling tot veel andere Oud-Engelse gedichten – niet een verhaal met veel franje: het gaat om vechten, om winnen of verliezen, om dood en verderf.


Tijd:

Het Oud-Engelse gedicht ‘The Battle of Maldon’ speelt zich af in het jaar 991. Angelen en Saksen waren al eeuwen de machtigste volkeren in Groot-Brittannië, samen met kleinere volken, zoals Friezen, Belgen, Kelten en Britten. Maar al sinds honderden jaren vielen Vikingen het eilandenrijk binnen; eerst in het noordoosten en later steeds verder naar het zuiden trekkend. Zij bleven in eerste instantie maar heel kort, maar later bleven veel Vikingen overwinteren (en werden uiteindelijk dus permanente inwoners van Groot-Brittannië). De noorderlingen werden vaak aangeduid als Vikingen, maar soms ook als Danes of Norsemen.


Plaats:

De setting van ‘The Battle of Maldon’ is een riviermonding in het graafschap Essex. Essex ligt dicht bij Londen, ten noordoosten van de stad. Daar, bij het plaatsje Maldon, mondde de rivier de Blackwater uit in de Noordzee. De monding werd gekenmerkt door eilandjes en moerassen. Het was een geliefde landingsplaats voor Vikingen: zij landden met hun schepen bij de mondingen van de rivieren, van daar uit trokken ze het land in om te roven en te plunderen.
De setting is in dit gedicht bijzonder belangrijk: omdat de Vikingen werden opgewacht door de Saksen, konden ze niet landen om zich gereed te maken voor de strijd. Ze zouden zeker in het water worden afgemaakt door de zwaarbewapende Saksen. Maar toen de Vikingen vroegen om eerst een veilige landingsplaats te krijgen, gingen de Saksen akkoord. De Vikingen konden zich rustig groeperen en bewapenen. De slag die daarna werd gevochten – ‘The Battle of Maldon’ – werd een slachting voor de Saksen, die later hun macht ten noorden van Londen definitief kwijtraakten aan de Vikingen.


Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Battle of Maldon’: hoe is het mogelijk dat de Vikingen de slag bij Maldon konden winnen terwijl ze zich in zo’n strategisch moeilijke positie bevonden?


Verteller:

De roman ‘The Battle of Maldon’ heeft een auctoriale verteller. Deze (dichter) vertelt het verhaal vanuit het perspectief van meerdere personen, zowel van adellijke leiders als van gewone soldaten.




^ Terug naar boven

Het boek - de karakters

Hoofdkarakters:

Het hoofdkarakter in ‘The Battle of Maldon’ is:
• Eorl Byrthnoth: de graaf (’Eorl’) van het graafschap Essex (= East Saxony, Oost-Saksen). Byrthnoth was een ongeveer 65-jarige administratieve en militaire leider, die sneuvelde bij de Battle of Maldon. Door zijn moed (overmoed?) bleef hij tot het einde strijden: een ongelijke strijd van weinig, slecht getrainde Anglo Saxons tegen zwaar bewapende Vikingen. Uiteindelijk werd hij gedood. Zijn hoofd werd afgehakt en in triomf meegenomen door de Vikingen, die daarna hun plunderingen van dat jaar in noordoost Engeland konden beginnen. Het lichaam van Byrthnoth werd door monniken van het klooster van Ely naar het klooster gebracht en begraven (zonder hoofd helaas). Het klooster van Ely had veel te danken aan Byrthnoth; hij had het klooster jarenlang (financieel) gesteund.


Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Battle of Maldon’ zijn:
• Thegns van Byrthnoth: de ‘thanes’ zijn de edellieden, de ridders in dienst van Earl Byrthnoth. Zij hebben hun earl trouw tot in den dood beloofd;
• Godrīc: een thegn van Byrthnoth. Hij vlucht weg van de veldslag wanneer de zaak verloren lijkt;
• Godwine en Godwīg: broers van Godrīc. Zij vluchten samen met hun broer;
• Wulfstan, Wulfmær en Ǣlfwine: thegns van Byrthnoth;
• Vikingen: de invasiemacht. Al honderden jaren vallen zij gebieden in Europa binnen, zoals de landen en streken die we nu kennen als Groot-Brittannië, Ierland, Holland, Friesland, België, Normandië en andere landen meer in het zuiden en oosten van Europa. De naam Vikingen verwijst naar het plunderen wat zijn doen (‘i viking’); vaak worden zij ook aangeduid met andere namen (die soms te maken hebben met het gebied in Scandinavië waar ze vandaan komen: Norsemen, Danes, Jutes, Swedes, Angles. De ‘Vikingen’ die de Battle of Maldon uitvochten, waren waarschijnlijk Noormannen/Norsemen;
• Justin en Guδmund Steitan: leiders van de Vikingen.





^ Terug naar boven

Het boek - verder


Film:

‘The Battle of Maldon’ is niet verfilmd.


Overig:

De beroemde schrijver J.R.R. Tolkien was niet alleen de schrijver van boeken als The Lord of the Rings; hij was ook professor aan de universiteit van Oxford. Daar doceerde hij Oud-Engelse taal- en letterkunde. Hij schreef ook veel over de taal en over de geschiedenis van Groot-Brittannië. Ook schreef hij over het gedicht ‘The Battle of Maldon’. Hij legde daarbij in het bijzonder uit wat het Oud-Engelse woord ‘ofermōd’ inhield. Het woord betekent hetzelfde als het Nederlandse woord ‘overmoed’: de overmoedige Saksen hadden uiteraard nooit die machtige Vikingen een plek mogen geven om zich klaar te maken voor de strijd. Dat ze de slag kansloos verloren, was dan ook hun eigen schuld – een gevolg van hun overmoed.



^ Terug naar boven

Auteur en Werken

Link naar pagina over auteur
-->Informatie over Anonymous.

Auteur:

Werken:


^ Terug naar boven

Meer

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Homecoming of Beorhtnoth Beorhthelm’s Son van J.R.R. Tolkien
• Beowulf
The Anglo-Saxon Chronicle


Citaat:
And so exhorting them to advance was the child of Aelfrices,
a warrior young in winters whose words spoke,
Aelfwine then said, he in valiant talk:
'Remember the speeches which we had often at mead spoken,
that we on the bench had loudly uttered vows,
warriors in the hall, concerning bitter strife:
Now may we prove who is truly valiant!
I am willing that my royal descent be made known to all men,
that I was of Mercian blood greatly kindred;
my grandfather was named Ealhelm,
a wise alderman and very prosperous.
Not shall me these people's liegeman reproach
that I of this army am willing to depart from,
a homeland seek, now that my lord lies slain
and hewn down in battle. Mine is that sorrow greatest:
he was both my kinsman and my lord.'
Then he advanced onward, remembering with hostility,
then he with spear-point pierced one
pirate in their host, and to the ground lie slain
killed with the weapon. He began then to exhort his comrades,
friends and compatriots, that they advance onward.

Vragen over het boek:

1. Waarom vonden de Vikingen het noodzakelijk om eerst te landen op de Engelse kust?
2. Vind je deze slag een voorbeeld van ‘ofermōd’? Leg uit waarom je dat vindt.
3. Waarom was dit het begin van het einde voor de Engelse Saksen?
4. Waarom was de ligging van het eiland in de Blackwater rivier zo belangrijk voor zowel de Saksen als voor de Vikingen?




^ Terug naar boven

Comments are closed.