I am doomed to remember a boy with a wrecked voice – not because of his voice, or because he was the smallest person I ever knew, or even because he was the instrument of my mother's death, but because he is the reason I believe in God; I am a Christian because of Owen Meany. I make no claims to have a life in Christ, or with Christ – and certainly not for Christ, which I've heard some zealots claim. I'm not very sophisticated in my knowledge of the Old Testament, and I've not read the New Testament since my Sunday school days, except for those passages that I hear read aloud to me when I go to church. I'm somewhat more familiar with the passages from the Bible that appear in The Book of Common Prayer; I read my prayer book often, and my Bible only on holy days – the prayer book is so much more orderly.
I've always been a pretty regular churchgoer. I used to be a Congregationalist – I was baptized in the Congregational Church, and after some years of fraternity with Episcopalians (I was confirmed in the Episcopal Church, too), I became rather vague in my religion: in my teens I attended a ‘non-denominational’ church. Then I became an Anglican; the Anglican Church of Canada has been my church – ever since I left the United States, about twenty years ago. Being an Anglican is a lot like being an Episcopalian – so much so that being an Anglican occasionally impresses upon me the suspicion that I have simply become an Episcopalian again. Anyway, I left the Congregationalists and the Episcopalians – and my country once and for all.

© Penguin Random House Company / Ballantine Books, 1989

John Wheelwright woont alleen met zijn moeder. Zijn moeder is ongehuwd; ze komt uit een oude en gegoede familie in New Hampshire. John raakt bevriend met Owen Meany, de zoon van een maker van grafstenen. Owen is een klein ventje dat met een piepstem praat. Hij is bijzonder intelligent, in tegenstelling tot John die moeite met leren heeft. John helpt Owen met sporten (basketbal) en Owen helpt John met zijn studie. De twee worden boezemvrienden en blijven dat hun hele leven, ook wanneer Owen per ongeluk een vreselijk ongeluk veroorzaakt.
Owen vermoedt dat hij een goddelijke opdracht heeft: hij zal in de toekomst kinderen moeten redden (Vietnamese kinderen in een oorlog?), een heldendaad die hem – volgens een telkens terugkerende droom – zijn leven zal kosten. Om deze droom te verwezenlijken gaat Owen in dienst, tot grote afschuw van de pacifist John. Maar eerst helpt Owen John nog op een slimme manier om niet in het leger te hoeven gaan.
Uiteindelijk zal de Vietnamoorlog zorgen voor een groot drama in de levens van de twee vrienden.

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

John Irving

Jaar van uitgave:

1989

Aantal pagina's:

617

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1940–1990

Plaats van handeling:

USA, New Hampshire, het platteland (voornamelijk)

Bijzonderheden:

Een kloeke roman in slechts 9 hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek ‘Bidden wij voor Owen Meany’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

‘A Prayer for Owen Meany’ is een intrigerende en ontroerende roman over de periode 1955–1980: een periode die gekenmerkt werd door grote ontwikkelingen in de (Amerikaanse) maatschappij, maar ook door de politieke ontwikkelingen die te maken hadden met de traumatische oorlog die de Verenigde Staten in Vietnam voerden en de gevolgen daarvan. Hoewel het verhaal zich totaal niet afspeelt in Vietnam, werpt de oorlog in dat land wel zijn dramatische schaduwen over de hoofdpersonen van de roman.

WAT MOET JE WETEN?

‘A Prayer for Owen Meany’ veronderstelt een zekere kennis van de Verenigde Staten in de periode 1940–1990. Amerika als wereldmacht bemoeide zich met landen over de hele wereld, het land ontwikkelde zich (verder) tot een wereldmacht, zowel economisch als militair en de bevolking was verdeeld met betrekking tot de rol die de USA in de wereld zou moeten spelen.

DE TAAL

‘A Prayer for Owen Meany’ kent redelijk veel moeilijke woorden. Er wordt veel verteld over wonen en werken in New Hampshire, de school, de honkbalsport, maar ook heel veel over de Vietnamoorlog en over de (Amerikaanse) politiek. Dat maakt het lezen van de (vaak lange) alinea’s soms lastig.
Maar de dialogen zijn boeiend: soms humoristisch, soms schokkend, vaak informatief.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De roman ‘A Prayer for Owen Meany’ is zeer leesbaar. Dat komt in de eerste plaats door het boeiende verhaal: het verhaal is spannend en zeer ontroerend. Al vanaf de eerste pagina heeft de lezer in de gaten dat de vriend van de verteller John, Owen Meany, niet meer leeft, maar bijna tot het eind van de roman blijft onduidelijk wat er met hem gebeurd is.
De taal van ‘A Prayer for Owen Meany’ kan wel een probleem zijn voor een aantal lezers: Irving heeft vaak Dickens-achtige beschrijvingen. De lezer komt echt alles te weten over New Hampshire, steengroeves, honkbal, de Vietnamoorlog, het Kerstfeest op een Amerikaanse basisschool, enzovoort. Zeer informatief, maar soms ook wel lastig te lezen.
Op grond van deze eigenschappen is ‘A Prayer for Owen Meany’ een roman met een literair niveau C 5a en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

‘A Prayer for Owen Meany’ is heel boeiend geschreven. John Irving weet waar hij over praat: hij groeide zelf op in deze periode. Ook hij werd geboren in 1942, ook hij kwam uit New Hampshire, ook hij woonde in Canada. Het ligt voor de hand te veronderstellen dat John de verteller ongeveer dezelfde denkbeelden heeft als John de schrijver van de roman.
Het verhaal is niet alleen boeiend om te lezen, maar het is ook informatief over een periode uit de Amerikaanse geschiedenis, het is vaak humoristisch (en soms hilarisch), maar het is bovenal vaak heel ontroerend.

Actie:

Het verhaal van ‘A Prayer for Owen Meany’ kent veel actie. Het begint al wanneer de vriendschap tussen John en Owen ontstaat: John is een gewone jongen die het speciale jongetje Owen – een klein ventje met een piepstem – omhoog gooit om hem te helpen een bal in een basket te gooien. Later gooit Owen – per ongeluk – een bal tegen de moeder van zijn beste vriend aan … En vanaf dat moment vinden er veel spectaculaire zaken plaats: in de soep lopende kerstfeesten, dramatische verliefdheden, geamputeerde lichaamsdelen en zelfs een dodelijk ongeluk.

Tijd:

‘A Prayer for Owen Meany’ begint in 1987. De verteller – die John heet, net zoals de schrijver – vertelt over zijn vriendschap met Owen Meany, de jongen die niet meer leeft. Hij vertelt het verhaal van zijn leven en van zijn vriendschap met Owen Meany, een vriendschap die duurde tot eind jaren zestig.
Het verhaal begint in 1942 bij de geboorte van John Wheelwright en gaat door tot op het moment dat hij zijn verhaal vertelt (in 1987). De nadruk ligt op de jaren ’50 en ’60 van de twintigste eeuw. Het is een verhaal vol flashbacks.

Plaats:

‘A Prayer for Owen Meany’ speelt zich af op meerdere plaatsen, maar voornamelijk in een dorpje (het denkbeeldige plaatsje Gravesend) in de staat New Hampshire in het noordoosten van de USA (New England). Een cruciaal deel speelt zich af op een vliegveld in Arizona in het zuidwesten van de USA. De schrijver vertelt zijn verhaal jaren later vanuit Canada, waar hij dan al jaren woont.

Verhaallijn:

De roman kent meerdere verhaallijnen: het volwassen worden van de verteller, de economische en politieke situatie in een dorpje in het noordoosten van de Verenigde Staten. Maar bovenal is ‘A Prayer for Owen Meany’ een beschrijving van het levensverhaal van Owen Meany: een kort, bewogen, spectaculair en ontroerend beschreven leven.

Verteller:

De verteller van ‘A Prayer for Owen Meany’ is John Wheelwright. Hij is een onbetrouwbare verteller die in een soort dagboekvorm zijn verhaal vertelt: zijn vriendschap voor Owen Meany heeft hem gemaakt tot wie hij nu is. Het is duidelijk dat zijn liefde voor zijn vriend en zijn mededogen met zijn vriend zijn blik vertroebelt. Maar ook is hij behoorlijk objectief: dat komt omdat hij jaren later dit ‘gebed’ voor zijn vriend opschrijft, afstand nemend in tijd en plaats van die dramatische gebeurtenissen.

Hoofdkarakters:

‘A Prayer for Owen Meany’ kent twee hoofdkarakters. Het zijn:
• Owen Meany: de hoofdpersoon van het verhaal. Owen is vanaf zijn geboorte zeer klein en hij spreekt met een heel hoge stem vanwege een aandoening aan zijn strottenhoofd. Die hoge stem geeft Owen weer in hoofdletters in de schoolkrant en in deze vorm staan zijn woorden ook in de roman. Owen is zeer intelligent, heel (links) politiek bewust, en een heel trouwe vriend.
• John Wheelwright: de ik-verteller. John stamt uit een oude familie uit New Hampshire, maar hij kent zijn vader niet. In intelligentie is hij duidelijk de mindere van Owen. Alles wat hij is en wat hij voorstelt heeft hij – volgens hemzelf dan  – te danken aan Owen Meany. Zijn verhaal is een gebed voor, maar ook een ode aan Owen Meany.

Bijfiguren:

‘A Prayer for Owen Meany’ kent een groot aantal bijfiguren. De belangrijkste daarvan zijn:
• Mrs. Tabitha Wheelwright: de (ongehuwde) moeder van John;
• Dan Needham: de stiefvader van John. Hij is de toneeldocent van school;
• Mr. Meany: de vader van Owen. Hij heeft een bedrijfje dat marmer uit een groeve haalt en bewerkt tot grafstenen;
• Mrs. Meany: de moeder van Owen;
• Grandmother: de oma van John;
• Hester: de vriendin van Owen en de nicht van John.

Website:

http://john-irving.com/

Film:

‘A Prayer for Owen Meany’ is verfilmd voor TV en de roman is de inspiratie geweest voor andere films (zoals ‘Simon Birch’).

Overig:

‘A Prayer for Owen Meany’ is voor een deel geïnspireerd op de roman ‘Die Blechtrommel’ van Günther Grass, een Duitse auteur die een goede vriend van John Irving was.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over John Irving.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Great Gatsby van F. Scott Fitzgerald
• The Catcher in the Rye van J.D. Salinger
• The Moor’s Last Sigh van Salman Rushdie

Citaat:

‘It’s only a dream,’ I repeated.
‘IT’S NOT YOUR DREAM,’ said Owen Meany.
‘Don’t be coy, don’t play around with me,’ I told him.
‘I’M NOT PLAYING AROUND,’ he said. ‘WOULD I REQUEST A COMBAT ASSIGNMENT IF I WERE PLAYING AROUND?’
I began again. ‘In this dream, you’re a hero?’ I asked him.
‘I SAVE THE CHILDREN,’ said Owen Meany. ‘I SAVE LOTS OF CHILDREN.’ (p.472)

Vragen over het boek:

1. Maak duidelijk waarom de manier van vertellen zoals dat in ‘A Prayer for Owen Meany’ wordt gedaan volgens jou goed (of juist niet goed) gekozen is.
2. Beschrijf de wereld – de plaats, het milieu – waarin John en Owen opgroeien aan de hand van een drietal fragmenten uit de tekst.
3. Hoe denken de twee vrienden over de Vietnamoorlog? Maak je antwoord duidelijk met behulp van fragmenten uit de tekst.
4. In welke opzichten is Owen Meany een soort Jezusfiguur? Geef een aantal fragmenten uit de tekst waaruit dit blijkt.