The idea really came to me the day I got my new false teeth.
I remember the morning well. At about a quarter to eight I’d nipped out of bed and got into the bathroom just in time to shut the kids out. It was a beastly January morning, with a dirty yellowish-grey sky. Down below, out of the little square of bathroom window, I could see the ten yards by five of grass, with a privet hedge round it and a bare patch in the middle, that we call the back garden. There’s the same back garden, some privets, and same grass, behind every house in Ellesmere Road. Only difference – where there are no kids there’s no bare patch in the middle.
I was trying to shave with a bluntish razorblade while the water ran into the bath. My face looked back at me out of the mirror, and underneath, in a tumbler of water on the little shelf over the washbasin, the teeth that belonged in the face. It was the temporary set that Warner, my dentist, had given me to wear while the new ones were being made. I haven’t such a bad face, really. It’s one of those bricky-red faces that go with butter-coloured hair and pale-blue eyes. I’ve never gone grey or bald, thank God, and when I’ve got my teeth in I probably don’t look my age, which is forty-five.

© Penguin Random House Company, 1949

George Bowling lijkt het leven van een gewone Engelsman tussen de twee wereldoorlogen te leiden. Hij heeft een (vrij gewone) baan, hij heeft een vrouw en twee kinderen, alles gaat zijn gangetje. Toch is George ontevreden.
Het was vroeger immers allemaal beter. Je woonde in een idyllisch stadje, je had ouders en een broer, veel vrienden, je ging altijd kattenkwaad uithalen en je ging vaak te vissen. Over geld en werk maakte je geen zorgen. Een oorlog leek er wel aan te komen, maar veel merkte je daar niet van.
Nu is die oorlog zelfs al voorbij. Maar er dreigt alweer een nieuwe te komen … En je kinderen zijn vervelend. En je vrouw zeurt maar door. En veel stelt je baan ook niet voor.
Is het niet mogelijk om terug te gaan naar het verleden - en naar de plek waar je vandaan kwam?

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

George Orwell

Jaar van uitgave:

1939

Aantal pagina's:

256

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1930-1940

Plaats van handeling:

GB, Londen en een denkbeeldig stadje op het Engelse platteland.

Bijzonderheden:

Een roman in 4 delen en in 14 hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek ‘Happend naar lucht’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De roman ‘Coming up for Air’ is een ironisch verhaal over een man die (letterlijk) terug wil naar zijn verleden. Hij woonde als kind in een stadje op het Engelse platteland, waar hij gelukkig was met zijn ouders en broer, met zijn vriendjes en met wat hij toen deed: vissen, kattenkwaad uithalen. Alleen, wanneer hij echt teruggaat, merkt hij dat niet alles bij het oude is gebleven.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het waarderen van ‘Coming up for Air’ moet je beseffen dat dit de tijd van het interbellum is: de periode tussen de twee wereldoorlogen. De gevolgen van de Eerste Wereldoorlog (tekort aan veel zaken, werkloosheid, armoede) zijn nog merkbaar, terwijl de Tweede Wereldoorlog bijna zichtbaar is aan de horizon (politieke onrust, ontevredenheid, bewapeningswedloop).

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Coming up for Air’ zijn nooit echt moeilijk: George Orwell schrijft heel mooi en vrij simpel Engels. Wel zijn de alinea’s heel vaak lang. De hoofdstukken daarentegen zijn vrij kort. De dialogen zijn vaak boeiend (en behoorlijk ironisch).

DE TAAL EN HET VERHAAL

Wat taal betreft is ‘Coming up for Air’ heel toegankelijk.
Het verhaal is dat ook. Het is het verhaal van een man die ontevreden is met zijn huidige leven: een baan die hem niet interesseert, een vervelende vrouw, drukke kinderen, een dik en ongemakkelijk lijf om mee te torsen.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Coming up for Air’ een boek met een literair niveau C 4d en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

De roman ‘Coming up for Air’ is heel ironisch geschreven. Ondanks de ouderdom van het boek – het kwam uit in 1939 – is het een heel leesbaar boek, niet alleen qua toon, maar ook wat de plot betreft.

Actie:

De roman ‘Coming up for Air’ is een verhaal met redelijk veel actie. Die actie bestaat vaak uit gebeurtenissen uit vroegere jaren, wanneer de hoofdpersoon dagdroomt over wat hij toen meemaakte.

Tijd:

‘Coming up for Air’ speelt zich af in de jaren dertig van de twintigste eeuw. Er is de dreiging van de oorlog (de Tweede Wereldoorlog die heel snel zo uitbreken – George voelt dat overal en altijd. Verwarrend lijkt het misschien wanneer George het over de ‘war’ heeft: hij bedoelt dan de Eerste Wereldoorlog.
Er zijn heel veel flashbacks waarin George terugdenkt aan zijn gelukkige jeugd: een mooie tijd met zijn familie in een dorpje in Engeland. Zijn ouders hadden het een tijdlang behoorlijk goed en het was een tijd van tevredenheid en geluk.

Plaats:

De setting van ‘Coming up for Air’ in het ‘nu’ is de Britse hoofdstad Londen. George woont met zijn gezin in een eenvoudige wijk met allemaal soortgelijke woningen. Maar een groot deel van de roman gaat over vroeger: de jeugd van George in het dorpje Lower Binfield en later zijn tijd in het leger in Europa tijdens de Eerste wereldoorlog.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Coming up for Air’: hoe kan George in het reine komen met het heden en het verleden?

Verteller:

De roman ‘Coming up for Air’ heeft een ik-verteller, wat soms zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Coming up for Air’ zijn:
• George Bowling: de 45-jarige ik-verteller: hij is verzekeringsagent. Hij vindt zichzelf niet echt dik, maar anderen beschrijven hem vaak als ‘Tubby’ of ‘Fatty’.
• Hilda: de 39-jarige echtgenote van George. George beschrijft haar regelmatig in niet al te vleiende bewoordingen;
• Lorna en Billy: de kinderen van George en Hilda.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Coming up for Air’ zijn:
Mensen uit het verleden van George in het stadje Lower Binfield:
• Mr en Mrs Bowling: de ouders van George;
• Joe: de broer van George;
• Uncle Ezekiel: de oom van George, een winkelier;
• Vrienden van Joe: Sid Lovegrove en andere leden van ‘The Black Hand´;
• Old Brewer: een boze buurman;
• Mr Gravitt, Mr Grimmett: winkeliers uit het dorp;
• Elsie Waters: de eerste vriendin van George.
In Londen:
• Warner: de tandarts die George een kunstgebit aanpast;
• Sir Joseph Cheam: een zakenman en eigenaar van een kleine verzekeringsmaatschappij;
• Mrs Wheeler en Miss Minns: vriendinnen van Hilda;
• Mr Porteous: een kennis van George, een oud-schoolmeester en amateur-politicus.

Website:

De roman is online te lezen:

https://ebooks.adelaide.edu.au/o/orwell/george/o79co/complete.html

Film:

De roman ‘Coming up for Air’ is niet verfilmd.

Overig:

De roman ‘Coming up for Air’ is een minder bekend boek van George Orwell. Toch is dat niet terecht: dit is een ironisch verhaal met veel wijze lessen. Het verhaal lijkt voort te borduren over de oudere literatuur over lang vervlogen tijden en een geïdealiseerd verleden – maar tegelijkertijd grijpt het ook vooruit naar de geneugten en de onzekerheden van de ‘moderne’ tijd.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over George Orwell.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• David Copperfield van Charles Dickens
• Girls in Their Married Bliss van Edna O’Brien
• Black Swan Green van David Mitchell

Citaat:

Well, that’s Hilda. You see what she’s like. Take it by and large, I suppose she’s no worse than I am. Sometimes when we were first married I felt I’d like to strangle her, but later I got so that I didn’t care. And then I got fat and settled down. It must have been in 1930 that I got fat. It happened so suddenly that it was as if a cannon ball had hit me and got stuck inside. You know how it is. One night you go to bed, still feeling more or less young, with an eye for the girls and so forth, and next morning you wake up in the full consciousness that you’re just a poor old fatty with nothing ahead of you this side the grave except sweating your guts out to buy boots for the kids. (p.198)

Vragen over het boek:

1. Waarom heeft George zo’n hekel aan zijn vrouw?
2. Wat maakt – behalve zijn vrouw – dat George ontevreden is met zijn huidige leven?
3. Wat moet George concluderen over het verleden wanneer hij weer terugkeert in Lower Binfield?
4. Verklaar de titel van de roman, ‘Coming up for Air’.