‘Hey! What’s that? D’ye hear something crawling along the ground to the right there?’
Gunn got to his feet and looked over the parapet. He peered into the darkness. Then he turned his head to one side and listened. There was no sound but the droning of the rain, falling on the sodden, naked earth of the battle front.
‘I can hear nothing,’ he said. ‘Probably it was a rat you heard.’
He yawned and added:
‘God! Is this rain never going to stop? There’s eight inches of water at the bottom of this post already.
Oh! Oh! Oh!
This is a lovely war.
If I ever have a son I’ll bring him up in petticoats.’
He had been dozing on the fire-step, when Lamont, the sentry, kicked him. Now, as he awoke fully, he began to shudder with cold. He rubbed his eyes and cursed. Then he noticed that Lamont, who leaned over the parapet beside him, was trembling violently.
‘What’s the matter, towny?’ he said tenderly. ‘Cold?’

© Wolfhound Press Ltd, 1998

Britse militairen vechten een uitzichtloze oorlog in de loopgraven tegen Duitsers – die vaak als ‘Jerry’ of ‘Fritz’ worden aangeduid -, samen met Fransen en andere Geallieerden. Private Gunn, de hoofdpersoon van het verhaal, is één van een groep van negen ‘bombers’, een vooruitgeschoven groepje militairen die worden geacht aan te vallen zodra die mogelijkheid zich voordoet.
Maar de soldaten vechten maar weinig tegen de vijand. Die Duitsers zien ze zelden – er vliegen granaten heen en weer, er zitten sluipschutters in andere loopgraven en er worden zo nu en dan bommen afgeworpen. De Britten vechten vooral tegen andere, misschien wel even gevaarlijke vijanden: de ijselijke kou, de niet-aflatende regen, de infecties, de vraatzuchtige ratten, de honger, de waanzin.
Soms wordt een soldaat zo panisch dat hij het liefst zijn eigen mannen zou willen aanvallen. Private Gunn doet zijn best zijn verstand te bewaren in deze helse omgeving …

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

Liam O’Flaherty

Jaar van uitgave:

1929

Aantal pagina's:

139

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1914-1918

Plaats van handeling:

Frankrijk: de loopgraven van het slagveld

Bijzonderheden:

Een oorlogsroman in 12 genummerde hoofdstukken

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Als je van oorlogsverhalen houdt, dan is ‘Return of the Brute’ eigenlijk verplichte kost. Het is een aangrijpend verhaal over een groep soldaten die een zinloze oorlog moeten voeren. Die oorlog is met name zinloos, omdat de soldaten (en hun korporaal) geen idee hebben wanneer ze tegen wie vechten en waar ze naar toe moeten om de aanval in te zetten. Vijanden zijn nauwelijks te zien – toch wordt er veel geschoten en vallen er veel doden.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het waarderen van ‘Return of the Brute’ is het goed om te weten hoeveel leed werd geleden door de militairen op de slagvelden en in de loopgraven van Frankrijk en België. Vaak werd er heel lang – soms vier jaar lang … – gevochten om een paar meters grond. Meters die een dag later soms weer werden verloren. Soldaten hadden honger en dorst, er was nauwelijks een schuilplaats tegen de regen en de kou, soldaten (levend, gewond of dood) werden aangevreten door ratten, gewonden werden nauwelijks verzorgd en doden werden zelden begraven. Kortom: een vier jaar durende zinloze oorlog in een helse omgeving.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Return of the Brute’ zijn zeker niet moeilijk, ondanks de ouderdom van het verhaal (het verhaal stamt uit 1929). Liam O’Flaherty schrijft heel helder en hij gebruikt nooit moeilijke woorden. Iemand met weinig kennis van de taal kan dit verhaal lezen. Toch moet je iets ouder zijn om deze roman te lezen: het zijn afschuwelijke gebeurtenissen die hier beschreven worden.
De termen ‘Go West’ en ‘get a blighty’ betekenen respectievelijk ‘sneuvelen’ en ‘gewond raken’; dat laatste houdt in dat je het slagveld (tijdelijk) kunt verlaten.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn over het algemeen kort. Er zijn veel dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘Return of the Brute’ is heel toegankelijk. De taal is over het algemeen fatsoenlijk: soldaten spreken niet altijd even keurig, maar Mr O’Flaherty heeft de meeste vloekwoorden gekuist.
Het verhaal is zeer aangrijpend. Het verhaal gaat over een negental mannen die in een loopgraaf zitten. Ze wachten, ze lijden honger en ze hebben het continu koud. Als ze zich buiten de loopgraaf wagen – en dat moet regelmatig – zijn ze hun leven niet zeker. En ook in die loopgraaf is hun leven nooit veilig: er worden bommen en granaten gegooid, ziekten liggen op de loer, ratten rennen door de loopgraven.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Return of the Brute’ een boek met een literair niveau C 4e en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

De oorlogsroman ‘Return of the Brute’ is prachtig geschreven. Het is een onsentimentele aanklacht tegen de waanzin van de oorlog. Liam O’Flaherty was een deskundige: hij vocht mee in de Eerste Wereldoorlog in België – hij kwam in 1917, gewond en getraumatiseerd, weer terug.

Actie:

De oorlogsroman ‘Return of the Brute’ is een verhaal met veel actie. Die actie betreft de gebeurtenissen die de soldaten meemaken. Dat zijn maar weinig echte oorlogshandelingen: meestal betreft het ruzies en irritaties bij de soldaten onder elkaar.

Tijd:

‘Return of the Brute’ speelt zich af in de jaren 1914-1918. Het jaar 1917 wordt gegeven als het moment waarop de mannen hun loopgraaf verlaten om slag te leveren tegen de Duitsers.
Het verhaal wordt chronologisch verteld en het speelt zich af over een periode van een periode van een paar dagen.

Plaats:

De setting van ‘Return of the Brute’ is een slagveld tijdens de Eerste Wereldoorlog. Waarschijnlijk is het een loopgraaf in Noord-Frankrijk (deze soldaten vertellen over veldslagen in Frankrijk), maar het wordt niet expliciet vermeld.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Return of the Brute’: zal het Gunn en zijn medesoldaten lukken om het er levend af te brengen?

Verteller:

De roman ‘Return of the Brute’ heeft een auctoriale verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Return of the Brute’ zijn:
• Bill Gunn: een 32-jarige, ervaren soldaat. Hij woonde in Engeland en op meerdere plaatsen in de USA, maar toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak, meldde hij zich aan bij het Britse leger. Hij zit nu al meer dan twee jaar in het leger;
• Louis Lamont: een 19-jarige jongen. Hij komt uit een goed milieu en hij krijgt vaak pakketje met lekkernijen van zijn moeder toegestuurd. Lamont is duidelijk getraumatiseerd door de oorlogsgebeurtenissen, die hij nu drie maanden heeft meegemaakt;
• Corporal John Williams: de 29-jarige leider van de groep soldaten, de ‘bombers’ (een vooruitgeschoven groep). Hij was een winkelbediende die een zekere carrière in het leger heeft gemaakt. Zijn manschappen verachten hem vanwege zijn besluiteloosheid en zijn onredelijkheid. Als hij problemen heeft met een soldaat, vraagt hij ‘Give me your number’ om die soldaat te noteren vanwege wangedrag.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Return of the Brute’ zijn:
De andere ‘Bombers’:
• Private George Appleby: een zeer gelovige, 30-jarige soldaat;  vroeger was hij fabrieksarbeider;
• Private Michael Friel: een ex-politieman, een 27-jarige stotterende, onzekere man – die overigens wel achter de vrouwen aangaat (wanneer hij verlof heeft);
• Private Simon Jennings: een slimme soldaat die altijd wel een beetje geld bij zich heeft. Jennings drinkt veel;
• Private Jeremiah McDonald: een 34-jarige soldaat (en boerenarbeider);
• Private Daniel Reilly: een oudgediende (hij zit al zeven jaar in het leger). De anderen hebben veel ontzag voor hem;
• Private James Shaw: ook een oudgediende (hij dient al negen jaar in het leger). Hij wordt gewaardeerd door de anderen en ook de korporaal vertrouwt hem volledig.
Andere militairen:
• Lieutenant Bull: de hoogste in rang, een officier die zo nu en dan langskomt om te kijken of de soldaten wel hun plicht doen. Hij is een redelijke bevelhebber en de soldaten hebben ontzag voor hem;
• Corporal Wallace: de bevelhebber van een andere groep ‘bombers’; Wallace is zeer geliefd bij zijn mannen;
• Platoon Sergeant Corcoran: een meerdere van de korporaals;
• Corporal Tynan: de bevelhebber van een andere groep ‘bombers’.

Website:

The Return of the Brute

Film:

De roman ‘Return of the Brute’ is niet verfilmd.

Overig:

De oorlogsroman ‘Return of the Brute’ is een aangrijpend verhaal over een groep soldaten, van wie een paar dagen in de loopgraven van Frankrijk wordt beschreven. Het is een eerlijk verhaal – Mr O’Flaherty wist als oud-militair waarover hij sprak.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Liam O’Flaherty.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Goodbye to All That of Robert Graves
• Strange Meeting van Susan Hill
• The New Confessions van William Boyd

Citaat:

The brutes kept springing up all around him, moving about, making strange gestures with their paws, calling on him to join them.
His countenance was assuming the expression of a brute and his body was becoming hard – so he thought – becoming possessed of superhuman strength. (p.111)

Vragen over het boek:

1. Wat zouden de redenen geweest kunnen zijn dat Gunn in het Britse leger vocht?
2. Waarom wil Gunn de soldaat Lamont beschermen?
3. Leg uit waarom het karakter van de korporaal belangrijk is voor de plot van de roman.
4. Waaruit blijkt aan het eind van het verhaal dat vrijwel alle acties van deze groep soldaten zinloos waren?