The rumour spread through the city like wildfire (which had quite often spread through Ankh-Morpork since its citizens had learned the words ‘fire insurance’).
The dwarfs can turn lead into gold …
It buzzed through the fetid air of the Alchemists’ quarter, where they had been trying to do the same thing for centuries without success but were certain that they’d manage it by tomorrow, or next Tuesday at least, or the end of the month for definite.
It caused speculation among the wizards at Unseen University, where they knew you could turn one element into another element, provided you didn’t mind it turning back again next day, and where was the good in that? Besides, most elements were happy where they were.
It seared into the scarred, puffy, and sometimes totally missing ears of the Thieves’ Guild, where people put an edge on their crowbars. Who cared where the gold came from?
The dwarfs can turn lead into gold …

© Penguin Random House Company, 2000

William de Worde heeft zijn eigen carrière gekozen. Hij is de zoon van een edelman, maar hij werd geen Lord zoals zijn vader en broer. Hij ging niet het leger in en hij werd geen geestelijke of intellectueel. Nee: Mr William de Worde werd verzamelaar, schrijver en verspreider van nieuws. Een vreemd beroep (volgens zijn snobistische vader).
Mr de Worde schreef belangrijke berichten (zoals: ‘Lady Margoretta heeft haar pols verstuikt’). Dat liet hij als bericht in hout snijden en hij verkocht het aan een paar liefhebbers: aan Lady Margoretta, aan King Verence of Lancre, dat soort lezers. Een redelijke bron van inkomsten voor de zuinig levende Mr de Worde.
Maar plotseling verandert dat alles. Een paar dwergen hebben de pers ontwikkeld: je kunt een bericht in letters op papier laten drukken, dat vele malen vermenigvuldigen en vervolgens aan ieder die het wil verkopen. Een goudmijn …
Maar Mr de Worde merkt dat het niet zo eenvoudig is allemaal. De krant – ‘The Ankh-Morpork Times’ – is een doorslaand succes. Maar wie gaat al die berichten schrijven? Wie maakt de illustraties? En dan vervolgens: wat mag je schrijven? En vooral … wat mag je niet schrijven …?
En terwijl Mr de Worde worstelt met het samenstellen van nieuws, proberen allerlei inwoners van Ankh-Morpork een extraatje te verdienen: aan de nieuwe pers, aan het garen van nieuws, aan het verspreiden van nieuws, aan het financieren van nieuws. Of gewoon: aan het ontvoeren van iemand …

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Terry Pratchett

Jaar van uitgave:

2000

Aantal pagina's:

448

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

Een fantasietijd

Plaats van handeling:

Discworld, de hoofdstad Ankh-Morpork

Bijzonderheden:

Een fantasyroman zonder hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek ‘De waarheid’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De fantasyroman ‘The Truth’ gaat over de Discworld, de door Terry Pratchett bedachte fantasiewereld. Maar het gaat ook over ons. Over nieuwsgaring, over nieuwe media, over nepnieuws en over censuur. Een altijd actueel thema dus.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het waarderen van ‘The Truth’ heb je niet zo veel specifieke kennis nodig. Het verhaal gaat over het ontstaan van nieuwsgaring: over actueel nieuws en sensationeel nieuws, over echt nieuws en nepnieuws. En dat alles onder de titel ‘The Truth’.
Pikant detail: de grootste krant van Rusland heet ‘Pravda’ = ‘De Waarheid’.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘The Truth’ zijn vaak lastig. Er wordt veel gesproken over waarheid en onwaarheid, over wat wel en wat niet ‘hoort’.
De alinea’s zijn van een gemiddelde lengte. Hoofdstukken heeft het boek niet. Er zijn veel dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘The Truth’ stelt behoorlijk hoge eisen aan de leesvaardigheid van de lezer.
Het verhaal is zeer boeiend en al jaren heel actueel. Welk nieuws is belangrijk, welk nieuws is waar, wat moet je lezen en wat moet je schrijven? Een dilemma voor elke krant, journalist en kritische lezer/schrijver.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Truth’ een boek met een literair niveau C 5a en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

‘The Truth’ is vol ironie geschreven. Er zitten veel taal- en nieuwsgrappen in de roman. Je zou de gedragingen van William de Worde en zijn medewerkers kunnen vergelijken met de handelingen van integere journalisten, riooljournalistiek, met achtergrondinformatie en kritische columnisten en met roddeljournalistiek, maar ook met krantenkoppen in chocoladeletters.

Actie:

De fantasyroman ‘The Truth’ is een verhaal met redelijk veel actie. Er wordt veel gesproken, maar er wordt ook regelmatig gevochten, ontvoerd – en zelfs gedood.

Tijd:

‘The Truth’ speelt zich af in een fantasietijd. Het verhaal duurt in totaal een aantal weken.

Plaats:

De setting van ‘The Truth’ is de grootste stad van de Discworld, Ankh-Morpork.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Truth’: welke concessies wil en kan Mr de Worde doen om zijn krant tot een succes te maken?

Verteller:

De roman ‘The Truth’ heeft een auctoriale verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘The Truth’ zijn:
• William de Worde: de journalist van Ankh-Morpork. Oorspronkelijk schreef hij brieven met het laatste nieuws voor opdrachtgevers (zoals Lady Margoletta of Uberwald, the Dowager Duchess of Quirm, King Verence of Lancre en The Seriph of Al-Khali), maar dat werden zo langzamerhand hele epistels wanneer ze in hout werden gegrafeerd. Dus is hij zeer verheugd wanneer er een drukpers wordt ontwikkeld;
• Gunilla Goodmountain: de eerste bedenker van de drukpers, een dwerg;
• Sacharissa Cripslock: de kleindochter van Mr Cripslock, een graveur. Zij is eerst kritisch over Mr de Worde en zijn drukpers, maar later ziet ze veel mogelijkheden om als journaliste aan de slag te gaan;
• Cut-Me-Own-Throat Dibbler: een handelaar in van alles-en-nog-wat, met name in verdachte etenswaren. Op het moment loopt zijn handel iets minder goed en hij zoekt naar ander middelen van inkomsten;
• Mr Pin: een crimineel (ontvoerder). Een rustige, berekenende boef. Hij werkt, samen met zijn companion Mr Tulip, regelmatig voor ‘The Firm’;
• Mr Tulip: een crimineel (ontvoerder). Hij snuift en inhaleert meer dan goed voor hem is; daarnaast gebruikt hij het woord ‘-ing’ te pas en te onpas;
• Foul Ole Ron: een zwerver, goed bevriend met de zwerfhond Gaspode;
• Gaspode: een sprekende hond die alles ziet. Hij spreekt – maar alleen wanneer hij het zelf nodig vindt;
• Coffin Henry, Arnold Sideways, Duck Man en Altogether Andrews: maatjes, medezwervers van Foul Ole Ron.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Truth’ zijn:
Medewerkers van de Ankh-Morpork Times’:
• Mr Cripslock, the Engraver: een graveur uit de Street of Cunning Artificers;
• Bodonny: een drukker, een dwerg;
• Young Caslong: een leerling-drukker, een dwerg;
• Andere persmedewerkersn: Otto Chriek, iconographer (een vampier die foto’s maakt (tekeningen), Mr Wintler (persmedewerker), Rocky (een trol).
Leden van de Ankh-Morpork City Watch:
• Commander Sam Vimes: de commandant van de City Watch;
• Andere dienders: Corporal Nobby Nobbs (een beetje een vreemde), Sergeant Colon (de beste vriend van Nobby), Sergeant Detritus (een trol), Captain Carrot (een zeer lange dwerg), Sergeant Angua (een weerwolf), Igor (een igor).
Medewerkers van de Unseen University:
• Archchancellor Mustrum Ridcully: de rector magnificus van de UU;
• The Bursar (eigenlijk: Dr A.A. Dinwiddie): een hoogleraar die een beetje gestoord is. Hij wordt (met van kikvorsen gemaakte pillen) rustig gehouden.
Anderen:
• Lord Havelock Vetinari, the Patrician of Ankh-Morpork: de absolute heerser van stad en land;
• Mr Drumknott: de persoonlijke secretaris van Lord Vetinari;
• Hughnon Ridcully, High Priest of Blind Io: een hoge geestelijke in Ankh-Morpork, de broer van Mustrum;
• Mrs Arcanum: de eigenares van het pension ‘Mrs Eucrasia Arcanum’s Lodging House for Respectable Working Men’ (het pension waar William de Worde woont);
• Andere kamerhuurders van Mrs Arcanum: Mr Mackleduff, Mr Windling, Mr Prone, Mr Cartwright, Mr Longshaft;
• Arthur Crank: een man die allerlei rare fratsen uithaalt om aan zijn vrouw te ontsnappen;
• Leden van ‘The Firm’ (of ‘The New Firm’): een schemerige organisatie;
• Charlie: een zakenman die ontvoerd wordt door Mr Pin en Mr Tulip;
• Mr Slant of the Guild of Lawyers: een advocaat van duistere zaken. Hij is bovendien al eeuwen min of meer dood (een zombie);
• Mr Cheese: de eigenaar van de bar ‘The Bucket’, tegenwoordig een café waar uitsluitend agenten van de City Watch komen;
• Mr Ronald Carney, Chairman of the Guild of Engravers and Printers: een zakenman;
• Harry King, ‘King of the Golden River’: een gewiekste zakenman, iemand die aan alle shit geld kan verdienen;
• Willy Hobson: een stalhouder;
• ‘Deep Bone’: een geheime leverancier van nieuws;
• Wuffles: de hond van Lord Vetinari;
• Death: het laatste contact dat de inwoners van de Discworld aan het eind van hun leven hebben;
• Lord de Worde: de vader van William. Hij was erg tegen de maatschappelijke carrière van zijn zoon – met name nadat zijn oudste zoon gesneuveld is in een veldslag.

Website:

http://discworld.wikia.com/wiki/The_Truth

Film:

De fantasyroman ‘The Truth’ is niet verfilmd.

Overig:

De roman ‘The Truth’ is een verhaal over nieuws: over media, over vrije nieuwsgaring en censuur – kortom over schrijven wat je wilt.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Terry Pratchett.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Thief of Time van Terry Pratchett
• The Paper Men van William Golding
• ‘A Man in Full’ van Tom Wolfe

Citaat:

‘And don’t write that down.’
‘Fine.’
‘And don’t write down that I said don’t write that down.’
‘Okay. Can I write down that you said that I shouldn’t write down that you said –’ William stopped. The mountain was rumbling. ‘Only joking.’
‘Haha. And no tapping my officers for information.’
‘And no giving dog biscuits to Corporal Nobbs,’ said Sergeant Angua. She walked around behind Vimes and peered over his shoulder. ‘‘The Truth Shall Make Ye Fret’?’
‘Printer’s error,’ said William shortly. ‘Anything else I shouldn’t do, Commander?’
‘Just don’t get in the way.’ (pp.123-124)

Vragen over het boek:

1. Waarom heeft William de Worde gekozen voor het beroep van journalist?
2. Wat is de rol van Mr Pin en Mr Tulip in dit verhaal?
3. Hoe gaan de gezagsdragers van Ankh-Morpork (zoals Lord Vetinari) om met de nieuwe pers?
4. Wie zijn uiteindelijk de ‘boeven’ die door de pers worden ontmaskerd?