‘You're sure she doesn't know,' said Georgie.
'Antonia? About us? Certain.'
Georgie was silent for a moment and then said, 'Good.' That curt 'Good' was characteristic of her, typical of a toughness which had, to my mind, more to do with honesty than with ruthlessness. I liked the dry way in which she accepted our relationship. Only with a person so eminently sensible could I have deceived my wife.
We lay half embraced in front of Georgie's gas fire. She reclined against my shoulder while I examined a tress of her dark hair, surprised again to find in it so many threads of a pure reddish gold. Her hair was as straight as a horse's tail, almost as coarse, and very long. Georgie's room was obscure now except for the light of the fire and a trio of red candles burning upon the mantelpiece. The candles, together with a few scraggy bits of holly dotted about at random, were as near as Georgie, whose 'effects' were always a little ramshackle, could get to Christmas decorations, yet the room had a glitter all the same as of some half descried treasure cavern. In front of the candles, as at an altar, stood one of my presents to her, a pair of Chinese incense holders in the form of little bronze warriors, who held aloft as spears the glowing sticks of incense. Their grey fumes drifted hazily to and fro until sent by the warmth of the candle flames to circle suddenly dervish like upward to the darkness above. The room was heavy with a stifling smell of Kashmir poppy and sandalwood. Bright wrapping paper from our exchange of presents lay all about, and pushed into a corner was the table which still bore the remains of our meal and the empty bottle of Chateau Sancy de Parabere 1955. I had been with Georgie since lunchtime. Outside the window and curtained away was the end of the cold raw misty London afternoon now turned to an evening which still contained in a kind of faintly luminous haze what had never, even at midday, really been daylight.
Georgie sighed and rolled over with her head in my lap. She was dressed now except for her shoes and stockings. 'When must you go?'
'About five.'
'Don't let me catch you being mean with time.'

© Chatto & Windus / Penguin Books, 1961/1978.

Martin heeft een aantal jaren geleden de succesvolle wijnhandel van zijn vader geërfd. Hij is al jaren gelukkig getrouwd met Antonia en met haar woont hij in een keurig huis met alles erop en erin in het centrum van Londen. Sinds twee jaar heeft hij een verhouding met de jonge, mooie Georgie, een weinig eisende en veel gevende minnares. Martin heeft een goede band met zijn enige verdere familie, zijn broer Alexander en zijn zus Rosemary. Daarnaast is hij bevriend met de psychoanalist Palmer. Zijn vrouw zal hij nooit verlaten, zijn minnares verlangt zeker niet met hem te trouwen. Kortom: een aangenaam leven voor de zelfzuchtige Martin.
Maar dan is er nieuws dat inslaat als een bom. Antonia blijkt een verhouding te hebben met Palmer – en ze wil zelfs met hem trouwen. En van de ene op de andere dag verlangt Martin niet langer naar zijn minnares, maar vooral opnieuw naar zijn keurige, maar nu zeer boeiende echtgenote.
En om de chaos compleet te maken is daar Honor, de mysterieuze zus van Palmer. Tijd voor Martin om zijn zaken proberen op een rijtje te zetten.

ERK Niveau:

C2

Schrijver:

Iris Murdoch

Jaar van uitgave:

1961

Aantal pagina's:

205

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1960-1970

Plaats van handeling:

GB (Londen)

Bijzonderheden:

Een roman in 30 genummerde hoofdstukken.
In het Nederlands heet de roman ‘Een afgehouwen hoofd’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De novel-of-manners ‘A Severed Head’ gaat over liefde, trouw, egoïsme, incest en overspel. Een heel scala aan grote emoties, maar ook zeker emoties die nogal schokkend waren in de tijd dat ze beschreven werden. Ms Murdoch weet heel duidelijk waar ze het over heeft: zij kende de Engelse intellectuele, rijke, vaak academische wereld heel goed en ze wist wat er speelde tussen dit soort mensen. Haar analyse van de karakters – zoals de zelfzuchtige Martin – is genadeloos en de satire van deze wereld en dit soort mensen is evident.

WAT MOET JE WETEN?

‘A Severed Head’ gaat in feite over personen die alles hebben maar die met niets van wat ze hebben tevreden zijn. Pas wanneer het hen wordt afgenomen (zoals een geliefde, mooie spulletjes of een huis) lijken ze hun gevoelens te kunnen tonen: eigenlijk was dit toch wel ideaal wat ik had …
En het berouw komt vaak te laat, met name voor zo’n bofkont als Martin. Hij zal zijn hand moeten dichtknijpen wanneer hij na zijn vele geheimen en stiekeme afspraakjes überhaupt een geliefde overhoudt …

DE TAAL

De taal van ‘A Severed Head’ is vaak lastig. Ms Murdoch gebruikt een enorm groot vocabulaire en ze kent haar klassieken: Latijnse en Franse citaten zijn zeker niet ongewoon. Toch blijft de ironie een genot om te lezen en dat maakt de taal ook zo rijk.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn van een gemiddelde lengte.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is de roman niet gemakkelijk.
Dat geldt zeker niet voor het verhaal zelf. Er doen maar weinig karakters mee in het verhaal en zij hebben allemaal met elkaar te maken op een ingenieuze wijze, waardoor het kluwen van relaties langzaam maar met veel venijn ontward wordt.
Op basis van deze eigenschappen is ‘A Severed Head’ een boek met een literair niveau C 5d en een taal-(ERK-)niveau C2.

Schrijfstijl:

De roman is vilein geschreven, met de kenmerkende Murdoch-satire en -ironie.

Actie:

‘A Severed Head’ bevat een verhaal met een beperkte hoeveelheid actie. Soms zijn er echter abrupte en onverwachte gebeurtenissen.

Tijd:

De gebeurtenissen in de roman spelen zich af in de jaren 1960-1970.

Plaats:

De setting van ‘A Severed Head’ is voornamelijk de Britse hoofdstad Londen. Sommige scenes spelen zich af in of in de buurt van de steden Oxford en Cambridge.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘A Severed Head’: zal het Martin lukken zijn (liefdes)leven weer op de rails te krijgen?

Verteller:

De roman heeft een ik-verteller wat soms zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘A Severed Head’ zijn:
• Martin Lynch-Gibbon (41): de ik-verteller, een succesvolle wijnhandelaar. Hij nam de handel van zijn vader over, maar eigenlijk zou hij net zo lief historische boeken schrijven (waar hij ook aan begonnen is). Martin is erg met zichzelf bezig. Hij is al jaren gelukkig getrouwd met Antonia, maar hij heeft ook sinds een paar jaar een verhouding met de veel jongere Georgie;
• Antonia Lynch-Gibbon (46): de echtgenote van Martin, een lieve, charmante en gevoelige vrouw;
• Georgie Hands (26): de minnares van Martin, lector aan een hogeschool in Londen. Georgie heeft al een paar jaar een relatie met Martin; ze is daar erg gelukkig mee, een huwelijk zou ze waarschijnlijk niet eens willen;
• Palmer Anderson: een van oorsprong Amerikaanse psychoanalist, een goede vriend van Martin en van Antonia. Palmer werkte in meerdere landen in de wereld voordat hij een praktijk kreeg in Londen en in Cambridge;
• Dr Honor Klein: een antropologe, hoogleraar in Cambridge. Honor is de zus van Palmer. Ze is een vastberaden, slimme, maar ook nogal afstandelijke dame die een speciale band met haar broer heeft.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘A Severed Head’ zijn:
• Alexander Lynch-Gibbon (45): de oudere broer van Martin, een beeldhouwer die afwisselend woont in het vroegere ouderlijke huis in de buurt van Oxford en in een appartement in Londen;
• Rosemary Lynch-Gibbon Michelis (37): de zus van Martin en Alexander. Zij was kort getrouwd, maar ze woont nu al jaren als happy single (met wisselende relaties) in Londen;
• Medewerkers bij de wijnhandel Lynch-Gibbon: Mr Mytten (assistant), Miss Hernshaw en Miss Seelhaft (secretaries).

Website:

https://www.kirkusreviews.com/book-reviews/a/iris-murdoch-14/a-severed-head/

Film:

‘A Severed Head’ is in 1970 verfilmd. Ook werden er meerdere toneelbewerkingen en radiohoorspelen van gemaakt.

Overig:

‘A Severed Head’ is de vijfde roman van Iris Murdoch, een verhaal dat zich traditioneel grotendeels in Londen en/of in de academische wereld van Oxford en Cambridge afspeelt.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Iris Murdoch.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Unicorn van Iris Murdoch
• Original Sin van P.D. James
• Portobello van Ruth Rendell

 

Citaat:

She was quiet, smiling again. I tried not to smile back. I said, ‘You told me you were a severed head. Can one have human relations with a severed head?’ (p. 205)

Vragen over het boek:

1. Analyseer de relatie tussen Martin en Antonia aan de hand van een drietal fragmenten uit de roman.
2. Analyseer de relatie tussen Martin en Georgie aan de hand van een drietal fragmenten uit de roman.
3. Analyseer de relatie tussen Palmer en Antonia aan de hand van een drietal fragmenten uit de roman.
4. Analyseer de relatie tussen Martin en Honor aan de hand van een drietal fragmenten uit de roman.