My mother came from a small town in Poland, my father from a small town in Maine. My mother was a nonbelieving Jew, my father a nonbelieving Christian. They met in New York while my father was doing a story for a leftist newspaper on living conditions in a row of vile tenements on Suffolk Street on the Lower East Side of Manhattan, where my mother worked. This was in the late 1920s. They fell in love, had a brief affair, and were married.
Save for his sister and one uncle, none of my father’s family attended the wedding. They were all staunchly devout Episcopalians, sturdy and elitist New England stock whose ancestors had come to America before the Revolution. They had lost sons in America’s wars: in the Revolution, in the Civil War – two fell in that war: the first at Bull Run, the second at Gettysburg – and in the First World War, in which the eldest was badly wounded at Belleau Wood; he returned home and died soon afterward. My father’s family – except for his uncle and sister – did not attend his wedding because he had left home against the will of his parents to go to New York to become a journalist, and because he was marrying a Jewish girl.
My mother had made the journey to New York from Europe soon after the end of the First World War. During the war she had attended a prestigious school in Vienna, where she had concentrated in English literature and modern European philosophy. She was about nineteen when she arrived in America. Her only relatives on the American side of the ocean were an aunt and a first cousin, her aunt’s son. She moved into their small Brooklyn apartment. Her aunt, who had inherited some money from her late husband, the owner of a small garment-district sweatshop, saw her through college and certification as a social worker, and then suddenly died.

© Ballantine Books / Fawcett Crest, 1985.

Ilana Davita Chandal groeit op in liefde: haar ouders zijn vriendelijke en liefdevolle mensen. Maar het zijn ook mensen die volledig toegewijd zijn aan de zaak die zij het belangrijkst vinden in de wereld: rechtvaardigheid voor iedereen. En die rechtvaardigheid vinden ze niet in het joods geloof van de moeder of in het christelijke geloof van de vader – maar in het communisme.
Ingaand tegen de algemene teneur in de USA – materialisme, kapitalisme, protectionisme – strijden de Chandals voor hun ‘goede zaak’ en tegen veel anderen. Daarbij hebben ze ook geen oog voor de oprecht gelovige joden (zoals de neef van Ilana’s moeder) of de oprechte christenen (zoals de zuster van Ilana’s vader). En ze krijgen ook hoe langer hoe minder oog voor hun enige dochter.
En wanneer Ilana’s vader voor de tweede maal naar Spanje reist om daar over de Burgeroorlog te schrijven, gaat het mis: vreselijk mis …

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

Chaim Potok

Jaar van uitgave:

1985

Aantal pagina's:

438

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1920-1945

Plaats van handeling:

USA (New York City)

Bijzonderheden:

De roman bestaat uit 7 genummerde hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek eveneens ‘Davita’s harp’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De roman ‘Davita’s Harp’ gaat over coming-of-age, over liefde voor gezinsleden, maar ook over liefde voor een ideaal: de communistische heilstaat of de komst van de joodse Messias, bijvoorbeeld. Het verhaal is aangrijpend en zeer informatief. Maar het is tegelijkertijd ook tragisch, en doordrenkt van een enorme moeheid die zich regelmatig van de meeste hoofdkarakters meester maakt.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het begrijpen van ‘Davita’s Harp’ heb je weinig specifieke kennis nodig. De oorlogen spelen een belangrijke rol (de Spaanse Burgeroorlog en de Tweede Wereldoorlog), hoewel de setting van de gehele roman New York City is. We krijgen als lezer informatie over de problemen in Europa via radioberichten, krantenartikelen en brieven.
In de jaren dertig van de vorige eeuw waren er in de USA weinig communisten (en veel meer Duitsgezinde fascisten), maar de kleine groep communisten – waartoe de ouders van Ilana behoorden – was fanatiek en zeer belezen.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Davita’s Harp’ zijn niet moeilijk. Chaim Potok schrijft zoals altijd eenvoudig over ingewikkelde vraagstukken.
De alinea’s zijn van een gemiddelde lengte. De hoofdstukken zijn lang. Er zijn veel dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Wat taal betreft is ‘Davita’s Harp’ zeer toegankelijk.
Dat is het verhaal ook. Met als uitzondering de gemoedstoestand van verschillende hoofdpersonen: veel hoofdpersonen zijn vaak – of bijna altijd moe – en je hebt als lezer de indruk dat het leven lijden is, ook in een land dat helemaal niet in oorlog is. De ‘goede zaak’ houdt de hoofdpersonen bezig (het geloof – in welke godsdienst of ideologie dan ook) waardoor ze lijden en vaak met hoofdpijn naar bed gaan. Dat zou verschillende lezers van dit mooie verhaal kunnen tegenstaan.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Davita’s Harp’ een boek met een literair niveau C 5a en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

‘Davita’s Harp’ is mooi geschreven: gevoelig, informatief – maar wel met veel verdrietige gedachten en zorgelijke ideeën.

Actie:

De roman ‘Davita’s Harp’ is een verhaal met een beperkte hoeveelheid actie.

Tijd:

‘Davita’s Harp’ speelt zich af in de jaren 1930-1945. De situatie in Europa verergert terwijl in de USA het leven zijn gangetje lijkt te gaan: de Spaanse Burgeroorlog breekt uit, de fascisten in Duitsland versterken hun positie en uiteindelijk breekt de Tweede Wereldoorlog uit. Het verhaal eindigt wanneer de Japanners Pearl Harbor hebben aangevallen en daarmee de USA ook in de grote oorlog hebben betrokken.

Plaats:

De setting van ‘Davita’s Harp’ is New York City. Het verhaal speelt zich vrijwel alleen in Brooklyn af, met korte scenes in Manhattan of in een vakantiepark vlak bij New York.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Davita’s Harp’: welke keuzes zal Ilana Davita in haar leven maken, zal ze kiezen voor de idealen van haar ouders of voor het geloof van haar grootouders?

Verteller:

De roman ‘Davita’s Harp’ heeft een ik-verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Davita’s Harp’ zijn:
• Ilana Davita Chandal: de ik-verteller, een meisje uit New York, kind van een (ongelovige) joodse moeder en een (ongelovige) christelijke vader. Haar moeder noemt haar Ilana, haar vader Davita, haar oom Ilana Davita. Ilana worstelt met vragen over goed en kwaad, de zin van het leven, maar ook de zin en onzin van –ismen, en van godsdiensten als het jodendom en het christendom;
• Michael Chandal: de vader van Davita. Hij werkt als journalist voor een links blad en hij schrijft als freelance journalist voor tijdschriften. Hij is een overtuigd atheïst en tevens een communist die alle heil van de Russen verwacht – en zich daarmee de woede van veel Amerikanen op de hals haalt (zelfs van zijn ouders). Mr. Chandal groeide op in de staat Maine;
• Annie (Channah, Hannah, Anne) Chandal: de moeder van Ilana. Een hyperintelligente, belezen vrouw, die via Wenen vanuit Polen vluchtte voor de fascisten. Zij is net als haar man atheïst (hoewel ze opgroeide in een chassidisch-joods gezin) en communist. Tevens is zij een geliefd spreker op bijeenkomsten in New York;
• Aunt Sarah Chandal: de tante van Davita, een zuster van haar vader. Aunt Sarah werkt meestal buiten de USA: in Afrika, of in oorlogsgebieden in Europa, zoals Spanje;
• Jakob Daw: een Oostenrijkse joodse schrijver die zo nu en dan bij de Chandals woont wanneer hij in de USA is. Jakob is een jeugdvriend van Annie Chandal;
• Ezra Dinn: een neef van de moeder van Ilana, een advocaat in New York. Hij steunt zijn nicht en haar familie zo veel hij kan. Een jaar eerder heeft hij zijn vrouw verloren;
• David Dinn: de zoon van Ezra, een jongen wiens moeder kort geleden overleed. David is een ernstige jongen die heel veel verdriet heeft van het verlies van zijn moeder. Zijn enige troost vindt hij in het bestuderen van de Thora en de andere heilige geschriften.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Davita’s Harp’ zijn:
• Leeftijdgenoten van Davita in New York: Izzie (een boefje), Yankel (een klasgenoot), Ruthie Helfman (een buurmeisje);
• Buren: Mr. en Mrs. Helfman. Mr Helfman is leraar aan de joodse yeshiva school;
• Kennissen (partijgenoten) van de Chandals: Mrs. Greenwood, Charles Carter (een hoogleraar);
• Teresa: een meisje dat uit Spanje gevlucht is tijdens het oorlogsgeweld;
• Reuven Malter: een briljante student bij wie Ilana in de klas komt. Reuven is de hoofdpersoon in twee eerdere romans van Chaim Potok: The Chosen en The Promise.

Website:

http://potok.lasierra.edu/Davita.syn.html

Film:

De roman ‘Davita’s Harp’ is niet verfilmd.

Overig:

‘Davita’s Harp’ heeft een meisje als hoofdpersoon – vrij ongebruikelijk bij Chaim Potok. Maar op deze manier kan hij wel de discriminatie van meisjes en vrouwen aan de orde stellen – en dat doet hij dan ook.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Chaim Potok.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Homage to Catalonia van George Orwell
• The Power and the Glory van Graham Greene
• For Whom the Bell Tolls van Ernest Hemingway

Citaat:

If there was no snowstorm tomorrow morning, I would go again to the synagogue. That was better than sitting home listening to all the talk about Spain and Franco and Hitler and Stalin and the Abraham Lincoln Brigade and the bombing of Madrid and the battle for the Jarama and seeing in my mind pictures of arms and legs everywhere. It was comfortable in the synagogue and people sang together. And I liked being in the same room with David Dinn and imagining myself back on the beach with him and in the water waiting for the waves. And I knew a few of the Hebrew words now. And the door harp would sing as I went from the apartment. My door harp. Singing. (p.169)

Vragen over het boek:

1. Waarom is de stad Guernica belangrijk voor de plot van het verhaal?
2. Welke rol speelt Uncle Jacob Daw in het leven van Ilana?
3. Wie maken in hun leven de beste keuzes volgens jou: de moeder van Ilana Davita of Mr. Ezra Dinn? Leg uit waarom je dat vindt.
4. In hoeverre is emancipatie een thema in dit verhaal?