The old house had been empty for more than a year. It stood, detached and faded, next to a disused canal, away from the road, screened by foliage gone wild. No one went there, nobody showed much interest any more. A few windows had been shattered by the neighbourhood kids, but even they lost interest when nothing more than silence responded to the crash of broken glass. In fact, the only interest that had ever been shown by others was on the day they took the old woman away.
They knew she’d been living alone since her husband had died, never went out, and was only rarely seen peering from behind lace curtains. She never parted the curtains, just gazed through them, so only a hazy, spectral form could be seen by anyone interested enough to look. Her groceries were delivered every week and left on the back step. Powdered milk was included amongst them. The local grocer said the old woman’s bank paid her bills regularly every three months with never any queries as to the contents of his delivery. Which suited him. He’d been given a list at the beginning for a regular order, but if he forgot to include a pound of butter or two pounds of sugar now and again, no one noticed – no one complained.

© Hodder & Stoughton / New English Library, 1974

Langs de rivier en in de buurt van verschillende kanalen worden dieren en mensen in Londen aangevallen door ratten: enorme, zwarte ratten. De ratten – tenminste de ratten die aanvallen – zijn zo groot als honden, ze vreten aan elkaar en aan mensen en zij zijn voor niemand bang.
Als de jonge leraar Harris ontdekt dat er een leerling door ratten gebeten is en als hij hoort waar dat gebeurd is, besluit hij op onderzoek uit te gaan. Hij kent dit deel van Londen – het oostelijke, minder welvarende deel van de stad – heel goed: als kind groeide hij hier op.
Terwijl Harris de armoedige buurten in gaat, vallen de ratten her en der mensen aan: een aantal zwervers onder een tunnel, een eenzame man in een verlaten gebouw, een medewerker van de ondergrondse. Tenslotte belegeren ze een metrotrein: ze dringen de treinstellen binnen en ze bijten en doden zo veel mensen als ze kunnen.
Terug op zijn school krijgt Harris persoonlijk met de agressieve ratten te maken: op een dag breken ze via de kelders de school binnen en vallen ze het personeel en de leerlingen aan.
Harris wordt – als 'ervarings-deskundige' rattenexpert – gevraagd om mee te helpen deze plaag te bestrijden. Maar misschien komt die strijd wel te laat …

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

James Herbert

Jaar van uitgave:

1974

Aantal pagina's:

186

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1970-1980

Plaats van handeling:

UK, de hoofdstad Londen

Bijzonderheden:

Een horrorroman in 17 genummerde hoofdstukken, voorafgegaan door een proloog en afgesloten door een epiloog.
In het Nederlands heet het boek ‘De ratten’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Voor de liefhebbers van horror is ‘The Rats’ een aanrader: het is een beroemd boek in dit genre. Een plaag die Londen treft: reusachtige ratten … Misschien nu niet zo origineel meer, maar in 1974 was het een spectaculair verhaal.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het waarderen van ‘The Rats’ heb je weinig specifieke kennis nodig. Het is horror – en je weet direct dat dit een soort griezelige fantasy is. Niet echt gebeurd dus (gelukkig). Maar wel heel spannend.
Wees erop voorbereid dat James Herbert alles bij naam noemt. Dat geldt zowel voor de bloeddorstige, moordlustige ratten als voor de expliciete seksscènes.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘The Rats’ zijn niet echt moeilijk om te lezen. De zinnen, de alinea’s en de hoofdstukken zijn over het algemeen kort en er zijn veel dialogen. Dat vergemakkelijkt het lezen zeker. Het verhaal wordt ingeleid met een proloog en afgesloten met een epiloog.
Wees er wel op beducht dat Mr Herbert heel expliciet alles vertelt: de moordpartijen van de ratten, de vrijpartijen van een verslaafde vrouw, en later van de hoofdpersonen Niet elke lezer zal dit soort scenes kunnen waarderen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De taal van ‘The Rats’ is heel toegankelijk wat de moeilijkheidsgraad betreft. De taal is soms plat, expliciet en zo nu en dan vulgair.
Het verhaal is keihard. Maar ook spannend – en er zit een geweldig tempo in. Je wilt als lezer echt weten hoe dit gaat aflopen.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Rats’ een boek met een literair niveau C 4c en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

‘The Rats’ is heel plastisch geschreven. Het is een spannend verhaal, maar James Herbert windt nergens doekjes om: als hij schrijft over geweld of over seks, dan is hij zeer expliciet.

Actie:

De horrorroman ‘The Rats’ is een verhaal met zeer veel actie. Elk hoofdstuk (en het zijn er veel korte) gebeurt er wel iets gruwelijks of iets spannends.

Tijd:

‘The Rats’ speelt zich af in de jaren 1970-1980. Het is de tijd van vóór de mobiele telefoon en het Internet. Dat merk je wanneer mensen elkaar willen waarschuwen voor de bloeddorstige ratten.
Maar die verouderde technologie maakt zeker niet dat dit een ouderwets verhaal is: je zult nooit met een geeuw het boek dichtslaan; daar is het echt te griezelig voor …

Plaats:

De setting van ‘The Rats’ is de Britse hoofdstad Londen’, en dan met name de wijken in het oosten, in en om de (vroeger zo verwaarloosde) Docklands. Veel verhalen spelen langs het water (zoals de Thames of een zijkanaal) en de ratten blijken zich het beste thuis te voelen in oude, slecht onderhouden huizen en stadswijken.
Een enkel fragment speelt elders in Groot-Brittannië (in een dorpje in The Cotswolds waar de tante van Jude woont).

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Rats’: zal het de Londenaars lukken om de ratten afdoende te bestrijden?

Verteller:

De roman ‘The Rats’ heeft een auctoriale verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘The Rats’ zijn:
• Harris: een 32-jarige docent creatieve vakken (tekenen). Hij geeft les aan de oudere kinderen op een scholengemeenschap waar jongere en oudere leerlingen op zitten (een gecombineerde basisschool en middelbare school). Harris is dol op zijn vak en hij is een enthousiaste leraar, maar hij heeft niet zo veel op met regels. Harris lijkt geen voornaam te hebben: iedereen, inclusief zijn vriendin, noemt hem Harris;
• Judy (‘Jude’): de vriendin van Harris, een modeontwerpster;
• Mr Foskins: de onderminister van het Ministerie van Gezondheid.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Rats’ zijn:
• Leerlingen van Harris: Thomas, Barney, Keogh, Morris, Carlos;
• Collega’s van Harris: Mr Norton (headmaster), Ainsley, Grimble (de onderdirecteur);
• Stephen Howard: een onderzoeker die experimenteert met een virus dat ratten kan verdelgen;
• Ambtenaren die de ratten gaan bestrijden: Doctor Strackley, Tunstall (een medicus), Albert Fennis (een rattenbestrijder);
• Aunt Hazel: een tante van Jude die in een huisje in het dorpje Walton woont;
• Mensen die in contact komen met de ratten: Henry Guilfoyle (een ex-vertegenwoordiger), Paula Blakeley en haar dochter Karen, Mary Kelly (een verslaafde vrouw), Myer (een zwerver), David Moody, Errol Johnson, Stationmaster Green, Janet Cooper, Violet Melray, Henry Sutton, Stephen Abbott (een bioscoopbezoeker), George Fox (een dierenverzorger).

Website:

https://www.telegraph.co.uk/culture/9652148/James-Herbert-on-his-daily-routine-writing-The-Rats-and-how-he-hates-violence.html 

Film:

De horrorroman ‘The Rats’ is niet verfilmd.

Overig:

Na ‘The Rats’ zou James Herbert nog een drietal vervolgen schrijven: ‘Lair’, ‘Domain’ en de graphic novel ‘The City’.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over James Herbert.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Wheatstone Pond van Robert Westall
• It van Stephen King
• Frankenstein, Book 4: Lost Souls van Dean Koontz

Citaat:

‘Sir, sir, in the playground! There’s one of them things!’ Carlos gesticulated towards the window, his eyes wide, smiling in his excitement.
The whole class rushed as one towards the window.
‘Back to your seats!’ Harris roared, and strode quickly to a window. He drew in a sharp breath at what he saw.
There wasn’t ‘one of them things’ but several. As he watched, more joined the first bunch. Huge black rats. ‘The’ rats. They crouched in the playground, staring at the school building. More, then more. (p.93)

Vragen over het boek:

1. Hoe komt het dat Harris de hoofdpersoon wordt in dit verhaal?
2. Hoe is de houding van Harris tegenover autoriteiten (zoals schoolleiders of politie)?
3. Waarom wordt Harris door veel mensen als deskundige gezien?
4. Wordt het probleem van de vraatzuchtige ratten opgelost? Waaruit blijkt dat?