‘I was unconscious. I'd stopped breathing.
I don't know how long it lasted, but the engines and drivers that keep the human machine functioning at a mechanical level must have trip-switched, responding to the stillness with a general systems panic. Autopilot failure - switch to emergency manual override.
This is how my life started, my second life.
My eyes slammed themselves capital O open and my neck and shoulders arched back in a huge inward heave, a single world-swallowing lung gulp of air. Litres of dry oxygen and floor dust whistled in and snagged up my throat with knifey coughing spasms. I choked and spat through heaves and gasps and coughing coughing coughing heaves. Snot ropes unwound from my nose. My eyesight melted into hot blurs over my cheeks.
The shudder-hacking violence of no air then too much knocked me dizzy, sent the floor tilting away under my fingers. Static behind my eyes bacteria-swarmed dangerously towards another blackout and, snow-blind and shaking, I pushed my wet mouth down tight into the palms of my hands, trying to pull controlled, steady breaths through my fingers –
Slowly, slowly-slowly, the world began to reappear in sickly greens and thumping purples and after maybe a minute, it steadied itself into a shaky-solid kind of balance.
I wiped my hands on my jeans and gave in to a last scratchy cough before rubbing out the last of the tears.
Okay. Just breathe, we’re okay.
I had no idea who or where I was.
This was no sudden revelation, no big shock. The thought had congealed itself under the gasping and the choking and even now, with my body coming back under control and the realisation fully formed, it didn’t bring with it any big horror or fear. Against all that physical panic it was still a small secondary concern, a minor oddity at the corner of things. What mattered most to me – a million times more than anything – was air, breath, the easy lungfuls coming and going now. The beautiful, heavenly, angel-singing fact – I could breathe and that meant I would live. Pressing my forehead down into the wet carpet, I imagined breathing mile after mile of smooth blue savannah sky as the last of the shudders worked their way out of my body.
I counted to ten then I looked up from the floor. I propped up onto my elbows and when that seemed okay, all the way up onto my knees. I was kneeling at the foot of a double bed in a bedroom. A bedroom stocked with all the ordinary, usual things. There was a wardrobe in the corner. A bedside table with a collection of water glasses of varying ages and an alarm clock with red digital numbers – 4.34 p.m., a chest of drawers cluttered with deodorant cans and lids, a tub of multivitamins and the remains of a blue toilet roll, used right down to where the paper goes wrinkly, like bath fingers. All just normal bedroom things – but I didn’t recognise any of them. None of it felt strange, but none of it was familiar either. It was all just there; unremarkable but alien stuff. The thought came that maybe I’d fallen and concussed myself, except nothing hurt. I felt around my skull to make sure, but no, nothing.

© Canongate Books Ltd., 2007.

Eric Sanderson komt bij uit een coma (of was hij al overleden?) en een psychiater begeleidt hem om meer over zichzelf te weten te komen. Volgens de psychiater is Eric namelijk al meermalen teruggevallen (in zo’n soort coma) en dat dreigt opnieuw wanneer hij de vreemde brieven leest van zijn ‘voorganger’, Eric.
Toch doet Eric dat. En die brieven waarschuwen hem voor de komst van een haai, een haai die - in het water of op het land – mensen als Eric zal aanvallen om hun geheugen te roven.
Een vreemd idee natuurlijk. Maar Eric maakt wel meer vreemde dingen mee: hij woont in een flat waar hij zich niets van herinnert, familie of vrienden heeft hij niet, werk heeft hij niet maar geld is er meer dan genoeg.
En het wordt al snel nog veel vreemder – en levensgevaarlijk voor Eric. Die haai is er inderdaad en het monster doet zijn best om Eric uit te schakelen. Toch weet hij te ontsnappen, dankzij de slimme en dappere jongedame, Scout. De vraag is alleen: voor hoe lang?

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Steven Hall

Jaar van uitgave:

2007

Aantal pagina's:

428

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

2000-2010

Plaats van handeling:

UK (Londen, het platteland en Manchester) en een Grieks eiland (Naxos).

Bijzonderheden:

Een roman in 4 delen en in 36 getitelde hoofdstukken met vaak een heel bijzondere lay-out.
In het Nederlands heet de roman ‘Gehaaid’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

‘The Raw Shark Texts’ is een roman over geheugen en geheugenverlies. Maar het gaat ook over liefde en verlies, over bedrog en eerlijkheid. Het boek zou je het beste kunnen categoriseren als fantasy, maar je zou het gerust bij andere genres kunnen indelen (psychologische roman, horrorroman, science fiction roman).
Wat het boek extra interessant maakt is de lay-out. Een aantal scenes, alinea’s of pagina’s hebben een wel heel speciale vorm: van een dier dat beschreven wordt, van een schip, of iets anders. Soms is het lettertype afwijkend. Een hoofdstuk waarin een haai naderbij komt wordt bestaat uit steeds groter wordende tekeningen van diezelfde haai. Kortom: een zeer originele lay-out van een toch al heel bijzonder verhaal.

 

WAT MOET JE WETEN?

‘The Raw Shark Texts’ is de eerste roman van Steven Hall. Het is een spannend verhaal dat heen en weer springt in de tijd en plaats en dat een grote fantasie van de lezer eist. Het is wel de moeite waard om door te lezen – ook wanneer je niet zo’n fantasy- of horrorlezer bent: ook de lezer die meer houdt van suspense en romantiek krijgt genoeg te lezen met dit verhaal.

DE TAAL

De taal van ‘The Raw Shark Texts’ is soms lastig, maar de lay-out en de dialogen maken het lezen gemakkelijker.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn van een gemiddelde lengte.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is de roman vaak moeilijk. En dat is vaak het geval wanneer er iets ingewikkelds wordt uitgelegd.
Dat geldt zeker ook voor het verhaal zelf. De roman vergt veel van de fantasie van de lezer: een haai die mensen doodt om hun geheugen te roven (waar ze zich ook bevinden), een jongeman die brieven van zijn overleden zelf ontvangt, een wereld waarin je alleen in de ‘un-space’ (vaak onder de grond) veilig bent. En desalniettemin is het een enorm spannend verhaal.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Raw Shark Texts’ een boek met een literair niveau C 5a en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

De roman is zoals gezegd heel bijzonder geschreven. Dit geldt voor de lay-out, voor het thema en voor de manier waarop deze fictie is verwoord of vormgegeven. Het lijkt natuurlijk vreemd, een haai die – buiten het water – een mens bedreigt om hem/haar van zijn/haar herinneringen te beroven … Maar de schrijver maakt het verhaal heel aannemelijk door de manier waarop de roman geschreven is.

Actie:

‘The Raw Shark Texts’ bevat een verhaal met heel veel actie.

Tijd:

De gebeurtenissen in de roman spelen zich af in de jaren 2000-2010. Maar het is uiteraard een fantasietijd.

Plaats:

De setting van ‘The Raw Shark Texts’ is een flat in Londen, een hotel op het platteland, een ondergrondse schuilplaats in Manchester en een Grieks eiland (Naxos).

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Raw Shark Texts’: zal het Eric lukken om zijn geheugen terug te krijgen?

Verteller:

De roman heeft een ik-verteller wat soms zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘The Raw Shark Texts’ zijn:
• Eric Sanderson: een ongeveer 28-jarige jongeman die zijn geheugen kwijt is (’a dissociative condition’). Wanneer Eric bijkomt uit zijn bewusteloosheid, blijkt dat hij al talloze malen bijgekomen is – en telkens raakte hij zijn geheugen en bewustzijn weer kwijt. Nu woont hij alleen met zijn kat Ian in een flat, hij leeft van een kapitaal waar hij niets vanaf weet, hij herkent niets in ‘zijn’ huis en hij hoort dat zijn vriendin (die hij zich ook niet herinnert) drie jaar geleden overleden is;
• Clio Aames: de vriendin van (The First) Eric, een jonge vrouw die rechten studeerde. (De eerste) Eric beschrijft hoe hij samen met Clio op vakantie was op het Griekse eiland Naxos;
• ‘The First’ Eric Sanderson: de schrijver van de vele brieven en aanwijzingen aan Eric. Hij geeft aan dat wanneer Eric de brieven leest, hij, ‘The First’ Eric dus, niet meer in leven is. Deze Eric waarschuwt de andere Eric tegen bedreigingen (zoals de haai);
• Scout: een jonge vrouw, volgens eigen zeggen lid van de ‘Un-Space Exploration Committee’, die Eric helpt op zijn vlucht voor de Ludovician;
• Dr Trey Fidorous: een wetenschapper die al jaren de Ludovician en andere bedreigende diersoorten bestrijdt;
• The Ludovician, ‘a shark, feeding on human memories and the intrinsic sense of self’: een haai die zich voedt met menselijke gedachten en herinneringen. Het blijft lang onduidelijk in hoeverre deze haai ‘echt’ is. Naast de Ludovician zijn er andere – amfibische of visachtige – wezens die mensen bedreigen.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Raw Shark Texts’ zijn:
• Dr Helen Randle: de vrouwelijk arts (psychiater) die Eric na zijn geheugenverlies wekelijks raadpleegt;
• Ryan Mitchell: een psycholoog van de politie;
• Jane en Paul: een stel met wie Eric en Clio bevriend raken tijdens hun vakantie in Griekenland;
• Aunty Ruth en John: de eigenaren van het hotel waar Eric een paar dagen logeert;
• Mr Nobody: een man tot wie Eric zich wendt om meer te leren over de ‘shark’;
• Dean Rush: een vrachtwagenchauffeur.

Website:

https://www.theguardian.com/books/2007/mar/10/featuresreviews.guardianreview9

Film:

‘The Raw Shark Texts’ is niet verfilmd.

Overig:

‘The Raw Shark Texts’ is de eerste – en zeer succesvolle – roman van Steven Hall.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Steven Hall.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Tommyknockers van Stephen King
• Life of Pi van Yann Martel
• The Gargoyle van Andrew Davidson

Citaat:

‘Come on,’ I shouted. ‘Here I am. Come on.’
The fin lifted, cutting the water ahead of the barrels into that long and precise tumbling bow wave. I kicked and shouted and shouted and kicked.
The Ludovician came faster, higher, closer, closer.
Burr, burr, burr, burr, burr burr
‘That’s it,’ I screamed. I’m ready to look at you now, you fucking thing. I know what you are and I’m ready to see you properly.’ (p.418)

Vragen over het boek:

1. Waarom mag Eric de brieven van ‘the Second’ Eric niet lezen, volgens Dr Randle?
2. Wie is die Mr Nobody in werkelijkheid?
3. Hoe kan het dat Scout Eric helpt tegen de Ludovician?
4. Wie is ‘the second’ Eric Sanderson volgens jou? Waar baseer je die mening op?