I have read of men who, when forced by their calling to live for long periods in utter solitude – save for a few black faces – have made it a rule to dress regularly for dinner in order to maintain their self-respect and prevent a relapse into barbarism. It was in some such spirit, with an added touch of self-consciousness, that, at seven o'clock in the evening of 23rd September in a recent year, I was making my evening toilet in my chambers in Pall Mall. I thought the date and the place justified the parallel; to my advantage even; for the obscure Burmese administrator might well be a man of blunted sensibilities and coarse fibre, and at least he is alone with nature, while I – well, a young man of condition and fashion, who knows the right people, belongs to the right clubs, has a safe, possibly a brilliant, future in the Foreign Office – may be excused for a sense of complacent martyrdom, when, with his keen appreciation of the social calendar, he is doomed to the outer solitude of London in September. I say 'martyrdom', but in fact the case was infinitely worse. For to feel oneself a martyr, as everybody knows, is a pleasurable thing, and the true tragedy of my position was that I had passed that stage. I had enjoyed what sweets it had to offer in ever dwindling degree since the middle of August, when ties were still fresh and sympathy abundant. I had been conscious that I was missed at Morven Lodge party. Lady Ashleigh herself had said so in the kindest possible manner, when she wrote to acknowledge the letter in which I explained, with an effectively austere reserve of language, that circumstances compelled me to remain at my office. 'We know how busy you must be just now', she wrote, 'and I do hope you won't overwork; we shall all miss you very much.' Friend after friend 'got away' to sport and fresh air, with promises to write and chaffing condolences, and as each deserted the sinking ship, I took a grim delight in my misery, positively almost enjoying the first week or two after my world had been finally dissipated to the four bracing winds of heaven.

© Granada Publishing Limited, 1903/1979.

De jonge, ambitieuze Engelse ambtenaar van Buitenlandse Zaken Carruthers krijgt tijdens zijn verlof een brief van een oud-studiegenoot, Davies, die vraagt of hij hem wil vergezellen tijdens de eendenjacht in de buurt van de Waddeneilanden. Carruthers vindt het een vreemd verzoek: op eenden jagen doet hij nooit, varen al evenmin, en zo'n goede vriend was Davies nu ook weer niet. Toch gaat hij; hij verveelt zich in het benauwde, door iedere vriend en bekende verlaten Londen.
Bij de boot aangekomen valt alles nogal tegen: eenden zijn er niet te zien, het zeiljacht is een oud en gammel vaartuig en luxe is ver te zoeken. Niks voor de ietwat verwende rijkeluiszoon Carruthers.
Maar vervelen zal hij zich zeker niet, dat merkt hij al snel. Davies laat hem hard werken op de boot, ze zeilen bij nacht en ontij en Carruthers maakt kennis met de verraderlijke stromingen van eb en vloed op de Wadden. En wanneer hij van Davies hoort dat er een spion actief is ergens op die Wadden, raakt hij toch wel een beetje geïnteresseerd in die vreemde vaartocht …

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Erskine Childers

Jaar van uitgave:

1903

Aantal pagina's:

278

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1900-1910

Plaats van handeling:

Duitsland en Nederland, de Waddenkust

Bijzonderheden:

Een roman in 28 getitelde hoofdstukken, afgesloten door een epiloog.
In het Nederlands heet de roman ‘Het raadsel van de Wadden’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De spionageroman ‘The Riddle of the Sands’ is een avonturenroman met spionage als thema en de Duitse en Nederlandse Wadden als setting. Het is een gebied en een periode waarover in de Engelstalige literatuur weinig geschreven is. Dat zou ook de reden hebben kunnen zijn dat het boek lange tijd zo populair was en meerdere keren is verfilmd.

WAT MOET JE WETEN?

‘The Riddle of the Sands’ gaat over een vage, dreigende tijd in Europa: Frankrijk en Duitsland hadden net een oorlog uitgevochten en de Britten waren bang dat de Duitsers – onder leiding van hun keizer – een poging zouden doen om veel machtiger te worden in Europa. Dat gebeurde ook: in 1914 (elf jaar na het uitkomen van dit boek) brak de Eerste Wereldoorlog uit. En daarmee was een thema als spionage in het eerste decennium van de twintigste helemaal niet zo’n onwerkelijk onderwerp.

DE TAAL

De taal van ‘The Riddle of the Sands’ is oud, maar goed te begrijpen. Je moet erop beducht zijn dat er veel woorden en termen worden gebruikt die met varen (zeilen) en met het weer (storm, regen, wind) te maken hebben. Maar door de spanning van het verhaal zal dat weinig problemen opleveren.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn van een gemiddelde lengte.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is de roman niet lastig, enkele worden daargelaten.
Dat geldt zeker ook voor het verhaal zelf. Het is een spionage- en avonturenroman die de nodige suspense kent. Het enige probleem is dat het verhaal heel traag op gang komt: Mr Childers heeft – net als de meeste van zijn tijdgenoten – veel tekst nodig om tijd en plaats van de gebeurtenissen duidelijk te maken.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Riddle of the Sands’ een boek met een literair niveau C 4e en een taal-(ERK-)niveau C1.

 

Schrijfstijl:

Het verhaal wordt spannend verteld met de nodige cliffhangers, met de restrictie dat het lang duurt voordat het verhaal op gang is gekomen.

Actie:

De spionageroman ‘The Riddle of the Sands’ bevat een verhaal met veel actie. Die actie komt echter heel langzaam op gang: er zijn veel speculaties over de plannen die gemaakt worden en gemaakt zijn.

Tijd:

De gebeurtenissen in de roman spelen zich af in de jaren 1900-1910. Het is de onzekere periode van vóór de Eerste Wereldoorlog: Duitsers en Engelsen wantrouwen elkaar al jaren: een wantrouwen dat uiteindelijk zou uitmonden in een grote tragedie.

Plaats:

De setting van ‘The Riddle of the Sands’ is de Waddenkust – van Texel tot en met de Deense eilanden. Daarnaast varen de hoofdpersonen veel rond aan de oostkust van Noord-Duitsland en Zuid-Jutland (Denemarken), grofweg in de buurt van de Duitse stad Flensburg. Het was een gebied dat lange tijd betwist werd door de Denen en de Duitsers.
De hoofdpersonen begeven zich weinig op het Nederlandse deel van de Waddenzee. Toch noemen en bezoeken zij Delfzijl, Oostmahorn (dat zij Ostmohorn noemen) en uiteindelijk Harlingen.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Riddle of the Sands’: zal het de twee mannen lukken om hun avontuur tot een goed einde te brengen?

Verteller:

De roman heeft een ik-verteller wat soms zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘The Riddle of the Sands’ zijn:
• Carruthers: de ik-verteller, een Britse jongeman van goede komaf. Hij werkt voor The Foreign Office, maar heeft in de zomer verlof, een verlof dat hij doorbrengt in Londen. Na een aantal saaie weken wordt hij uitgenodigd door een oud-medestudent om te komen meevaren op diens boot. Carruthers is rijk, vrij pedant en zeker niet gewend om zijn handen uit de mouwen te steken;
• Arthur H. Davies: een oud-studiegenoot van Carruthers. Davies heeft na zijn studie allerlei vage baantjes gehad (waaronder ook varen naar verschillende havens in Europa). Hij is nu de eigenaar van een oud zeiljacht, de ‘Dulcibella’. Duidelijk is dat hij weinig geld heeft en dat hij alle reparaties op het schip zelf verricht. Ook zijn er meer zaken vrij vreemd aan hem: wat doet hij daar bijvoorbeeld in zijn eentje in die Duitse wateren?

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Riddle of the Sands’ zijn:
• Shiffer Bartels: een Duitse kapitein van het schip de ‘Johannes’ die Davies helpt om van de zandbanken in Wadden weg te komen;
• Dollmann: een kapitein van een zeiljacht die Davies weet in te palmen met mooie praatjes. Davies verdenkt hem ervan dat hij een spion is;
• Miss Clara Dollmann: de dochter van Dollmann, een jonge vrouw die op de Duitse Wadden is opgegroeid, samen met haar vader en haar stiefmoeder;
• Madame Dollmann: de stiefmoeder van Clara en de vrouw van Captain Dollmann;
• Commander Von Brüning: de marine kapitein (The German Imperial Navy) van de torpedobootjager ‘Blitz’;
• Herr Schenkel, Custom-house officer: de douanebeambte in het dorpje Bensersiel;
• Herr Grimm: een man die op de zandbank Memmert bivakkeert vanwaar hij probeert een goudschat te bergen;
• Herr Böhme: volgens de Duitsers ‘an engineer from Bremen’, maar Carruthers en Davies vinden hem een beetje een obscuur figuur;
• Anderen op en bij de Duitse en Nederlandse Wadden: vissers en dorpsbewoners;
• Kennissen en familieleden van Carruthers: Lady Ashleigh, Cousin Nesta;
• Andere Londenaars: Withers (servant), K_ (colleague), M_ (temporary chief).

 

Website:

http://www.ibiblio.org/eldritch/rec/r01.html

Film:

‘The Riddle of the Sands’ is in 1979 voor de bioscoop verfilmd en in 1994 als BBC-serie.

Overig:

‘The Riddle of the Sands’ is de enige roman die Mr Childers schreef.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Erskine Childers.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Prisoner of Zenda van Anthony Hope
• The Man Who Was Thursday van G.K. Chesterton
• The Thirty-Nine Steps van John Buchan

 

Citaat:

That evening, after threading the maze of shoals between the Dutch mainland and islands, we anchored off the little hamlet of Ostmohorn, gave the yacht in charge of some astonished fishermen, and thence by road and rail, hurrying still, gained Harlingen, and took passage on a steamer to London.
From that point our personal history is of no concern to the outside world, and here, therefore, I bring this narrative to an end. (p.270)

Vragen over het boek:

1. Waarom besluit Carruthers naar Davies en diens zeiljacht toe te gaan?
2. Waarom verdenkt Davies de ‘Duitse’ Dollmann van spionage?
3. Waarom is het Waddengebied zo’n geschikte plek voor spionageactiviteiten?
4. Wie is (of: wie zijn) de spion(nen) en waarvoor of waartegen spioneert/spioneren hij/zij?