Mariam was five years old the first time she heard the word 'harami'.
It happened on a Thursday. It must have, because Mariam remembered that she had been restless and preoccupied that day, the way she was only on Thursdays, the day when Jalil visited her at the kolba. To pass the time until the moment that she would see him at last, crossing the knee-high grass in the clearing and waving, Mariam had climbed a chair and taken down her mother's Chinese tea set. The tea set was the sole relic that Mariam's mother, Nana, had of her own mother, who had died when Nana was two. Nana cherished each blue-and-white porcelain piece, the graceful curve of the pot's spout, the hand-painted finches and chrysanthemums, the dragon on the sugar bowl, meant to ward off evil.
It was this last piece that slipped from Mariam's fingers, that fell to the wooden floorboards of the 'kolba' and shattered.
When Nana saw the bowl, her face flushed red and her upper lip shivered, and her eyes, both the lazy one and the good, settled on Mariam in a flat, unblinking way. Nana looked so mad that Mariam feared the 'jinn' would enter her mother's body again. But the 'jinn' didn't come, not that time. Instead, Nana grabbed Mariam by the wrists, pulled her close, and, through gritted teeth, said, ‘You are a clumsy little harami. This is my reward for everything I've endured. An heirloom-breaking, clumsy little harami.’
At the time, Mariam did not understand. She did not know what this word 'harami' meant. Nor was she old enough to appreciate the injustice, to see that it is the creators of the 'harami' who are culpable, not the harami, whose only sin is being born. Mariam did surmise, by the way Nana said the word, that it was an ugly, loathsome thing to be a 'harami', like an insect, like the scurrying cockroaches Nana was always cursing and sweeping out of the 'kolba'.

© Bloomsbury Publishing Plc, 2007

Mariam woont met haar moeder in een hutje buiten de stad. Na verloop van tijd komt ze erachter dat de man die hen elke week bezoekt haar biologische vader is, de man die Nana en Mariam op deze armoedige manier heeft ondergebracht, omdat zijn drie vrouwen er niet nog een vrouw in huis bij willen hebben. Als Nana overlijdt wordt Mariam op haar vijftiende door haar vader uitgehuwelijkt. Ze komt te wonen bij de 45-jarige weduwnaar Rasheed in Kabul. Het huwelijk met Rasheed is een kil en liefdeloos gebeuren; Rasheed heeft Mariam alleen maar genomen omdat ze hem hopelijk zonen zal schenken. Als dat niet snel gebeurt, verliest Rasheed alle belangstelling – voor zover hij die had – voor Mariam.
Bij hen in de straat woont ook de jonge Laila, de dochter van een succesvolle en bevlogen leraar. Laila leidt een gelukkig leven met haar ouders en met haar buurjongetje Tariq, totdat er talloze oorlogen uitbreken. Eerst komen de Russen die een communistisch regime in Kabul vestigen. De vader van Laila mag zijn baan van docent niet meer uitvoeren; hij wordt gedwongen als fabrieksarbeider te werken. De broers nemen beide dienst in het leger van de Mujahideen in de bergen waar ze vechten tegen de Russen. Alleen Laila is gelukkig; de band met haar buurjongen Tariq wordt hoe langer hoe hechter.
Dan trekken de Russen zich terug en de hel breekt los in Kabul: bommen vallen op huizen, mensen raken gewond of sterven, duizenden vluchten naar het buitenland. De ellende treft ook Laila. En door deze ellende komt ze voor het eerst in nauw contact met haar stille en trieste buurvrouw, Mariam. Er ontstaat een nauwe band tussen die twee, wat noodzakelijk is, want na de Russen, de Mujahideen en de Amerikanen komen de Taliban …

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

Khaled Hosseini

Jaar van uitgave:

2007

Aantal pagina's:

402

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1959–2003

Plaats van handeling:

Afghanistan (West-Afghanistan en Kabul)

Bijzonderheden:

Een roman in 51 hoofdstukken in 4 delen.
In het Nederlands heet het boek ‘Duizend schitterende zonnen’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Als je door middel van fictie geïnformeerd wil worden over een belangrijke periode uit de Aziatische (Afghaanse) geschiedenis zal dit boek zeker waarderen. En de lezer die gewoon een mooi en ontroerend boek wil lezen, heeft met ‘A Thousand Splendid Suns’ ook een goede keus gemaakt.
‘A Thousand Splendid Suns’ is historische fictie. Deze historische roman beschrijft een land en een volk dat dicht bij ons ligt, bijvoorbeeld omdat we de televisiebeelden misschien nog op ons netvlies hebben (de gestenigde vrouwen, de gebombardeerde steden, de kapotgeschoten Boeddhabeelden). Het boek brengt deze plaats en tijd op een ontroerende en spannende manier tot leven.

WAT MOET JE WETEN?

Veel algemene kennis is niet noodzakelijk voor het begrijpen van het verhaal. Weliswaar zullen de meeste lezers Afghanistan waarschijnlijk niet kennen, maar de schrijfstijl van Hosseini is zo helder en zo informatief dat lezers zich goed kunnen inleven in de karakters.
Hosseini is informatief over Afghanistan; over zijn volkeren, zijn talen, zijn godsdienst en gebruiken, over het verschil tussen het platteland en de (westers georiënteerde) hoofdstad Kabul. Hij gebruikt geen literaire kunstgrepen om het verhaal te vertellen, maar geeft een rechttoe-rechtaan verhaal.

DE TAAL

Het vocabulaire is zelden lastig. Hosseini weet in gewone woorden zijn boodschap over te brengen.
De zinnen zijn vaak kort, de alinea’s zijn van een normale lengte. Er zijn veel dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De roman ‘A Thousand Splendid Suns’ is een zeer leesbaar boek. Soms gebruikt Hosseini woorden uit Afghaanse talen (harami, kolba, mujahideen), maar hij legt ze altijd duidelijk uit. De alinea’s en hoofdstukken zijn nooit lang; het verhaal kent veel dialogen. Het verhaal wordt rechttoe rechtaan verteld, er zijn geen complexe diepere lagen in de roman. Het verhaal is zeer informatief over een vijftigtal jaren in de geschiedenis van Afghanistan; het is een historische fictie, die nergens ingewikkeld of saai wordt. Hosseini weet het hart van de lezer te raken zonder sentimenteel te worden; zo worden bijvoorbeeld de dood van familieleden van de hoofdpersonen op een afstandelijke manier beschreven, de klap is zo groot dat het verdriet voor die hoofdpersonen pas veel later komt.
Dit alles maakt het boek tot een verhaal op literair niveau C 4c en taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

Hosseini heeft een boeiende schrijfstijl. Hij maakt duidelijk waar zijn hart ligt, zonder ook maar ergens prekerig te worden. De vaak aangrijpende en ontroerende gebeurtenissen worden op een onsentimentele manier verteld.

Actie:

‘A Thousand Splendid Suns’ is een heel spannend boek. Het zit boordevol actie. Niet in de zin van spectaculaire avonturen, maar wel in de zin van gebeurtenissen die de hoofdpersonen overkomen, gebeurtenissen die worden beïnvloed door politiek, godsdienst en traditie.

Tijd:

Het verhaal wordt chronologisch verteld en het omvat de periode van 1959 (de kindertijd van Mariam) tot aan 2003 (de komst van de Amerikanen in Afghanistan).

Plaats:

De roman begint in west Afghanistan, maar speelt zich voor het grootste deel af in de hoofdstad Kabul.

Verhaallijn:

De belangrijkste verhaallijnen zijn die van de levens van Mariam en Laila. Via hen komt de lezer veel te weten over het leven in Afghanistan in de laatste zestig jaar. Alle handelingen en karakters staan ten dienste van de levensverhalen van Mariam en Laila.

Verteller:

Er is een auctoriale verteller. Hosseini vertelt het eerste deel over de jonge Mariam, het tweede deel over de jonge Laila. In het derde deel komen beide meisjes als min of meer volwassen vrouwen bij elkaar.
Hosseini maakt met zijn boek(en) duidelijk hoe gecompliceerd de situatie in Afghanistan is. En hoe daardoor ook de levens van de inwoners van dat land worden bepaald en beschadigd door deze complexe politieke, etnische en godsdienstige situaties.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters zijn Mariam, een arm meisje van het platteland in West Afghanistan, en Laila, een meisje uit een intellectueel milieu in Kabul. Die karakters komen in het derde deel van het boek als getrouwde vrouwen bij elkaar.

Bijfiguren:

Het boek kent niet veel karakters. Behalve Mariam en Laila zijn dat de familieleden van beide meisjes: de ouders van beide meisjes, de echtgenoot van hen beiden, de vriend van Laila.
De karakters rond de twee hoofdpersonen zijn belangrijk voor het verhaal. Zij bepalen voor een groot deel de keuzes van de twee vrouwen en door hun gedrag maken ze duidelijk hoe de verhoudingen in Afghanistan liggen tussen de verschillende geslachten, volkeren en politieke groeperingen.

Website:

http://khaledhosseini.com/

Film:

De roman ‘A Thousand Splendid Suns’ is niet verfilmd.

Overig:

De roman heeft duidelijk de handtekening van Hosseini. Hij lijkt in bepaalde opzichten op de voorganger, The Kite Runner: weer Afghanistan, weer oorlog en ellende, weer opgroeien in een gewelddadige wereld.
Maar daarmee houdt elke vergelijking op. Beide romans zijn verder zeer verschillend – en even boeiend.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Khaled Hosseini.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Burmese Days van George Orwell
• Empire of the Sun van J.G. Ballard
• The Moor’s Last Sigh van Salman Rushdie

 

Citaat:

‘I know you’re still young. But I want you to understand and learn this now, he said. Marriage can wait, education cannot. You’re a very, very bright girl. Truly, you are. You can be anything you want, Laila. I know this about you. And I also know that when this war is over, Afghanistan is going to need you as much as its men, maybe even more. Because a society has no chance of success if its women are uneducated, Laila. No chance.’ (p.114)

Vragen over het boek:

1. Als je algemeen beeld moest geven van de Afghaanse man en van de Afghaanse vrouw naar aanleiding van deze roman, hoe zou dat beeld er dan uitzien? Vind je dat Hosseini ‘echte’ mannen en vrouwen van vlees en bloed heeft beschreven? Waaruit blijkt dat?
2. Analyseer de karakters van Mariam en Laila. Waarin verschillen zij van elkaar, waarin lijken ze op elkaar? Geef voorbeelden uit verschillende levensfases van de beide vrouwen.
3. Waarom laat Hosseini deze roman zich afspelen over een periode van bijna zestig jaar? Verklaar je mening aan de hand van voorbeelden uit de tekst.
4. Welk onderdeel van de Afghaanse samenleving heeft volgens jou de meeste invloed gehad op de levens van Mariam en Laila: de godsdienst, de politiek, de etnische verschillen, of een combinatie van deze drie? Verklaar je mening aan de hand van voorbeelden uit de tekst.