The last time we saw Charlie, he was riding high above his home town in the Great Glass Lift. Only a short while before, Mr Wonka had told him that the whole gigantic fabulous Chocolate Factory was his, and now our small friend was returning in triumph with his entire family to take over. The passengers in the Lift (just to remind you) were:
Charlie Bucket, our hero.
Mr Willy Wonka, chocolate-maker extraordinary.
Mr and Mrs Bucket, Charlie's father and mother.
Grandpa Joe and Grandma Josephine, Mr Bucket's father and mother.
Grandpa George and Grandma Georgina, Mrs Bucket's father and mother.
Grandma Josephine, Grandma Georgina and Grandpa George were still in bed, the bed having been pushed on board just before take-off. Grandpa Joe, as you remember, had got out of bed to go around the Chocolate Factory with Charlie.
The Great Glass Lift was a thousand feet up and cruising nicely. The sky was brilliant blue. Everybody on board was wildly excited at the thought of going to live in the famous Chocolate Factory.
Grandpa Joe was singing. Charlie was jumping up and down. Mr and Mrs Bucket were smiling for the first time in years, and the three old ones in the bed were grinning at one another with pink toothless gums.
'What in the world keeps this crazy thing up in the air?' croaked Grandma Josephine.
'Madam,' said Mr Wonka, 'it is not a lift any longer. Lifts only go up and down inside buildings. But now that it has taken us up into the sky, it has become an ELEVATOR. It is THE GREAT GLASS ELEVATOR.'

© Penguin Random House Company / Puffin Books, 1975

Charlie heeft zojuist een chocoladefabriek gekregen van Mr Willy Wonka. Met zijn opa’s en oma’s, met zijn ouders en met Mr Wonka staat hij in de grote glazen lift in de fabriek.
Maar die fabriek gaat niet naar de hoogste verdieping: de lift schiet door het dak de lucht in. En voordat iedereen – behalve Mr Wonka – het doorheeft, zijn ze met de lift als raket onderweg naar de ruimte. Gelukkig kan Mr Wonka – met hulp van Charlie en van Grandpa Joe – de lift besturen.
De Amerikanen, die een groot ruimtehotel hebben waar ze naar toe onderweg zijn, snappen niets van die vreemde lift. Al helemaal niet wanneer de lift ook op weg gaat naar het hotel. Zijn het Russen, zijn het Chinezen?
Als de inzittenden van de lift het ruimtehotel binnenstappen, gaat de president van Amerika informeren. Hij spreekt via Houston en via een microfoon met de vreemde wezens. En vreemde wezens zijn het: Mr Wonka spreekt een of andere taal van Mars of Venus. De president staat voor een raadsel: zouden het Marsmannetjes zijn? Mr Wonka geniet erg van zijn eigen grapjes.
Maar dan gebeurt er iets wat helemaal niet grappig is: in het hotel zitten 'vermicious knids': een vreselijk soort monsters die heel snel zijn en die allerlei vreemde vormen kunnen aannemen. En het zijn ook nog monsters die wel houden van een lekker mensenhapje …

ERK Niveau:

A2

Schrijver:

Roald Dahl

Jaar van uitgave:

1973

Aantal pagina's:

190

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1960 – 1970

Plaats van handeling:

Voornamelijk de ruimte. Het laatste deel van het verhaal speelt zich weer af in de chocoladefabriek, die ergens in de Verenigde Staten staat.

Bijzonderheden:

Een kinderboek met illustraties van Quentin Blake.
In het Nederlands heet het boek ‘Sjakie en de grote glazen lift’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

‘Charlie and the Great Glass Elevator’ is een spannend kinderboek. Een boek over een gekke reis met een lift die zo maar de ruimte in vliegt. Het is allemaal fantasie (fantasy), een modern sprookje, maar als je daar van houdt dan is dit een geweldig leuk verhaal.

WAT MOET JE WETEN?

Voor ‘Charlie and the Great Glass Elevator’ heb je weinig specifieke kennis nodig. Het is zelfs niet eens nodig dat je eerst Charlie and the Chocolate Factory hebt gelezen; dit is een nieuw avontuur. Maar het is natuurlijk wel leuker wanneer je weet hoe iedereen in die lift is terechtgekomen en wat voor personen het allemaal zijn. En dat wordt verteld in het eerste verhaal over Charlie en zijn familie.

DE TAAL

De woorden van ‘Charlie and the Great Glass Elevator’ zijn zelden moeilijk te begrijpen. Roald Dahl legt de eventuele moeilijke woorden goed uit. Hij gebruikt veel synoniemen om een moeilijk woord te verduidelijken: ‘You must be loopy, Shanks! You’re dotty as a doughnut!’ Wie ‘loopy’ niet begrijpt, snapt het wel als er later ‘dotty’ wordt gezegd. Vooral wanneer die zelfde persoon later ook nog een ‘drivelling thickwit’ wordt genoemd.

DE TAAL EN HET VERHAAL

‘Charlie and the Great Glass Elevator’ is een goed leesbaar en spannend verhaal. De woorden zijn niet moeilijk, er zijn heel veel dialogen en het verhaal wordt verduidelijkt door veel tekeningen. In elk hoofdstuk gebeurt er wel iets nieuws en spannends.
Op grond van deze eigenschappen is ‘Charlie and the Great Glass Elevator’ een roman met een literair niveau A 1c en een taal-(ERK-)niveau A2.

Schrijfstijl:

‘Charlie and the Great Glass Elevator’ is spannend geschreven. Elk hoofdstuk gebeurt er wel iets nieuws dat het verhaal boeiend houdt.
Roald Dahl heeft veel oog voor zaken die kinderen interesseren: bange ouders, dappere kinderen, rare wezens, grote reizen.

Actie:

‘Charlie and the Great Glass Elevator’ zit vol actie. De lift schiet de ruimte in en daar beleven de inzittenden allemaal avonturen: een moeilijke, gewichtloze reis, een aanval van vreemde wezens, contact met de president van Amerika.

Tijd:

‘Charlie and the Great Glass Elevator’ speelt zich waarschijnlijk af tussen 1960 en 1970.
Het verhaal wordt chronologisch verteld. Er zijn geen flashbacks of terugblikken naar het verleden.

Plaats:

Het verhaal ‘Charlie and the Great Glass Elevator’ vindt grotendeels plaats in de ruimte. De grote glazen lift schiet plotsklaps uit de chocoladefabriek. En die fabriek staat waarschijnlijk in de Verenigde Staten. Dat blijkt uit het feit dat, wanneer de oma moet vertellen over wat ze vroeger – honderden jaren geleden – heeft meegemaakt, ze dan spreekt over de reis van de Europeanen naar Amerika (op het schip de Mayflower) en over President Lincoln.

Verhaallijn:

Er is één verhaallijn in ‘Charlie and the Great Glass Elevator’: hoe komt de lift weer veilig naar de aarde en overleeft iedereen de reis?

Verteller:

‘Charlie and the Great Glass Elevator’ wordt verteld door een alwetende verteller. Charlie is weliswaar de hoofdpersoon, maar er ligt in dit boek ook veel nadruk op wat Willy Wonka doet en wat de oma’s en de opa doen.

Hoofdkarakters:

De belangrijkste karakters in ‘Charlie and the Great Glass Elevator’ zijn:
• Charlie Bucket: de held van het verhaal. Hij was ook al de hoofdpersoon in Charlie and the Chocolate Factory;
• Mr Bucket: de vader van Charlie;
• Mrs Bucket: de moeder van Charlie;
• Grandpa Joe: de opa van Charlie;
• Mr Willy Wonka: de eigenaar van de chocoladefabriek;
• Miss Tibbs, de gouvernante van de president:
• Lancelot R. Gilligrass, the US President: de belangrijkste man ter wereld, de president van de Verenigde Staten van Amerika.

Bijfiguren:

‘Charlie and the Great Glass Elevator’ kent weinig bijfiguren. De belangrijkste zijn:
• De mensen die de President bijstaan: een generaal, een paar hoge militairen, een degenslikker, een tolk, enzovoort;
• De mensen die werken op de lanceerbasis Cape Kennedy (die tegenwoordig weer Cape Canaveral heet);
• De kwaadaardige wezens in de ruimte, de Vermicious Knids.

Website:

http://www.roalddahl.com/roald-dahl/stories/1970s/charlie-and-the-great-glass-elevator

Film:

‘Charlie and the Great Glass Elevator’ is niet verfilmd. Roald Dahl hield de verfilming van dit boek tegen omdat hij niet tevreden was over de film gebaseerd op Charlie and the Chocolate Factory: ‘Willy Wonka & the Chocolate Factory’.

Overig:

‘Charlie and the Great Glass Elevator’ is een vervolg op Charlie and the Chocolate Factory, maar het boek is ook goed te lezen zonder dit eerste avontuur over Charlie. Roald Dahl had nog een derde deel gepland, maar dat schreef hij nooit.
Wat niet klopt, is dat de grootouders van Charlie in het eerste deel allemaal boven de negentig zijn, terwijl ze in dit boek 78, 80 en 81 zijn. Overigens herinnert Charlie’s oma zich gebeurtenissen van honderden jaren terug – en dat is dan wel weer behoorlijk grappig …

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Roald Dahl.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Danny the Champion of the World van Roald Dahl
• Abeltje van Annie M.G. Schmidt
• The Man who Was Magic van Paul Gallico

Citaat:

‘Charlie!’ cried Mr Wonka, grasping him by the hand. ‘What would we do without you? You’re brilliant! Come along everybody! We’re off to stay in the White House!’ (p.189)

Vragen over het boek:

1. Hoe is de band tussen Grandma Georgina en Mr Willy Wonka? Hoe komt dat?
2. Vind je de president van de Verenigde Staten een echte president? Waarom vind je dat? Maak je antwoord duidelijk aan de hand van twee fragmenten uit de tekst.
3. Hoe worden de ‘vermicious knids’ verslagen?
4. Als Charlie later de fabriek van Mr Wonka zal overnemen, waarmee zal hij het dan moeilijk krijgen, denk je? Maak je antwoord duidelijk met behulp van twee fragmenten uit de tekst.