All afternoon the wind sifted out of the black Welsh glens, crying notice that Winter was come sliding down over the world from the Pole; and riverward there was the faint moaning of new ice. It was a sad day, a day of gray unrest, of discontent. The gently moving air seemed to be celebrating the loss of some gay thing with a soft, tender elegy. But in the pastures great work horses nervously stamped their feet, and all through the country small brown birds, in cliques of four or five, flew twittering from tree to tree and back again, seeking and calling in recruits for their southing. A few goats clambered to the tops of high lone rocks and long stared upward with their yellow eyes and sniffed the heavens. The afternoon passed slowly, procession-like with an end of evening, and on the heels of the evening an excited wind rushed out, rustled in the dry grasses, and fled whimpering across the fields. Night drew down like a black cowl, and Holy Winter sent his nuncio to Wales. Beside the high-road which lined the valley, ran up through a cleft in the hills, and so out into the world, there stood an ancient farmhouse built of heavy stones and thatched. The Morgan who had built it played against Time and nearly won. Inside the house a fire was burning on the hearth; an iron kettle hung over the blaze, and a black iron oven hid in the coals which fell about the edges of the flame. The brisk firelight glinted on the tips of long-handled pikes in racks upon the walls, weapons unused in the hundred years since Morgan clamored in Glendowers’ ranks and trembled with rage at the flinty lines of Iolo Goch. The wide brass bindings of a great chest, which stood in a corner, sucked in the light and glowed resplendently. Papers there were in the chest, and parchments, and stiff untanned skins, written in English and Latin and the old Cumric tongue: Morgan was born, Morgan was married, Morgan became a knight, Morgan was hanged. Here lay the history of the house, shameful and glorious. But the family was few now, and little enough likely to add records to the chest other than the simple chronicle: Morgan was born - and died. There was Old Robert, for instance, sitting in his high-backed chair, sitting and smiling into the fire. His smile was perplexity and a strange, passive defiance. You would have said he sought to make that Fate which was responsible for his being, a little ashamed of itself by smiling at it. Often he wearily considered his existence, ringed around with little defeats which mocked it as street children torment a cripple. It was strange to Old Robert that he, who knew so much more than his neighbors, who had pondered so endlessly, should be not even a good farmer. Sometimes he imagined he understood too many things ever to do anything well.

© Penguin Classics, 1929/2008.

Henry Morgan, een jongen van het platteland van Wales, heeft als kind maar één droom: avonturen beleven op zee, het liefst ver weg van Groot-Brittannië. Tot groot verdriet van zijn ouders besluit hij dan ook als vijftienjarige te vertrekken met een schip dat naar de Cariben vaart.
De tocht verloopt minder voorspoedig dan Henry had gehoopt: hij wordt als slaaf verhandeld en hij moet vijf jaar werken om zichzelf vrij te kunnen kopen. Maar Henry zet door en na vijf jaar is hij niet alleen vrij, maar heel rijk bovendien.
En vanaf dat moment komt de leider in Henry Morgan echt boven. Hij wordt kapitein van een schip, hij wordt boekanier die – vaak voor de Britse vorst – land en bezittingen rooft en hij ontvoert, rooft en moordt dat het een lieve lust is. Zijn honger naar goud en roem brengt hem uiteindelijk naar de onneembare Spaanse vesting Panama, ‘The Cup of Gold’.
Daar wacht volgens horen zeggen een enorme rijkdom op hem, evenals de ultieme roem … en een wonderschone dame …

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

John Steinbeck

Jaar van uitgave:

1929

Aantal pagina's:

187

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1600-1700

Plaats van handeling:

Midden-Amerika, de Cariben

Bijzonderheden:

Een roman in 5 genummerde hoofdstukken.
In het Nederlands heet de roman ‘Een handvol goud’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De historische roman ‘Cup of Gold’ bevat een fictieverhaal over een beruchte boekanier (buccaneer), een piraat die – veelal in opdracht van een natie – zeeroversstreken uithaalde: schepen enteren en innemen, havens en steden bezetten en leegroven, schatten roven in naam van een land. Henry Morgan (c. 1635-1688) was zo’n ‘buccaneer’: hij roofde en moordde, vaak in opdracht van de Britse koning.

WAT MOET JE WETEN?

‘Cup of Gold’ is gesitueerd in de Cariben: Henry Morgan had zijn ‘werkterrein’ in de zeeën tussen Jamaica, Cuba, Mexico, Venezuela en de Antillen. De landen daar waren al bijna twee eeuwen in bezit van de Spanjaarden die alles wat los en vast zat al hadden geroofd. Nu was het de beurt aan de Britten, de Fransen en de Nederlanders. En de meest beruchte rover in die tijd was Henry Morgan.

DE TAAL

De taal van ‘Cup of Gold’ is soms lastig, maar niet erg gecompliceerd. De alinea’s en de zinnen lijken nogal lang voor de moderne lezer, maar het verhaal houdt de roman goed leesbaar.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn van een gemiddelde lengte.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is de roman soms moeilijk.
Dat geldt niet voor het verhaal. De roman is een fictioneel historisch verslag van het leven en de ge- en misdragingen van de Britse buccaneer Henry Morgan, een man die als puber al zeerover wilde worden. Zijn jacht naar roem en geld en goud bracht hem al die dingen – maar geen geluk …
Op basis van deze eigenschappen is ‘Cup of Gold’ een boek met een literair niveau C 5a en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

Het verhaal is spannend geschreven, door een schrijver die zich in de tijd en persoon verdiepte en nergens een blad voor de mond nam. Dat zorgt voor een hard verslag van een keiharde tijd waar de levens van zeelieden en (vooral) van slaven nauwelijks enige waarde hadden.

Actie:

‘Cup of Gold’ bevat een verhaal met zeer veel actie.

Tijd:

De gebeurtenissen in de roman spelen zich af in de jaren 1600-1700. De hoofdpersoon Henry Morgan leefde van ongeveer 1635 tot 1688.

Plaats:

De setting van ‘Cup of Gold’ is voornamelijk de zeeën in de Cariben, het gebied in Midden-Amerika waar de grootmachten van de zeventiende eeuw (Groot-Brittannië, Spanje, Frankrijk en Nederland) streden om de vele (bodem)schatten.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Cup of Gold’: hoe zal het leven van de boekanier Morgan verlopen?

Verteller:

De roman heeft een auctoriale verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Cup of Gold’ zijn:
• Henry Morgan: een jongen van het platteland van Wales die uitgroeit tot één van de grootste en meest gevreesde boekaniers aller tijden. Hij slaagt erin schepen te enteren, steden te veroveren, mensen te ontvoeren, tot slaaf te maken of te doden en veel geld en goud te stelen. Het is de vraag of dit hem gelukkig zal maken.
In Wales:
• Old Robert en Mother Gwenliana Morgan: de ouders van Henry. Een ietwat zweverige, vriendelijke vader en een moeder die soms voorspellingen doet;
• Merlin: een oude kluizenaar (niet de ‘echte’ Merlin) die in de bergen woont.
In de Cariben:
• James Flower, planter: een plantagehouder die slaven voor zich laat werken (maar die eigenlijk het liefst boeken leest);
• La Santa Roja (The Red Saint) (echte naam: Doňa Ysobel Espinoza, Valdez y los Gabilanes): de legendarische schoonheid die in Panama (‘Cup of Gold’) woont. La Santa Roja woonde in Cordova en Parijs; ze is de erfgename van veel goudmijnen in Zuid-Amerika. Zij is (bijna religieus) ongrijpbaar, mysterieus en onvindbaar. En daarbij komt: alle mannen verlangen naar haar;
• Coeur de Gris: een luitenant en persoonlijke vriend van Henry Morgan. Morgan ziet hem als een zoon (die hij niet heeft).

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Cup of Gold’ zijn:
In Wales (’Cambria’):
• Elizabeth: een buurmeisje, de dochter van Twyn, op wie Henry verliefd is;
• William, the roadmender: een man die de wegen repareert;
• Tim: een Ierse zeeman (boatswain) in Swansea.
In de Cariben:
• Sir Edward Morgan: de broer van Robert die in op Jamaica gouverneur is;
• Elizabeth: de dochter van Sir Edward;
• Paulette: een maîtresse van Morgan;
• Zeerovers/Boekaniers: Captain Dawes, Black Grippo, Oloto, Bartholomeo Portugues, Roche Braziliano, L’Ollonais, Bras de Fer, Captain Lawrence, Captain Watling, Edward Mansveldt, Captain Sawkins, Holbert, Tegna, Sullivan, Meyther, Emil the Burgundian, Toine the Other Burgundian, Cockney Jones, Captain Zeigler;
• Don Juan Perez de Guzman: de Spaanse gouverneur van Panama;
• General Rodriguez: de legerleider van Panama;
• Governor Moddyford: de Britse Gouverneur in Port Royal, getrouwd met Lady Moddyford, een dame die Elizabeth heeft opgevangen;
In Londen:
• King Charles II: de Britse vorst, degene die de gouverneurs en hoge ambtenaren in de Cariben benoemt;
• John Evelyn: een vertrouweling van King Charles II.

Website:

https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.150239

Film:

‘Cup of Gold’ is niet verfilmd; wel zijn er meerdere (TV-)films over de buccaneer Morgan gemaakt. Je zou tevens kunnen zeggen dat de filmserie ‘Pirates of the Caribbean’ voor een deel op de verhalen over Captain Morgan zijn gebaseerd.

Overig:

‘Cup of Gold’ is de eerste roman van John Steinbeck. Het is een semi-historische roman over een beroemde figuur. De historische roman was een genre dat hij later vaker zou verkennen.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over John Steinbeck.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• To a God Unknown van John Steinbeck
• The Barbary Pirates van C.S. Forester
• Close Quarters van William Golding

Citaat:

Henry Morgan lifted a golden cup from the heap of loot. It was a lovely, slender chalice with long curved handles and a rim of silver. Around its outer edge four grotesque Iambs chased each other, and inside, on the bottom, a naked girl lifted her arms in sensual ecstasy. The captain turned the cup in his hands. Then, suddenly, he hurled it at a little fiery pyramid of diamonds. The stones scattered from their neat pile with a dry, rustling sound. Henry Morgan turned and went back to his serpent chair. (p.163)

Vragen over het boek:

1. Waarom kiest Henry Morgan voor een levensgevaarlijk en onzeker leven in West-Indië?
2. Aan wie toont Henry zijn loyaliteit, en bij wie is dat totaal niet het geval?
3. Wat kun je vertellen over het liefdesleven van Henry Morgan?
4. Heeft Morgan iets geleerd over het leven en is dat iets dat hij volgens jou verwacht had?