Everything starts somewhere, although many physicists disagree.
But people have always been dimly aware of the problem with the start of things. They wonder aloud how the snowplough driver gets to work, or how the makers of dictionaries look up the spelling of the words. Yet there is the constant desire to find some point in the twisting, knotting, ravelling nets of space-time on which a metaphorical finger can be put to indicate that here, here, is the point where it all began ...
Something began when the Guild of Assassins enrolled Mister Teatime, who saw things differently from other people, and one of the ways that he saw things differently from other people was in seeing other people as things (later, Lord Downey of the Guild said, 'We took pity on him because he'd lost both parents at an early age. I think that, on reflection, we should have wondered a bit more about that.')

© Penguin Random House Company, 1996

Susan Sto-Helit, de kleindochter van Death, heeft een baantje als gouvernante bij twee rijke kindertjes. Op deze manier probeert ze een beetje een normaal leven te kunnen leiden zonder lastig gevallen te worden door haar verleden (zoals haar jeugd bij opa Death). Maar dat valt tegen.
De meest gevreesde moordenaar (zelfs gevreesd door de moordenaars van the Guild of Assassins), Mister Teatime, wordt ingehuurd om een zeer moeilijk te vermoorden karakter te elimineren. Hij huurt enig tuig van de richel in en gaat op weg naar zijn nare, maar lucratieve klusje.
De Auditors – die toch zo’n beetje alles op de Discworld besturen – maken zich zorgen om de gang van zaken op de Discworld. Die zaken gaan niet zoals ze zouden moeten gaan. Zoals bij Hogswatch, bijvoorbeeld.
Er blijkt iets aan de hand te zijn met het hele gebeuren rond die feestelijke – en voor winkeliers zeer lucratieve – Hogswatch. Er is een arrenslee die wordt getrokken door de traditionele vier varkens, er komt het een en ander door de schoorsteen, er is een ijverige knecht die alle taart opeet en alle alcoholische drankjes nuttigt, en er is een Hogfather die continu ‘HO HO HO’ roept. Maar wie is die HOGFATHER? En waarom is juist HIJ Hogfather geworden?

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Terry Pratchett

Jaar van uitgave:

1996

Aantal pagina's:

445

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

Een fantasietijd

Plaats van handeling:

Een fantasieplaats ('Discworld' genaamd)

Bijzonderheden:

Een roman zonder hoofdstukken of delen, maar wel met witregels als scènewisseling.
In het Nederlands heet het boek ‘Berevaar’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Voor de liefhebbers van de Discworld-verhalen is ‘Hogfather’ een absolute must: het is de ultieme persiflage op de Kerstman. Het neemt de kerst en de daarbij horende waanzin op de hak. Niet het Bijbelse verhaal, maar de tierlantijnen en onzin van kerstbomen, -ballen, -rendieren, – mannen, -borrels, -aankopen, -pakketten en –markten. Maar denk erom: dit is een erg lastig verhaal, zelfs voor de die hards onder de Discworld-fanaten.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het begrijpen en waarderen van ‘Hogfather’ heb je een grote taalkennis nodig; er worden veel moeilijke woorden en zinsconstructies gebruikt. Er zijn veel verwijzingen en er is veel intertekstualiteit. Maar daarnaast zijn er veel verwijzingen naar en persiflages op sprookjes, mythen en andere volksverhalen. Er wordt uitgegaan van een behoorlijke kennis van kerstmis, klassieke oudheid, bijgeloof, commercie (kerstverkopen) en magie.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Hogfather’ zijn vaak moeilijk. Je moet het Engels heel goed beheersen wil je het verhaal begrijpen. Ook het waarderen van de humor (ironie, satire) en intertekstualiteit is een lastig onderdeel aan de taal: de ervaren lezer zal deze taal en deze woorden beter begrijpen, de minder belezen persoon zal veel ontgaan.
De alinea’s zijn vaak kort en er zijn veel dialogen. Er zijn witregels die een scènewisseling aangeven. Maar het ontbreken van hoofdstukken in de roman maakt het vasthouden van de concentratie voor sommige lezers waarschijnlijk moeilijk.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Het fantasy-verhaal ‘Hogfather’ is vaak lastig te lezen qua taal en qua verhaal. De woorden zijn soms moeilijk, er zijn heel veel woordspelingen en verwijzingen naar andere literatuur. Er zijn veel dialogen en vaak heel korte scenes, maar het ontbreken van hoofdstukken is zeker een belemmering voor heel veel lezers.
Het verhaal is – mede door de afwezigheid van hoofdstukken – complex. Er zijn meerdere verhaallijnen. Weliswaar allemaal rond de afwezigheid van Hogfather, maar belicht vanuit talloze perspectieven: die van Death, zijn kleindochter, een moordenaar en een moordenaarsploeg, professoren van de Unseen University, en vele, vele anderen.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Hogfather’ een boek met een literair niveau C 5a en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

De roman ‘Hogfather’ is geschreven volgens het beproefde recept van Terry Pratchett: zeer korte scenes, hilarische kolderieke situaties, onverwachte verhaallijnen en absurde en gedeeltelijk of geheel gestoorde types. Dit alles maakt het verhaal zeer afwisselend, maar ook wel verwarrend. Een echt Discworld-verhaal: prachtig voor de liefhebber, wellicht verwarrend voor de lezer die van ‘echte’ verhalen houdt.

Actie:

De fantasyroman ‘Hogfather’ is een verhaal met zeer veel actie. Er zijn achtervolgingen en bedreigingen, maar vooral zijn het de gepleegde misdaden: de doden die zo nu en dan abrupt vallen (met name door toedoen van Mister Teatime).

Tijd:

De roman ‘Hogfather’ speelt zich af in een fantasietijd.

Plaats:

De plaats waar het fantasy-verhaal ‘Hogfather’ voornamelijk is gesitueerd, is Discworld. Veel gebeurtenissen vinden plaats in de hoofdstad Ankh-Morpork, maar er zijn ook situaties die elders plaatsvinden, zoals in en bij het huis van Death, en in en bij het ijspaleis van Hogfather.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Hogfather’: zal de rol van Hogfather met succes vervuld kunnen worden nu hij er zelf even niet is?

Verteller:

De roman ‘Hogfather’ heeft een auctoriale verteller. Hij beschrijft het verhaal vanuit de perspectieven van Susan, Mister Teatime (en diens boevenmaatjes) en zelfs vanuit het meestal ondoorgrondelijke karakter, Death.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Hogfather’ zijn:
• Death: hij begeleidt de Discworld-bewoners wanneer ze overlijden naar elders. Maar soms neemt hij even een andere taak op zich als hij vindt dat zoiets van hem verwacht wordt;
• Susan Sto-Helit: de kleindochter van Death;
• Mister Teatime: een zeer bijzondere moordenaar, een ‘assassin’ die zelfs door The Guild of Assassins gevreesd wordt.

 

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Hogfather’ zijn:
• Albert: de assistent van Death. Hij mag – als hulpje van Hogfather – alle lekkernijen en drank nuttigen die de kinderen hebben klaargezet;
• Chickenwire, Catseye, Peachy, Banjo Lilywhite, zijn broer Medium Dave Lilywhite: een groep boeven en potentiële moordenaars. Zij hebben beloofd de super moordenaar Mister Teatime te helpen bij zijn slechte werk. Ze worden geassisteerd door Mr Brown, een slotenkraker, door Mr Sideney, een criminele tovenaar, en door Ernie, een koetsier;
• Twyla en Gawain Gaiter: de kinderen bij wie Susan als gouvernante werkt;
• Gouger, Rooter, Tusker en Snouter: de varkens (‘hogs’) van de arrenslee van Hogfather;
• Professoren van de Unseen University, zoals Archchancellor Mustrum Ridcully, Ponder Simmons, the Bursar, the Chair of Indefinite Studies; the Dean, The Senior Wrangler, the Librarian;
• Verruca Gnome: een sprookjeswezen dat bij Ridcully terechtkomt;
• Mythische wezens, zoals Hogfather, Jack Frost, the Tooth Fairy, the Sandman, the Soul Cake Duck;
• Bilious, the oh god of Hangovers;
• Leden van de Watch van Ankh-Morpork, zoals Corporal Nobbs (‘Nobby’), Constable Visit.

Website:

http://wiki.lspace.org/mediawiki/Book:Hogfather

Film:

Het fantasieverhaal ‘Hogfather’ is verfilmd.

Overig:

De roman ‘Hogfather’ is een verhaal over Kerstmis. Maar dan over een ander soort Kerstmis dan bij ons, want op de Discworld heet het ‘Hogswatch’. De Kerstman heet ‘Hogfather’, de arrenslee wordt getrokken door (inderdaad:) varkens. En daarmee is nog niet al het eigenaardige van deze Discworld-Kerstman gezegd: want deze Kerstman/Hogfather bestaat echt. En helaas … hij is er nu even niet als het Hogswatch is. Dus komt Death te hulp.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Terry Pratchett.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Jingo van Terry Prachett
• A Christmas Carol van Charles Dickens
• How the Grinch Stole Christmas van Dr. Seuss

Citaat:

In the house of Death, a whisper of shifting sand and the faintest chink of moving glass, somewhere in the darkness of the floor …
And, in the dry shadows, the sharp smell of snow and a thud of hooves. (p.329)

Vragen over het boek:

1. Waarom heeft Susan gekozen voor een ‘normale’ carrière als gouvernante?
2. Waarom hebben de ‘Auditors’ zulke moordlustige gedachten?
3. Wat is de rol van de rat (‘Squeak’) en de raaf (‘raven’) in deze roman?
4. Welke kritiek op kerst klinkt er door in deze fantasyroman van Terry Pratchett? Wat vind je van die kritiek?