Two seemingly unconnected events heralded the summons of Mr George Smiley from his dubious retirement. The first had for its background Paris, and for a season the boiling month of August, when Parisians by tradition abandon their city to the scalding sunshine and the busloads of packaged tourists.
On one of these August days – the fourth, and at twelve o'clock exactly, for a church clock was chiming and a factory bell had just preceded it – in a quartier once celebrated for its large population of the poorer Russian émigrés, a stocky woman of about fifty, carrying a shopping bag, emerged from the darkness of an old warehouse and set off, full of her usual energy and purpose, along the pavement to the bus-stop. The street was grey and narrow, and shuttered, with a couple of small hôtels de passé and a lot of cats. It was a place, for some reason, of peculiar quiet. The warehouse, since it handled perishable goods, had remained open during the holidays. The heat, fouled by exhaust fumes and unwashed by the slightest breeze, rose at her like the heat from a lift-shaft, but her Slavic features registered no complaint. She was neither dressed nor built for exertion on a hot day, being in stature very short indeed, and fat, so that she had to roll a little in order to get along. Her black dress, of ecclesiastical severity, possessed neither a waist nor any other relief except for a dash of white lace at the neck and a large metal cross, well fingered but of no intrinsic value, at the bosom. Her cracked shoes, which in walking tended outwards at the points, set a stern tattoo rattling between the shuttered houses. Her shabby bag, full since early morning, gave her a slight starboard list and told clearly that she was used to burdens. There was also fun in her, however. Her grey hair was gathered in a bun behind her, but there remained one sprightly forelock that flopped over her brow to the rhythm of her waddle. A hardy humour lit her brown eyes. Her mouth, set above a fighter's chin, seemed ready, given half a reason, to smile at any time.

© Hodder & Stoughton / Coronet Books, 1979/1992.

De Britse geheime dienst doet (opnieuw) een beroep op de gepensioneerde spion George Smiley. Hij is de enige die de oude rotten uit de Koude Oorlog kent en weet wat hen drijft: ‘The General’, ‘Karla’, Otto Leipzig, en veel anderen. Smiley gaat voortvarend te werk, gepassioneerd als altijd. Hij woont alleen: zijn vrouw heeft hem min of meer verlaten (ondanks hun liefde voor elkaar). Smiley heeft dus alle tijd voor zijn speurwerk. En dat speurwerk zal hem naar diverse landen in Europa brengen.
Als Smiley gevraagd wordt voor de klus, is er zojuist een man vermoord in Londen die voor de Britse geheime dienst werkte. Deze ‘General’ was een Baltische verzetsstrijder die zijn hele leven fanatiek tegen de Russische communisten streed. En in zijn laatste telefoongesprek vroeg hij specifiek naar ‘Max’, een pseudoniem van Smiley.
Tegelijkertijd wordt een vrouw in Parijs belaagd door een paar geheim agenten. Ook zij streed tegen de communisten – en ze kent die ‘General’ goed.
Smiley raakt hoe langer hoe verder verstrikt in de zaak. Een zaak die hem van Londen via Oxford naar Hamburg en Noord-Duitsland, naar Parijs, Bern en Berlijn zal brengen. En dat alles om die geheimzinnig Karla en zijn bendeleden te vinden …

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

John le Carré

Jaar van uitgave:

1979

Aantal pagina's:

384

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1970-1980

Plaats van handeling:

Meerdere plaatsen: Londen, Parijs, Hamburg, Bern, Berlijn

Bijzonderheden:

Een roman in 27 getitelde hoofdstukken.
In het Nederlands heet de roman ‘Smiley’s prooi’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De spionageroman ‘Smiley’s People’ is de vijfde thriller van John le Carré met in de hoofdrol de gepensioneerde spion George Smiley. Het verhaal gaat over de periode na de Tweede Wereldoorlog en na de Koude Oorlog: die van de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Europa is verdeeld in Oost en West en spionnen doen hun best zo veel mogelijk informatie voor hun eigen land (of soms voor het land van de tegenstander) te vergaren.

WAT MOET JE WETEN?

‘Smiley’s People’ geeft veel inzage in de zogenaamde Koude Oorlog. Geheime diensten waren in de jaren na de Tweede Wereldoorlog vaak belangrijker dan ‘echte’ legers: een oorlog werd er niet gevoerd in Europa, maar gestreden om de macht werd er wel. Dat zorgde ervoor dat steden als Berlijn en Parijs (en in mindere mate Londen) vaak het toneel werden van illegale handelingen, zoals omkopingen, geluids- en beeldopnamen, ontvoeringen en zelfs moorden en executies.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘Smiley’s People’ zijn niet echt moeilijk, maar de vele informatie die je als lezer krijgt kan het leestempo soms vertragen.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn van een gemiddelde lengte. Er zijn veel dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

‘Smiley’s People’ is goed te lezen wat het vocabulaire betreft.
Dat geldt niet in dezelfde mate voor het verhaal. De beschrijvingen zijn soms nogal wollig en uitgebreid en er wordt veel meer informatie gegeven dan je eigenlijk nodig hebt. Het is alsof Mr le Carré – zelf een oud-geheime-dienst-man – er zeker van wil zijn dat hij alles helder vertelt.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Smiley’s People’ een boek met een literair niveau C 4d en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

‘Smiley’s People’ is zeer informatief geschreven, soms zelfs té. Je krijgt als lezer heel veel informatie over het reilen en zeilen van de diverse (lees: Britse en Russische) geheime diensten en het bedrog en verraad binnen die diensten.

Actie:

De spionageroman ‘Smiley’s People’ bevat een verhaal met vrij veel actie. Het duurt echter lang voordat die actie er werkelijk komt: de schrijver legt van tevoren heel veel uit (wat het lezen niet gemakkelijker maakt).

Tijd:

‘Smiley’s People’ speelt zich af in de jaren 1970-1980.

Plaats:

De setting van ‘Smiley’s People’ is meerdere plaatsen: Frankrijk (Parijs), Duitsland (Hamburg, Berlijn en het noorden), Zwitserland (Bern) en de UK (Londen, Oxford en Cornwall).

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Smiley’s People’: zal het Smiley lukken om de bende van Karla uit te schakelen?

Verteller:

De thriller ‘Smiley’s People’ heeft een auctoriale verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Smiley’s People’ zijn:
• George Smiley (‘Max’): de gepensioneerde geheim agent uit Londen, de voormalige Chief of the ‘Circus’. Smiley woont alleen; hij heeft een merkwaardige verhouding met zijn (ex-?) vrouw. Smiley is zo gesloten als een bus en hij is (misschien juist daardoor) een zeer goede spion en observator. Door verschillende ontmoetingen met ‘Karla’ en diens bende is hij erop gebrand om deze Rus voor eens en altijd uit te schakelen;
• Maria Andreyevna Ostrakova: een uit Rusland gevluchte geheim agente die nu al lang in Parijs woont. Ze werkte voor verschillende organisaties (tegen de Sovjet-Unie), maar na de dood van haar man en haar minnaar werkt ze nu al jaren als schoonmaakster in een pakhuis. Zij was in Moskou getrouwd met de ‘verrader’ Ostrakov en had later een verhouding met de Joodse verzetsstrijder Joseph Glikman. Door haar gevangenschap en haar daarop volgende vlucht heeft ze haar dochtertje Alexandra na diens geboorte in de steek moeten laten;
• Vladimir ‘The General’ ‘Miller’: een Baltische verzetsstrijder die eerst in Estland, toen in Parijs en tenslotte in Londen werkte, van waaruit hij streed tegen de Russische communisten;
• Saul Enderby: de leider van het bureau waar Smiley werkte;
• Toby Esterhase (‘Mr Benati’): een vroegere collega en vriend van Smiley; ooit een vluchteling uit Hongarije, nu een kunsthandelaar;
• Oliver Lacon, Head Prefect of the Intelligence Services: de directeur van de geheime dienst;
• Lauder Strickland: de assistent van Lacon;
• Ann: de echtgenote van Smiley. Zij had (en heeft) meerdere minnaars en ze woont sinds een tijdje in een boerderijtje in Cornwall;
• Karla: de leider van de Russische geheime dienst. Een man die vanuit Moskou de touwtjes in handen lijkt te hebben. Hij heeft Smiley jarenlang gedwarsboomd met zijn spionagewerk.

 

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Smiley’s People’ zijn:
In Londen:
• Andere leden van de geheime dienst: Detective Superintendent of Police, Sergeant Pike, Mr Murgatroyd, Constable Hall, Mendel, Inspector Hallowes, Nigel Mostyn (een zeer jonge geheim agent), Ferguson, Sam Collins (Head of Operations), Mendel (gepensioneerd politieman),
• Villem Craven: een van oorsprong Baltische vluchteling die nu als vrachtwagenchauffeur in Londen werkt en daar woont met zijn vrouw Stella en kindje Beckie;
• Mikhel: een Estse vluchteling, een oude vriend van ‘The General’;
• Connie Sachs: een ex-geheim agente, collega en goede kennis van Smiley. Tegenwoordig woont ze met haar vriendin Hilary in Oxfordshire, waar ze een dierenpension beheert;
• Anderen: J. Lamb (een taxichauffeur), Mrs Gray (hospita).
In Parijs:
• Madame en Monsieur la Pierre: de conciërge (en haar man) van het appartement dat Ostrakova huurt;
• Peter Guillam: een diplomaat die met zijn jonge vrouw Marie-Claire in Parijs woont en werkt. Zijn assistent op de ambassade is Mr Anstruther.
In Duitsland:
• Otto Leipzig: een geheim agent van de Russen in Duitsland;
• Claus Kretzschmar: de eigenaar van een nachtclub, een vriend van Otto;
• Walther: een bewoner van een kamp voor kansloze burgers in de buurt van Lübeck.
In Zwitserland:
• Grigoriev: de Russische ‘Commercial Counsellor’ in Bern, een lid van de ambassade. Hij is getrouwd met de bazige Mrs Grigorieva, maar hij houdt er desalniettemin meerdere minnaressen op na;
• Alexandra (aka Tatiana) Borisnova (aka Ostrakova): een jonge psychiatrische patiënte die in een tehuis woont dat door nonnen wordt bestierd;
• De nonnen en verder verplegend personeel: Mother Felicity, Sister Ursula, Sister Beatitude, Dr Rüedi, Kranko (male nurse).
Elders:
• Oleg Kirov: een Russische geheim agent;
• Mrs Tremedda: de huishoudster in het huis van Ann in Cornwall;
• Assistenten van Smiley en Toby op het vasteland van Europa: Pauli, Canada Bill, Paul Skordeno, Nick de Silsky, Millie McCraig.

 

Website:

https://www.lrb.co.uk/v02/n05/ian-hamilton/smileyfication

Film:

‘Smiley’s People’ werd in 1982 verfilmd als zesdelige BBC-serie.

Overig:

De spionageroman ‘Smiley’s People’ is de negende roman van John le Carré en de vijfde die hij over het karakter George Smiley schreef.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over John le Carré.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Thirty-nine Steps van John Buchan
• Our Man in Havana van Graham Greene
• Zero Day van David Baldacci

Citaat:

‘Whether it was the word or not, Smiley offered no answer. Perhaps he was not expected to. He sat very still in a leather armchair leaning forward over his clasped hands …’ (p.271)

Vragen over het boek:

1. Waarom is de relatie tussen Smiley en Ann zo slecht, denk je?
2. Wat is de rol van ‘The General’ in dit verhaal?
3. Wat is de rol van Mme Ostrakova in dit verhaal?
4. Hoe slaagt Smiley erin zijn doel te bereiken (of lukt hem dat niet)?