The Time Traveller (for so it will be convenient to speak of him) was expounding a recondite matter to us. His grey eyes shone and twinkled, and his usually pale face was flushed and animated. The fire burned brightly, and the soft radiance of the incandescent lights in the lilies of silver caught the bubbles that flashed and passed in our glasses. Our chairs, being his patents, embraced and caressed us rather than submitted to be sat upon, and there was that luxurious after-dinner atmosphere when thought roams gracefully free of the trammels of precision. And he put it to us in this way — marking the points with a lean forefinger — as we sat and lazily admired his earnestness over this new paradox (as we thought it:) and his fecundity.
‘You must follow me carefully. I shall have to controvert one or two ideas that are almost universally accepted. The geometry, for instance, they taught you at school is founded on a misconception.’
‘Is not that rather a large thing to expect us to begin upon?’ said Filby, an argumentative person with red hair.
‘I do not mean to ask you to accept anything without reasonable ground for it. You will soon admit as much as I need from you. You know of course that a mathematical line, a line of thickness nil, has no real existence. They taught you that? Neither has a mathematical plane. These things are mere abstractions.’
‘That is all right,’ said the Psychologist.

© Airmont Classics, 1964

De wetenschapper die we alleen leren kennen onder de naam ‘Time Traveller’ heeft een tijdmachine ontworpen. Hij vertelt aan een groep vrienden en bekenden dat hij een vaartuig heeft gebouwd waarmee hij in de tijd kan reizen. Die mannen horen zijn ideeën met stijgende verbazing aan: reizen in de tijd is immers absoluut onmogelijk.
Maar wanneer de mannen een week later bij de Time Traveller terugkomen, is deze net teruggekeerd van een verre reis. Hij vertelt dat hij afgereisd is naar het jaar 8701, het jaar waarop hij zijn tijdmachine heeft ingesteld. Toen zijn machine stilstond, bevond hij zich in een bekend landschap: het was het Londen aan de Thames waar hij zelf woont en waar ze nu zitten te praten. Maar die Thames was zo’n beetje het enige aanknopingspunt. Huizen, kantoren, fabrieken, alles was verdwenen. In plaats daarvan zag de Time Traveller grote gebouwen, vrij vervallen en slecht onderhouden bouwwerken. In die gebouwen overnachtten kleine mannetjes en vrouwtjes: vriendelijke wezens die niets anders deden dan pret maken, zingen en dansen, eten, drinken en elkaar liefhebben. Een volk van zorgeloze en vredige, maar ook wel een beetje argeloze en onnozele wezens. De Time Traveller raakt bevriend met Weena, een aardige vrouw die hij redt van de verdrinkingsdood. Maar dan ontdekt de Time Traveller ook een andere groep wezens: geheimzinnige wezens die onder de grond wonen en die iets minder vriendelijk zijn.
De Time Traveller is nu weer teruggekeerd. Maar uiteindelijk zal hij moeten kiezen in welke tijd hij zijn verdere leven wil slijten: met zijn vrienden in het negentiende-eeuwse hectische Engeland of in het zevenentachtighonderd-eeuwse paradijselijke landschap waar de dagen vredig en de nachten gevaarlijk zijn. Een moeilijke keuze …

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

H.G. Wells

Jaar van uitgave:

1895

Aantal pagina's:

126

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

In 1895, maar ook in een andere tijd (een verre toekomst: het jaar 8701)

Plaats van handeling:

De omgeving van Londen (het landschap en de voorsteden)

Bijzonderheden:

Een roman in 12 korte hoofdstukken

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Als je van het genre science fiction houdt, dan moet je ‘The Time Machine’ absoluut lezen. Het is niet alleen de eerste roman van Herbert George Wells, maar het is ook één van de eerste sciencefiction-romans uit het Engelstalige taalgebied: kort, spannend, uitdagend en boeiend. Wells was zeker de eerste belangrijke science fiction schrijver in Engeland. In de wereld is alleen de Franse schrijver Jules Verne een oudere schrijver van dit genre. De verhalen van Wells lijken wel op die van Verne, maar ze blijven hoe dan ook origineel. Bovendien zijn ze duidelijk geschreven voor meer ontwikkelde – en oudere – lezers. Talloze latere Engelstalige schrijvers hebben het voorbeeld van Wells gevolgd, zowel voor wat betreft de toekomstverhalen als de ideeën die daarbij minstens zo belangrijk zijn: John Wyndham, Isaac Asimov, Ray Bradbury, Arthur C. Clarke, Robert Heinlein, Roger Zelazny en vele, vele anderen.

WAT MOET JE WETEN?

Voor het kunnen waarderen van ‘The Time Machine’ heb je een behoorlijke kennis van het Engels nodig. Dit is een verhaal voor goede lezers: heel spannend, heel uitdagend, maar qua taal behoorlijk lastig.

DE TAAL

De woorden en de zinnen in ‘The Time Machine’ zijn vaak moeilijk voor een moderne lezer. Het boek werd geschreven in de negentiende eeuw. De woorden zijn vaak behoorlijk wetenschappelijk en soms verouderd. De alinea’s zijn regelmatig lang, maar de hoofdstukken daarentegen zijn weer kort. Het eerste, het tweede en het laatste hoofdstuk kent veel dialogen, wat het lezen vergemakkelijkt.
Door de moeilijke woorden en de lange alinea’s lijkt dit een moeilijk te lezen boek. Maar dat is niet waar: de roman is erg boeiend. En dat komt voornamelijk door de manier waarop het verhaal geschreven is: Herbert George Wells is een heel journalistieke schrijver die lastigste onderwerpen op een heldere en boeiende manier vertellen kan.

DE TAAL EN HET VERHAAL

De sciencefictionroman ‘The Time Machine’ is een boeiend verhaal in soms moeilijke taal. Het onderwerp blijft geweldig interessant, vooral voor lezer die van science fiction houden. Het idee is zeer origineel: hoe ziet de wereld er uit in een verre toekomst? Een vraag die ons allen vast en zeker wel eens bezig houdt. Wells geeft daar een antwoord op: fantasie uiteraard (of: fantasy), maar dan wel zeer doordachte fantasie. Er zit bij Wells altijd een filosofie achter die meer met goed en kwaad dan met Marsmannetjes of ruimtevaartuigen te maken heeft.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Time Machine’ een boek met een literair niveau C 4e en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

H.G. Wells is een journalistieke schrijver. Dat is ook in de roman ‘The Time Machine’ te merken. Alle situaties – tijd, plaats, actie – worden zeer nauwkeurig beschreven. Het zorgt voor een zorgvuldige en objectieve beschrijving. Het nadeel van deze manier van beschrijven is echter wel dat de lezer zich moeilijk kan vereenzelvigen met de karakters. Karakters blijven karikaturen (zoals ook al uit namen als ‘The Time Traveller’, ‘The Very Young Man’ en ‘The Medical Man’ blijkt).

Actie:

De roman ‘The Time Machine’ is een verhaal met redelijk veel actie. De inleiding is tamelijk traag, maar vanaf het derde hoofdstuk leven we mee met het verslag van de Time Traveller. Samen met hem vallen we van de ene tijd in de andere en daarmee van de ene verrassing in de andere.

Tijd:

De sciencefictionroman ‘The Time Machine’ speelt zich af in de jaren 1890-1900. Maar uiteraard speelt een deel van het verhaal zich af in een verre toekomst: het jaar 8701. En zelfs nog veel later.

Plaats:

De plaats waar ‘The Time Machine’ voornamelijk is gesitueerd, is Londen. Maar dan niet alleen het Londen van 1895, maar ook het Londen uit een verre toekomst.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Time Machine’: is het mogelijk om in de tijd te reizen en welke consequenties heeft zo’n reis voor de mens van nu?

Verteller:

De roman ‘The Time Machine’ heeft een ik-verteller, maar dat is niet het hele boek dezelfde persoon. in het eerste en in het tweede hoofdstuk is de ik-figuur één van de personen die het verhaal van de Time Traveller aanhoort. Vanaf hoofdstuk 3 is de ik-verteller de Time Traveller, die pas weer de derde persoon wordt in het laatste hoofdstuk. Dan merkt de lezer weer dat het verhaal door de Time Traveller werd verteld aan een aantal personen, waaronder de narrator.
Het lijkt een verwarrende manier van vertellen, maar het was in die tijd heel gebruikelijk in de literatuur dat verhalen via allerlei vertellers werden weergegeven. Dit gebeurde onder andere in de romans van Joseph Conrad, Bram Stoker en Emily Brontë. Voor de toenmalige lezer maakte zo’n manier van vertellen het verhaal concreet (de ‘echte’ verteller had het niet zelf meegemaakt, maar hij was er wel via allerlei verslagen bij), maar ook exotisch (het was toch wel heel spectaculair wat er door een ooggetuige werd verteld).

Hoofdkarakters:

Het hoofdkarakter in ‘The Time Machine’ is:
• The Time Traveller. Zijn naam wordt verder niet bekendgemaakt door de verteller.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Time Machine’ zijn:
• De ik-verteller. Dit naamloze personage is één van de toehoorders bij het verslag van de Time Traveller. Zijn rol is minimaal: hij vertelt alleen maar in het eerste en het laatste hoofdstuk wat hij heeft gehoord: het echte verhaal staat in de rest van het boek;
• Andere personages die het verhaal van de Time Traveller aanhoren. Het zijn vrij anonieme, soms niet bij name genoemde karakters: Filby, the Psychologist, the Provincial Mayor, the Medical Man, the Very Young Man, the Journalist en the Editor. Zij staan allemaal voor een min of meer kritische luisteraar;
• De Eloi: vriendelijke, maar ook wel tamelijk apathische bewoners van Londen in het jaar 8701;
• The Morlocks: de onaangename bewoners van Londen in een verre toekomst;
• Weena: een vrouw in het jaar 8701, de grootste vriendin van de Time Traveller.

Website:

http://www.gutenberg.org/ebooks/35

Film:

De sciencefictionroman ‘The Time Machine’ is meerdere malen verfilmd, zowel voor de bioscoop als voor de TV. Het verhaal leent zich dan ook prima voor moderne verfilmingen vanwege het spectaculaire en onverwachte verhaal.

Overig:

‘The Time Machine’ heeft geleid tot veel vervolgen en veel afgeleide verhalen. Het verhaal werd bewerkt voor TV, voor de radio, voor de bioscoop, maar ook meermalen voor computerspellen. Verschillende schrijvers schreven een vervolg op het originele verhaal. Daarnaast heeft het idee van H.G. Wells veel discussie opgeleverd tot op de dag van vandaag, niet zozeer vanwege de realiteit van het verhaal, maar vanwege de consequenties van tijdreizen en het omgaan met andere samenlevingen.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over H.G. Wells.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Gulliver’s Travels van Jonathan Swift
• Brave New World van Aldous Huxley
• The Day of the Triffids van John Wyndham

Citaat:

‘I know,’ he said after a pause, ‘that all this will be absolutely incredible to you. To me the one incredible thing is that I am here tonight in this old familiar room looking into your friendly faces and telling you these strange adventures.’ (p.119)

Vragen over het boek:

1. Wat wil de Time Traveller bewijzen met zijn tijdmachine?
2. Wat is de relatie tussen de Eloi en de Morlocks?
3. Wat zouden de redenen hebben kunnen zijn voor de Time Traveller om later opnieuw vooruit te gaan in de tijd?
4. Waarom heeft de schrijver zo veel verschillende karakters opgevoerd die het verhaal van de Time Traveller aanhoren? Wat is het verschil tussen die karakters?