May. Bistritz.— Left Munich at 8.35 p.m. on 1st May, arriving at Vienna early next morning; should have arrived at 6.46, but train was an hour late. Buda-Pesth seems a wonderful place, from the glimpse which I got of it from the train and the little I could walk through the streets. I feared to go very far from the station, as we had arrived late and would start as near the correct time as possible. The impression I had was that we were leaving the West and entering the East; the most Western of splendid bridges over the Danube, which is here of noble width and depth, took us among the traditions of Turkish rule.
We left in pretty good time, and came after nightfall to Klausenburgh. Here I stopped for the night at the Hôtel Royale. I had for dinner, or rather supper, a chicken done up some way with red pepper, which was very good but thirsty. (Mem., get recipe for Mina.) I asked the waiter, and he said it was called ‘paprika hendl,’ and that, as it was a national dish, I should be able to get it anywhere along the Carpathians. I found my smattering of German very useful here; indeed, I don’t know how I should be able to get on without it.
Having some time at my disposal when in London, I had visited the British Museum, and made search among the books and maps of the library regarding Transylvania; it had struck me that some foreknowledge of the country could hardly fail to have some importance in dealing with a noble of that country. I find that the district he named is in the extreme east of the country, just on the borders of three states, Transylvania, Moldavia, and Bukovina, in the midst of the Carpathian mountains; one of the wildest and least known portions of Europe. I was not able to light on any map or work giving the exact locality of the Castle Dracula, as there are no maps of this country as yet to compare with our own Ordnance Survey maps; but I found that Bistritz, the post town named by Count Dracula is a fairly well-known place. I shall enter here some of my notes, as they may refresh my memory when I talk over my travels with Mina.

© Harper & Row, Publishers / Bantam, 1981

Als de advocaat Jonathan Harker helemaal naar Oost-Roemenië reist om een edelman te adviseren die zich in Groot-Brittannië wil vestigen, weet hij niet welke rampspoed hij over zichzelf en over de Britse wereld afroept. De edelman is een graaf, Count Dracula, maar ook een vampier, een on-dode: een wezen dat zich al eeuwenlang in leven houdt door het bloed van levenden op te zuigen, waarbij hij zijn slachtoffers vaak doodt, terwijl hij andere slachtoffers tot vampier maakt.
In het kasteel merkt Harker al snel dat Count Dracula een zeer vreemd wezen is. Hij lijkt gefascineerd door Harkers bloed, door zijn kloppende aderen. Hij verandert soms in een vleermuis of in een wolf. En hij heeft angstaanjagende – maar ook fascinerende - metgezellen: drie bloedmooie vrouwen. Die het echter ook op het bloed van Harker voorzien hebben …
Maar Count Dracula slaagt er ondanks Harkers argwaan in zich te laten verschepen naar Engeland. En als er een schip vergaat voor de oostkust bij het plaatsje Whitby, wordt al snel duidelijk wie hier debet aan is: de gehele bemanning is dood en Dracula landt met zijn metgezellen in Engeland. En vanaf dat moment gaat het heel erg mis: niet alleen Jonathan Harker voelt zich bedreigd. Er verdwijnen mensen, anderen worden tot vampier gemaakt en de verloofde van Harker, Mina, en haar vriendin Lucy worden ’s nachts lastig gevallen door de bloeddorstige Count.
Harker besluit informatie in te winnen bij wetenschappers die bekend zijn met het fenomeen ‘vampier’.

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Bram Stoker

Jaar van uitgave:

1897

Aantal pagina's:

400

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1850–1900

Plaats van handeling:

Roemenië, UK (Londen en Whitby en meerdere andere plaatsen)

Bijzonderheden:

Een horrorroman in briefvorm.
In het Nederlands heet het boek eveneens ‘Dracula’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Als je het klassieke horrorverhaal over de vampier der vampiers wilt leren kennen, dan moet je zeker ‘Dracula’ lezen. Samen met Frankenstein en Dr Jekyll & Mr Hyde zijn dit de ultieme horrorboeken. Wie zich niet om de tuin wil laten leiden door slappe aftreksels van films, wie wil weten waar Stephen King zijn ‘Salem’s Lot’ en Anne Rice haar Interview with the Vampire op baseerde, moet ‘Dracula’ lezen. Je zult er geen spijt van krijgen. Maar misschien wel slapeloze nachten …

WAT MOET JE WETEN?

Voor ‘Dracula’ heeft de lezer niet veel kennis nodig. Het verhaal speelt zich af in de tweede helft van de negentiende eeuw, maar het wordt nergens vaag. Het is de tijd van langzaam vervoer, van mysterieuze landen en vreemde wezens, van verre, onbekende oorden. Het vervoer is met een hobbelende koets of met een traag schip, de communicatie gebeurt per brief (of per dagboek). Bram Stoker slaagt er uitstekend in om duidelijk te maken wie zich waar bevindt en hoe de omgeving er daar uitziet.

DE TAAL

‘Dracula’ is voor sommige lezers misschien moeilijk wat het vocabulaire betreft, maar dat is dan ook het enige. In vergelijking met zijn tijdgenoten (Charles Dickens, Thomas Hardy, William Thackeray) blijft Bram Stoker fier overeind met zijn verhaal. Dat komt omdat hij zo’n beklemmend verhaal heeft geschreven. Die beklemming komt door de taal, maar zeker ook door de vorm: de dagboekvorm haalt de horror dichterbij de lezer. Samen met Harker griezelen we mee in het nare kasteel van die on-dode; en dat blijft zo wanneer Dracula de jonge vrouwen Mina en Lucy belaagt.

DE TAAL EN HET VERHAAL

‘Dracula’ kent lange beschrijvingen, maar het zijn zeer boeiende beschrijvingen. Misschien duurt het sommige lezers iets te lang, maar de meeste lezers zullen zich wel willen verliezen in die nauwkeurige beschrijvingen van tijd en plaats: ze maken het verhaal alleen maar echter. De taal is enigszins verouderd, maar veel dialogen houden het verhaal leesbaar.
Het meest interessante aan het verhaal is de suspense. Tot op de laatste bladzijde zal de lezer mee huiveren met Jonathan, Mina en Dr Seward en tot op de laatste bladzijde is onduidelijk wie dit horrorverhaal zal overleven.
Op grond van deze eigenschappen is ‘Dracula’ een roman met een literair niveau C 5d en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

Bram Stoker is een uitstekende verteller. Hij heeft met ‘Dracula’ het ultieme vampier-, maar ook het ultieme horrorverhaal geschreven: een nauwelijks te overtreffen griezelverhaal. Alleen schrijvers als Stephen King en Anne Rice komen enigszins in zijn buurt wat het horrorelement betreft.
Het schrijven van het verhaal in dagboekvorm is een geweldige vondst. De lezer hoort uit de eerste hand wat er met de schrijvers van de fragmenten gebeurt: eerst in Transylvanië en later in Whitby en in Londen.

Actie:

‘Dracula’ is een verhaal vol actie. De roman is al oud en de dagboekvorm lijkt beschrijvingen op afstand te geven, maar niets is minder waar. Door de dagboeken van Mina en – vooral – Jonathan zit de lezer volledig in de actie en griezelt mee met de beschrijvingen die worden gegeven van de walgelijke vampiers die hen beiden bedreigen.

Tijd:

De dagboekroman ‘Dracula’ is in maanden exact gedateerd: van 3 mei tot en met 6 november. Een jaar wordt niet genoemd, maar het ligt voor de hand dat het verhaal zich ergens in de periode 1850-1900 afspeelt.
Het verhaal wordt chronologisch verteld, maar in de dagboekfragmenten staan – zoals meestal in dagboeken – veel flashbacks.

Plaats:

‘Dracula’ begint bij de reis van Jonathan Harker naar Roemenië. Hij reist per rijtuig door Europa: van Groot-Brittannië via Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk en Hongarije. Uiteindelijk komt hij bij het geïsoleerde kasteel van de graaf.
Later komt Count Dracula in Whitby terecht. Om meer slachtoffers voor zijn bloeddorst te vinden, koopt hij een woning in Londen.
Uiteindelijk vlucht hij weer terug naar Transylvanië.

Verhaallijn:

‘Dracula’ is het klassieke en ultieme horrorverhaal over een vampier. Verhalen over vampiers ergens in de Karpaten van Roemenië waren al eeuwen bekend en werden al eeuwen – met de nodige overdrijving – doorverteld. Stoker bracht zo’n verhaal naar Engeland – letterlijk door Count Dracula te laten emigreren – en hij gaf daarmee het genre horror een grote populariteit.
De verhaallijn concentreert zich rond Count Dracula. Het gaat in wezen over een vampier die een gebied zoekt waar hij zich voeden kan. Dat moet een dichtbevolkt gebied zijn; dus kiest hij voor Engeland. Het vervolg van het verhaal is dat experts op het gebied van vampiers proberen hem en zijn vrouwelijke metgezellen te doden.

Verteller:

‘Dracula’ wordt op een speciale manier verteld. De roman is in dagboekvorm, maar die dagboekfragmenten zijn geschreven door meerdere personen. Er zijn dus meerdere vertellers: Jonathan Harker, Mina Harker en Dr Seward. Daardoor zijn er meerdere perspectieven: karakters als Jonathan Harker en Mina Harker zijn nogal naïef en zijn daardoor onbetrouwbaar in hun rapportage van de gebeurtenissen. Dr Seward is veel betrouwbaarder, omdat hij als wetenschapper de gebeurtenissen objectiever en van een afstand – zowel in tijd als in plaats – beschouwt.

Hoofdkarakters:

‘Dracula’ kent een aantal hoofdkarakters:
• Jonathan Harker: een jurist die ervoor moet zorgen dat Count Dracula onderdak krijgt in Engeland;
• Mina (Wilhelmina) Harker: een onderwijzeres, de verloofde van Jonathan;
• Count Dracula: een graaf uit Transylvanië in de Karpaten in Roemenië – een vampier.

Bijfiguren:

De roman ‘Dracula’ kent een beperkt aantal bijfiguren. De belangrijkste daarvan zijn:
• Professor Dr Abraham Van Helsing: een expert op het gebied van vampiers (‘the Un-Dead’), een hoogleraar uit Amsterdam;
• Dr John (‘Jack’) Seward, M.D.: een dokter die Mina en Lucy onderzoekt; hij is verliefd op Lucy;
• Lucy Westenra: een 19-jarig, adellijk meisje, de beste vriendin van Mina;
• Renfield: een advocaat, die een volledig gestoorde man wordt; hij zit gevangen;
• Dr Arthur Holmwood: een dokter, de collega van Dr Seward, de verloofde van Lucy;
• Mr Quincey Morris: een Amerikaanse cowboy en ontdekkingsreiziger, vriend van Van Helsing, hij is ook verliefd op Lucy;
• Lord Godalming: een vriend van Van Helsing;
• De drie vampiervrouwen die Dracula dienen en die zelf ook op zoek gaan naar (mannen)bloed.

Website:

http://bramstoker.org/

Film:

‘Dracula’ is talloze malen verfilmd.

Overig:

‘Dracula’ is het beroemdste klassieke vampierverhaal. Verhalen over vampiers zijn er al eeuwen, maar Bram Stoker was de eerste die er in de Angelsaksische wereld veel succes mee had. Dat succes is al meer dan honderd jaar hetzelfde gebleven.
Niet alleen heeft de roman geresulteerd in veel films en TV-series (vaak ook met vervolgdelen), maar het heeft ook veel schrijvers geïnspireerd een eigen, modernere versie van het ‘Dracula’-verhaal te schrijven: Stephen King, Dean Koontz, Clive Barker, Terry Pratchett en (vooral) Anne Rice, maar ook jeugdboekenschrijvers als Stephenie Meyer.
De namen Count Dracula, Transylvanië en Dr Van Helsing zijn wereldberoemd geworden.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Bram Stoker.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• ‘salem’s Lot van Stephen King
• Interview with the Vampire van Anne Rice
• Carpe Jugulum van Terry Pratchett

Citaat:

All three had brilliant white teeth that shone like pearls against the ruby of their voluptuous lips. There was something about them that made me uneasy, some longing and at the same time some deadly fear. I felt in my heart a wicked, burning desire that they would kiss me with those red lips. It is not good to note this down, lest some day it should meet Mina’s eyes and cause her pain: but it is the truth. (pp. 38-39)

Vragen over het boek:

1. Waarom is de dagboekvorm waarin ‘Dracula’ geschreven een goede vorm om dit verhaal te vertellen? Maak je antwoord duidelijk met behulp van een tweetal fragmenten uit de tekst.
2. In hoeverre is Lucy een slachtoffer van Dracula en in hoeverre heeft ze haar problemen aan zichzelf te danken?
3. Wat zijn de rollen van de doctoren in het verhaal – respectievelijk Dr Seward, Dr Holmwood en Professor Dr Van Helsing?
4. ‘Dracula’ werd (en wordt) door sommige critici gezien als een boek waarin verborgen seksualiteit een rol speelt. Vind jij dat ook? Op grond waarvan vind je dat?