On an evening in the latter part of May a middle-aged man was walking homeward from Shaston to the village of Marlott, in the adjoining Vale of Blakemore, or Blackmoor. The pair of legs that carried him were rickety, and there was a bias in his gait which inclined him somewhat to the left of a straight line. He occasionally gave a smart nod, as if in confirmation of some opinion, though he was not thinking of anything in particular. An empty egg-basket was slung upon his arm, the nap of his hat was ruffled, a patch being quite worn away at its brim where his thumb came in taking it off. Presently he was met by an elderly parson astride on a gray mare, who, as he rode, hummed a wandering tune.
‘Good night t’ee,’ said the man with the basket.
‘Good night, Sir John,’ said the parson.
The pedestrian, after another pace or two, halted, and turned round.
‘Now, sir, begging your pardon; we met last market-day on this road about this time, and I said ‘Good night,’ and you made reply ‘Good night, Sir John,’ as now.’
‘I did,’ said the parson.
‘And once before that – near a month ago.’
‘I may have.’
‘Then what might your meaning be in calling me ‘Sir John’ these different times, when I be plain Jack Durbeyfield, the haggler?’
The parson rode a step or two nearer.
‘It was only my whim,’ he said; and, after a moment’s hesitation: ‘It was on account of a discovery I made some little time ago, whilst I was hunting up pedigrees for the new county history. I am Parson Tringham, the antiquary, of Stagfoot Lane. Don’t you really know, Durbeyfield, that you are the lineal representative of the ancient and knightly family of the d’Urbervilles, who derive their descent from Sir Pagan d’Urberville, that renowned knight who came from Normandy with William the Conqueror, as appears by Battle Abbey Roll?’
‘Never heard it before, sir!’

© Macmillan, 1891/1975/1979.

Tess Durbeyfield is de dochter van een arme werkman (die ervan uitgaat dat hij van heel oude adel afstamt: de d’Urbervilles). Wanneer ze, om wat geld in het huishouden te genereren, een baantje krijgt als kippenhoedster wordt ze aangerand en verkracht door de zoon van de adellijke dame bij wie ze in dienst is. Haar baby sterft al snel, maar de eer van Tess is aangetast.
Wanneer Tess enkele jaren later verliefd wordt op de knappe en vriendelijk Angel Clare, speelt het drama uit haar verleden een belangrijke rol. Moet ze het allemaal opbiechten aan haar eerste echte grote liefde, of kan ze het in een later stadium vertellen? Angel Clare houdt ongelooflijk veel van haar, maar zal het genoeg zijn om haar ‘zonde’ te vergeven (of te vergeten)?

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Thomas Hardy

Jaar van uitgave:

1891

Aantal pagina's:

535

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1800-1890

Plaats van handeling:

UK, Dorset (Wessex)

Bijzonderheden:

Een roman in 7 getitelde delen en in 59 genummerde hoofdstukken.
In het Nederlands heet de roman ‘Tess van de d’Urbervilles’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De novel-of-manners ‘Tess of the d’Urbervilles’ is een tragedie, een verhaal over een gedoemde liefde en een noodlot waaraan niet te ontkomen is. Een jonge vrouw wordt aangerand en verkracht. Het kind dat zij krijgt sterft al snel, maar de jonge vrouw is ‘bezoedeld’ – zonder dat zij daar enige schuld aan heeft.

WAT MOET JE WETEN?

‘Tess of the d’Urbervilles’ gaat over schuld en boete. Maar wel een speciale vorm: een jonge vrouw moet boete doen voor iets wat haar schuld op geen enkele manier is: een zwangerschap vanwege een verkrachting heeft haar voor altijd ‘bezoedeld’ – en dat beseft ze maar al te goed.
Het verhaal wordt heel mooi – maar zeer traag – verteld door een schrijver die zich volledig inleeft in het hopeloze lot van de gedoemde vrouw. Aan alles is te merken dat Mr Hardy het volkomen absurd vindt dat een vrouw wordt veroordeeld – door werkelijk iedereen, zelfs door haarzelf – om iets waar ze geen schuld aan heeft.

DE TAAL

De taal van ‘Tess of the d’Urbervilles’ is regelmatig lastig. Thomas Hardy schreef dit boek lang geleden en de taal die hij gebruikte was in die tijd al niet echt modern. De zinnen, de alinea’s en de hoofdstukken zijn vaak behoorlijk lang. Wel zijn er vrij veel dialogen.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is de roman niet eenvoudig.
Dat geldt zeker niet voor het verhaal. Het is een verhaal over goed en kwaad, over schuld en boete, of lot en noodlot. Je voelt aan alles dat het niet goed komt met de hoofdpersoon, maar toch moet je blijven doorlezen in dit prachtig vertelde verhaal.
Op basis van deze eigenschappen is ‘Tess of the d’Urbervilles’ een boek met een literair niveau C 5d en een taal-(ERK-)niveau C1.

 

Schrijfstijl:

Thomas Hardy was een boeiende romanschrijver – hoewel hij zelf meer waardering voor zijn eigen poëzie had. Zijn verhalen zijn boeiend, informatief, vaak romantisch of ontroerend en ze geven een heel mooi beeld van het gebied dat hij heel goed kende: het graafschap Dorset. Hij noemde de regio Wessex, een niet-bestaand woord, maar een woord dat wel duidelijk maakt dat het dit westen van Groot-Brittannië door Saksen werd bewoond (vergelijk Essex, Sussex en Middlesex, graafschappen in en rond Londen).

Actie:

‘Tess of the d’Urbervilles’ bevat een verhaal met vrij veel actie.

Tijd:

De gebeurtenissen in de roman spelen zich af in de jaren 1800-1890.

Plaats:

De setting van ‘Tess of the d’Urbervilles’ is Dorset, de regio die Mr Hardy Wessex noemde. Dit zuidelijk deel van het Britse eilandrijk was bebost, er waren veel inhammen met rivieren die naar de zee (The British Channel) leidden, er waren oude steden (Winchester, Dorchester, Salisbury) of heel oude historische plaatsen (Stonehenge, Avebury). Kortom: een boeiende regio voor iedereen die geïnteresseerd is in het Engeland van de negentiende eeuw.
Let wel: Mr Hardy gaf zijn dorpen en steden andere namen: Casterbridge (Dorchester), Christminster (Oxford), Marygreen (Salisbury), Sandbourne (Bournemouth), enzovoort.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘Tess of the d’Urbervilles’: hoe zal het tragische leven van Tess verlopen?

Verteller:

De roman heeft een auctoriale verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘Tess of the d’Urbervilles’ zijn:
• Tess Durbeyfield: de oudste dochter van een echtpaar dat nog vier kinderen heeft. Tess groeit op in eenvoudige omstandigheden, maar ze heeft talent om verder te studeren. Wanneer daar geen geld voor is, krijgt ze eenvoudige baantjes. Tess is jong en heel knap;
• Angel Clare: de jongste zoon van een predikant. In tegenstelling tot zijn broers wil hij geen predikant, maar boer worden. Angel is knap, jong en zeer innemend (maar ook wel behoudend, net als zijn vader);
• Alec (Alexander) Stoke-d’Urberville: de zoon van een rijke man die een groot landgoed (en een adellijk klinkende titel) heeft gekocht. Na de dood van zijn vader beheert hij in feite het landgoed, ook voor zijn blinde moeder. Alec is een vervelende, verwende kerel die vaak zijn zin krijgt;
• John Durbeyfield (‘Sir John’): de vader van Tess. Hij heeft weinig werk (en wat hij krijgt, wordt meestal geen succes). Het feit dat hij van oude adel schijnt af te stammen maakt hem zeer trots (en ook wel eigenwijs);
• Joan Durbeyfield: de moeder van Tess, een hardwerkende vrouw die haar man in alles steunt;
• Reverend James Clare: de vader van Angel. Een zeer behoudende en traditionele dominee, iemand die het liefst zag dat zijn drie zoons dominee zouden worden. Ondanks zijn vasthoudendheid heeft hij veel liefde voor zijn zoons en echtgenote.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘Tess of the d’Urbervilles’ zijn:
In het gehucht Marlott:
• Abraham, Eliza-Louisa (‘Liza-Lu’), Hope en Modesty Durbeyfield: de broer en zusjes van Tess;
• Parson Tringham: een hulppredikant en amateurhistoricus die de geschiedenis van het geslacht d’Urberville heeft uitgezocht;
• Mrs Stoke-d’Urbervilles: de moeder van Alec, een weduwe die in de buurt van het dorp Trantridge woont. Zij is blind en ze wordt geholpen door haar dienstmeid Elizabeth.
In de buurt van het stadje Mellstock:
• Dairyman Dick Crick: de vriendelijke boer die veel knechten en meiden werk verleent (waaronder Tess en Angel);
• Mrs Christianner Crick: de boerin, de echtgenote van Dairyman Crick;
• Boerenmeiden en -knechten bij de familie Crick: Jonathan Kail, Deborah Fyander, Marian, Retty Priddle, Izz Huett, Bill Lewell, Beck Knibbs, Ambly Seedling.
In Emminster:
• (Reverend) Felix Clare: een broer van Angel, een hulppredikant;
• (Reverend) Cuthbert Clare: een broer van Angel, een theologiestudent in Cambridge;
• Miss Mary Chant: een onderwijzeres en vroegere vriendin van Angel.
Anderen:
• (in het dorp Marlott): Mrs Rolliver (landlady), Car Darch (‘Queen of Spades’), Nancy (‘Queen of Diamonds’);
• (in de buurt van het dorp Flintcomb-Ash) Farmer Groby (een harde boer en werkgever);
• (in Sandbourne) Mrs Brooks (een hospita).

Website:

https://www.gutenberg.org/files/110/110-h/110-h.htm

Film:

‘Tess of the d’Urbervilles’ is in ieder geval veertien keer verfilmd.

Overig:

‘Tess of the d’Urbervilles’ is de elfde officiële roman van Thomas Hardy, een boek dat in eerste instantie niet op zijn waarde werd geschat, maar dat later zou worden gewaardeerd als één van de belangrijkste romans van de negentiende eeuw.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Thomas Hardy.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• David Copperfield van Charles Dickens
• What Maisie Knew van Henry James
• The Girl in a Swing van Richard Adams

Citaat:

‘What is it, Angel?’’ she said, starting up. ‘Have they come for me?’
‘Yes, dearest,’ he said, ‘they have come.’
‘It is as it should be,’ she murmured. ‘Angel – I am almost glad – yes, glad! This happiness could not have lasted. It was too much. I have had enough; and now I shall not live for you to despise me.’
She stood up, shook herself, and went forward, neither of the men having moved.
‘I am ready,’ she said quietly. (p.487)

Vragen over het boek:

1. Waarom gaat Tess werken voor Mrs Stoke-d’Urberville?
2. Waaruit blijkt dat dairyman Crick een heel goede en humane wekgever is voor zijn personeel?
3. Wat is jouw mening: had Angel Clare zijn relatie met Tess anders moeten waarderen? En zo ja, hoe dan? En zo nee, waarom niet?
4. In hoeverre hebben de hoofdpersonen ‘schuld’ en in hoeverre doen zij uiteindelijk ‘boete’?