To the red country and part of the gray country of Oklahoma, the last rains came gently, and they did not cut the scarred earth. The plows crossed and recrossed the rivulet marks. The last rains lifted the corn quickly and scattered weed colonies and grass along the sides of the roads so that the gray country and the dark red country began to disappear under a green cover. In the last part of May the sky grew pale and the clouds that had hung in high puffs for so long in the spring were dissipated. The sun flared down on the growing corn day after day until a line of brown spread along the edge of each green bayonet. The clouds appeared, and went away, and in a while they did not try any more. The weeds grew darker green to protect themselves, and they did not spread any more. The surface of the earth crusted, a thin hard crust, and as the sky became pale, so the earth became pale, pink in the red country and white in the gray country.
In the water-cut gullies the earth dusted down in dry little streams. Gophers and ant lions started small avalanches. And as the sharp sun struck day after day, the leaves of the young corn became less stiff and erect; they bent in a curve at first, and then, as the central ribs of strength, grew weak, each leaf tilted downward. Then it was June, and the sun shone more fiercely. The brown lines on the corn leaves widened and moved in on the central ribs. The weeds frayed and edged back toward their roots. The air was thin and the sky more pale; and every day the earth paled.
In the roads where the teams moved, where the wheels milled the ground and the hooves of the horses beat the ground, the dirt crust broke and the dust formed. Every moving thing lifted the dust into the air: a walking man lifted a thin layer as high as his waist, and a wagon lifted the dust as high as the fence tops, and an automobile boiled a cloud behind it. The dust was long in settling back again.
When June was half gone, the big clouds moved up out of Texas and the Gulf, high heavy clouds, rain-heads. The men in the fields looked up at the clouds and sniffed at them and held wet fingers up to sense the wind. And the horses were nervous while the clouds were up. The rain-heads dropped a little spattering and hurried on to some other country. Behind them the sky was pale again and the sun flared. In the dust there were drop craters where the rain had fallen, and there were clean splashes on the corn, and that was all.

© William Heinemann / Pan Books, 1939/1975.

Langdurige droogte heeft in de ‘dustbowl’ Oklahoma gezorgd voor veel armoede. Talloze boeren hebben hun boerderijen en hun kleine percelen land beleend om te kunnen boeren. Maar het blijkt niet voldoende voor de meeste landbouwers: er zijn nieuwe middelen nodig om de aarde te bewerken – zoals tractoren. En die zijn niet te betalen voor de meeste boeren die vaak al veel schulden hebben. Zoals het gezin Joad.
Het gezin Joad, bestaande uit Grampa, Granma, Pa, Mam, Uncle John, Noah, Al, Rose of Sharon, Ruthie en Winfield Joad, besluit te verhuizen naar de staat Californië. Zij hebben gehoord dat daar veel werk is. Bovendien hoeft niemand daar ooit honger te hebben: de perziken en sinaasappels hangen immers aan de bomen voor wie ze wil hebben …
Wanneer de vanwege doodslag veroordeelde Tom Joad terugkeert op de boerderij van zijn ouders is hij net op tijd om mee te gaan op reis. Tom is belangrijk voor het gezin: hij is een doorzetter die alles voor zijn familie wil doen.
De tocht in een oude, omgebouwde vrachtwagen gaat zeker niet zonder problemen: de pas gekochte wagen staat op zijn laatste wielen, de bergen in het westen zijn hoog en het klimaat is bar. Toch komt de familie – weliswaar niet compleet – uiteindelijk in Californië aan: het beloofde land …
Maar daar wacht hen de ene na de andere teleurstelling: werk is er nauwelijks, als er werk is wordt dat zeer slecht betaald, grootgrondbezitters buiten de ‘migrants’ uit met lage lonen en hoge prijzen in hun winkels en de ‘Okies’ worden door de oorspronkelijke bevolking zwaar gediscrimineerd (of zelfs zwaar mishandeld).
Het is de vraag of de geplaagde familie Joad kan overleven in deze barre omstandigheden.

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

John Steinbeck

Jaar van uitgave:

1939

Aantal pagina's:

480

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1930-1940

Plaats van handeling:

USA: de staten Oklahoma en Californië.

Bijzonderheden:

Een roman in 30 genummerde hoofdstukken.
In het Nederlands heet de roman ‘De druiven der gramschap’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De roman ‘The Grapes of Wrath’ vertelt een verhaal over reizen, overleven en over werk(loosheid). Een arme familie uit de staat Oklahoma vertrekt noodgedwongen van hun boerderij om in Californië een nieuw leven op te kunnen bouwen.

WAT MOET JE WETEN?

‘The Grapes of Wrath’ beschrijft de armoede en de ellende van arme boeren uit Oklahoma en van landverhuizers (‘migrants’) in Californië. Oogsten mislukten, vaak door langdurige droogte. Machines namen de plaats in van boerenarbeiders en paarden en ezels, grootgrondbezitters vergrootten hun gebied (nog verder) en banken dwongen ieder arm gezin dat de huur niet kon betalen van hun land af. De lage prijzen, de droogte, de voortschrijdende automatisering en de gevoelloosheid van bankdirecteuren en aandeelhouders verdreven duizenden bewoners van de staat naar het westen – en dreef hen niet zelden naar nog grotere armoede – en zelfs tot (zelf)moord …

DE TAAL

De taal van ‘The Grapes of Wrath’ is heel goed te begrijpen, maar de karakters spreken zonder uitzondering een onverzorgd soort Amerikaans-Engels; dat zal misschien even wennen zijn.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn van een gemiddelde lengte.
Er wordt veel gevloekt en gescholden in de roman; wees daar dus op voorbereid.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is de roman nergens erg moeilijk.
Dat geldt zeker ook voor het verhaal zelf. De roman beschrijft een lange reis met veel ontberingen: van de staat Oklahoma in het centrum van het land naar de idyllische staat Californië aan de westkust. Geen van de landverhuizers schijnt te begrijpen dat deze staat nooit de vele honderdduizenden arme sloebers aan werk zal kunnen helpen.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Grapes of Wrath’ een boek met een literair niveau C 4d en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

Uit de roman blijkt duidelijk de afkeer die John Steinbeck heeft van de Amerikaanse banken en van het grootkapitaal: banken, aandeelhouders en andere kapitaalverstrekkers zuigen de arme boeren uit. Die boeren moeten vernieuwen (tractoren in plaats van paarden gebruiken, bijvoorbeeld), maar ze hebben al zo veel geleend en beleend dat hun boerenarbeid van zijn levensdagen geen succes kan worden. Vooral niet in deze droge jaren.

Actie:

‘The Grapes of Wrath’ bevat een verhaal met veel actie. Die actie bestaat vooral over de reis door de USA en de pogingen die de Joads moeten doen om te overleven.

Tijd:

De gebeurtenissen in de roman spelen zich af in de jaren 1930-1940. Het is de tijd van de grote droogte in het midden van de USA (zoals in de staat Oklahoma) en de grote landonteigeningen door de banken en de grootgrondbezitters.

Plaats:

De setting van ‘The Grapes of Wrath’ is meerdere plaatsen: het platteland van de staat Oklahoma, de staten langs de beroemde Highway 66 (‘Route 66’), door de staten Texas, New Mexico, Arizona naar California. Het grootste deel van het verhaal speelt zich echter af in de staat Californië.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Grapes of Wrath’: zal het de familie Joad lukken om nog iets van hun toekomst te maken?

Verteller:

De roman heeft een auctoriale verteller.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘The Grapes of Wrath’ zijn:
• Tom Joad: een jongeman die vanwege doodslag vier jaar in de gevangenis zat. Wanneer hij na het uitzitten van zijn straf naar zijn boerderij terugkeert, ontdekt hij dat er niemand meer woont: de familie staat op het punt om naar Californië te verhuizen;
• Jim Casy: een ex-preacher (‘a Burning Busher’). Hij predikte lange tijd hel en verdoemenis en hij doopte velen (waaronder Tom Joad Jr.), maar vanwege zijn vermeende zonden stopte hij met preken. Casy sluit zich aan bij de Joads wanneer zij besluiten te vertrekken naar Californië;
• Pa Tom Joad: de vader des huizes, een kleine boer. Hij mag vanwege zijn schulden bij de bank niet langer op zijn land werken en hij wordt gedwongen om te verhuizen;
• Ma Joad: de moeder die met haar doorzettingsvermogen en de grote liefde voor haar kinderen eigenlijk de echte baas in het gezin is. In de loop van de reis naar Californië wordt haar leiderschap alleen maar groter;
• Al Joad: de derde zoon, een technische knaap die veel doet voor de familie. Hij is een harde werker en een goede monteur, maar het liefst zou hij altijd achter de meiden aan gaan.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Grapes of Wrath’ zijn:
Andere familieleden:
• Grampa: de opa van Tom, een oude, bijna seniele man. Hij vloekt en scheldt veel, maar hij bedoelt het meestal goed;
• Granma: de oma, een dame op leeftijd die constant ruzie maakt met haar echtgenoot;
• Noah: de oudste zoon, een jongen die bij zijn geboorte beschadigd is geraakt waardoor hij traag en weinig communicatief is;
• Uncle John: de 50-jarige oom van Tom, de broer van zijn vader. John is een weduwnaar, een kluizenaar die echter gek is met de familie van zijn broer. Vanwege de vroege dood van zijn vrouw gelooft hij dat hij een door God gestraft zondig mens is;
• Rose of Sharon (‘Rosasharn’): de oudste dochter van de familie. Ze is sinds kort getrouwd en ze is een aantal maanden zwanger;
• Connie Rivers: de 19-jarige echtgenoot van Rose of Sharon. Hij heeft grootse plannen voor wanneer hij in Californië aankomt: studeren, hard werken, een huisje kopen;
• Ruthie: de 12-jarige dochter van de familie;
• Winfield: de 10-jarige jongste zoon van het gezin.
In Oklahoma:
• Muley Graves: een arme boer die alleen op zijn land woont. Zijn familie is vertrokken en hij probeert (met niets) in leven te blijven;
• Willy Geeley: een ex-boerenarbeider die nu als deputy sheriff werkt – en namens de banken mensen uit hun huizen jaagt.
Onderweg:
• Ivy Wilson: een voormalige boer uit Kansas;
• Sairy Wilson: de echtgenote van Ivy, een ernstig zieke vrouw;
• Mae en Al (een serveerster en een kok), Big Bill (truckdriver);
• Veel naamloze landverhuizers (‘migrants’), ordebewaarders (politiemensen, deputies, sheriffs) en bewoners van de gebieden waar de landverhuizers doorheen trekken.
In Californië:
• Migrants: Timothy en Wilkie Wallace, Annie Littlefield, Anna Summers en Jessie Bullitt, Mrs. Joyce, Mrs. Lisbeth Sandry, Ezra Huston, Willie Eaton, Jule Vitela, Mr. Jackson, Mrs. Wainwright, Mr. Wainwright en Aggie (Agnes) Wainwright;
• Anderen: Jim Rawley (camp manager), Mr. Thomas (opzichter).

 

Website:

https://archive.org/stream/in.ernet.dli.2015.261773/2015.261773.The-Grapes_djvu.txt

Film:

‘The Grapes of Wrath’ is in 1940 verfilmd. Maar daarnaast heeft de roman meerdere malen geleid tot bewerkingen: documentaires, animatiefilms, plannen voor een serie.

Overig:

‘The Grapes of Wrath’ heeft heel veel musici – vooral in de popmuziek – geïnspireerd: (onder andere) de singers-songwriters Bruce Springsteen (‘The Ghost of Tom Joad’), Woody Guthrie, Kris Kristofferson, de bands Camel, Rage Against the Machine, Pink Floyd en Mumford & Sons.
Tenslotte werden er veel toneelbewerkingen gemaakt van de roman.

 

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over John Steinbeck.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• The Moon Is Down van John Steinbeck
• Their Eyes Were Watching God van Zora Neale Hurston
• The Hamlet van William Faulkner

Citaat:

The people come with nets to fish for potatoes in the river, and the guards hold them back; they come in rattling cars to get the dumped oranges, but the kerosene is sprayed. And they stand still and watch the potatoes float by, listen to the screaming pigs being killed in a ditch and covered with quicklime, watch the mountains of oranges slop down to a putrefying ooze; and in the eyes of the people there is the failure; and in the eyes of the hungry there is a growing wrath. In the souls of the people the grapes of wrath are filling and growing heavy, growing heavy for the vintage. (p.369)

Vragen over het boek:

1. Waarom windt niemand binnen de familie zich op over de moord die Tom Joad pleegde?
2. Waarom gaat de familie samen reizen met de Wilsons?
3. Wie hebben volgens jou de schuld van de landverhuizing waartoe de Joads gedwongen zijn?
4. Waarom zorgt Tom opnieuw voor grote problemen voor het gezin Joad?