I was ever of opinion, that the honest man who married and brought up a large family, did more service than he who continued single, and only talked of population. From this motive, I had scarce taken orders a year before I began to think seriously of matrimony, and chose my wife as she did her wedding gown, not for a fine glossy surface, but such qualities as would wear well. To do her justice, she was a good-natured notable woman; and as for breeding, there were few country ladies who could shew more. She could read any English book without much spelling, but for pickling, preserving, and cookery, none could excel her. She prided herself also upon being an excellent contriver in house-keeping; tho’ I could never find that we grew richer with all her contrivances.
However, we loved each other tenderly, and our fondness increased as we grew old. There was in fact nothing that could make us angry with the world or each other. We had an elegant house, situated in a fine country, and a good neighbourhood. The year was spent in moral or rural amusements; in visiting our rich neighbours, and relieving such as were poor. We had no revolutions to fear, nor fatigues to undergo; all our adventures were by the fireside, and all our migrations from the blue bed to the brown.
As we lived near the road, we often had the traveller or stranger visit us to taste our gooseberry wine, for which we had great reputation; and I profess with the veracity of an historian, that I never knew one of them find fault with it. Our cousins too, even to the fortieth remove, all remembered their affinity, without any help from the Herald’s office, and came very frequently to see us. Some of them did us no great honour by these claims of kindred; as we had the blind, the maimed, and the halt amongst the number. However, my wife always insisted that as they were the same flesh and blood, they should sit with us at the same table. So that if we had not, very rich, we generally had very happy friends about us; for this remark will hold good thro’ life, that the poorer the guest, the better pleased he ever is with being treated: and as some men gaze with admiration at the colours of a tulip, or the wing of a butterfly, so I was by nature an admirer of happy human faces. However, when any one of our relations was found to be a person of very bad character, a troublesome guest, or one we desired to get rid of, upon his leaving my house, I ever took care to lend him a riding coat, or a pair of boots, or sometimes an horse of small value, and I always had the satisfaction of finding he never came back to return them. By this the house was cleared of such as we did not like; but never was the family of Wakefield known to turn the traveller or the poor dependent out of doors.

© Everyman’s Library / J.M. Dent & Sons Ltd, 1908/1976.

De familie Primrose woont tevreden en gelukkig in de buurt van de stad Wakefield. Dr Primrose is een traditionele dominee die hecht aan normen en waarden – vooral aan die van het huwelijk. Hij en zijn vrouw hebben zes kinderen: vier zoons en twee mooie dochters. Het leven gaat zijn gangetje: Dr Primrose predikt en schrijft pamfletten, zijn vrouw doet het huishouden, kookt lekker en maakt huiswijn, de oudste zoon studeert in Oxford en de andere kinderen leveren allemaal hun bijdrage aan het gezin.
Maar dan verandert het leven van de Primroses plotseling: het familiekapitaal is op een dag verdwenen. Dr Primrose vindt een baan elders als dominee, waarbij hij tevens een stuk land beheert als boer. De verloving van de oudste zoon wordt verbroken - hij heeft immers zijn toekomstige bruid weinig te bieden.
Maar de familie blijft optimistisch. Ze leggen contact met de plaatselijke edelman en ze hebben veel vrienden over de vloer. De Squire en een rondtrekkende man, Mr Burchell, zijn vaste gasten in huize Primrose.
Toch gaat er helaas hoe langer hoe meer mis. Er wordt geld verloren bij zwendel en de oudste dochter verdwijnt op een dag.
Dr Primrose gaat op zoek naar haar. En bij die zoektocht vindt hij veel meer dan zijn dochter …

ERK Niveau:

C1

Schrijver:

Oliver Goldsmith

Jaar van uitgave:

1766

Aantal pagina's:

222

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1750-1800

Plaats van handeling:

GB (het platteland)

Bijzonderheden:

Een roman in 32 genummerde hoofdstukken.
In het Nederlands heet het boek ‘De dominee van Wakefield’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

De novel-of-manners ‘The Vicar of Wakefield’ is een ironisch commentaar op het achttiende-eeuwse Engeland, en dan met name op de middle classes. Het verhaal wordt verteld door een dominee die ondanks allerlei tegenslagen de moed erin houdt. De roman maakt veel duidelijk over de achttiende eeuw: klassenverschillen, geloof en leven, werk en geld, eerlijkheid en bedrog.

WAT MOET JE WETEN?

‘The Vicar of Wakefield’ gaat over een ‘vicar’ en zijn gezin. Een ‘vicar’ is een dominee: niet zo belangrijk als bijvoorbeeld een ‘rector’, maar hoger in rang dan een ‘curate’. Het woord ‘vicar’ is afkomstig van het Latijnse woord ‘vicarius’.

DE TAAL

De taal van ‘The Vicar of Wakefield’ is de taal uit de achttiende eeuw. Dat betekent dat je het Engels op een hoog niveau moet beheersen. De taal is te begrijpen, maar in onze tijd lijkt zo’n taal misschien verouderd en omslachtig. Er worden regelmatig woorden gebruikt die niet langer erg gangbaar zijn.
De alinea’s zijn vaak lang, maar de hoofdstukken zijn van een gemiddelde lengte.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is de roman soms moeilijk, met verouderde woorden en soms lange alinea’s.
Dat geldt niet voor het verhaal. Het is een ironisch verhaal over een man die heel goed van vertrouwen is. Zelfs wanneer hij door de ergste rampen wordt getroffen, blijft hij optimistisch en vergevingsgezind, gesteund door zijn grote geloof en door zijn trouwe gezinsleden. Toch is het nergens een prekerig verhaal: de opgewektheid van de dominee komt niet alleen door zijn rotsvaste vertrouwen, maar vooral door zijn zonnige karakter.
Op basis van deze eigenschappen is ‘The Vicar of Wakefield’ een boek met een literair niveau C 4d en een taal-(ERK-)niveau C1.

Schrijfstijl:

Het verhaal is heel informatief en heel humoristisch geschreven. Het is weliswaar de humor van de achttiende eeuw, maar de moderne lezer zal nog steeds kunnen glimlachen om de goedgelovigheid van de predikant en zijn gezin.
De roman doet qua verhaal vaak denken aan het Bijbelse verhaal van Job, de gelovige jood die alles verloor – behalve zijn geloof in God.

 

Actie:

‘The Vicar of Wakefield’ bevat een verhaal met vrij weinig actie.

Tijd:

De gebeurtenissen in de roman spelen zich af in de jaren 1750-1800.

Plaats:

De setting van ‘The Vicar of Wakefield’ is allereerst het platteland rond het (toentertijd kleine) stadje Wakefield. Later verplaatsen de handelingen zich naar het Engelse platteland. Hoewel de regio niet wordt genoemd zal het ergens in de buurt van Birmingham of Manchester zijn geweest.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘The Vicar of Wakefield’: hoe zal het leven van de dominee van Wakefield en zijn familie verlopen?

Verteller:

De roman heeft een ik-verteller wat soms zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘The Vicar of Wakefield’ zijn:
• Charles Primrose, the Vicar of Wakefield: de ik-verteller van het verhaal, een dominee uit de omgeving van de stad Wakefield. Dr Primrose is aardig, vergevingsgezind en een heel goede vader voor zijn zes kinderen. Hij heeft ook tekortkomingen: hij hamert vaak op bepaalde kerkelijke dogma’s en hij ziet het huwelijk als alleen zaligmakend. Daarnaast vindt hij zichzelf een heel goede redenaar en zijn mensenkennis is niet altijd even groot. Maar daar staat tegenover dat hij heel optimistisch en vergevingsgezind blijft, ook wanneer hij zijn familiekapitaal kwijtraakt;
• Deborah Primrose: de echtgenote van de dominee. Zij is volgens haar man ‘a good-natured notable woman’, een goede lezer, maar vooral een goed huisvrouw en kok. Zij is heel trots op haar beide dochters. Haar enige tekortkoming zou (volgens haar man) kunnen zijn dat ze erg houdt van mooie kleren;
• George Primrose: de oudste zoon. Hij studeert in Oxford en als het verhaal begint woont hij niet langer thuis. Hij is verloofd, maar de verloving wordt verbroken wanneer zijn vader zijn kapitaal kwijtraakt. George besluit dan zijn geluk in Londen te beproeven. Later reist hij naar Amsterdam en naar andere Europese steden;
• Olivia Primrose: de oudste dochter van de dominee en zijn vrouw. Olivia is een knappe jongedame die graag veel bewonderaars om zich heen zou willen hebben.
• Sophia Primrose: de jongste dochter van de dominee en zijn vrouw. Zij is iets minder knap dan haar zus, maar ze heeft een heel innemend karakter. Zij zou graag de man van haar dromen willen vinden;
• Moses Primrose (16): de tweede zoon. Hij krijgt thuisonderwijs en het is de bedoeling dat hij later in zaken zal gaan. Zo zal hij het gezin mede kunnen onderhouden;
• Dick Primrose: de derde zoon, een jongen nog;
• Bill Primrose (4): de jongste zoon, de Benjamin van de familie.

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘The Vicar of Wakefield’ zijn:
• Squire Ned Thornhill: de plaatselijke edelman, die graag bij de Primroses verblijft, waarschijnlijk vanwege de mooie dochter Olivia. The Squire komt bij veel mensen thuis, maar hij is niet geliefd, in tegenstelling tot zijn oom Sir William Thornhill wiens vermogen hij hoopt te erven;
• Mr Burchell: een man zonder vaste woon- of verblijfplaats die vaak bij de Primroses logeert. Hij heeft een goede band met Sophia, maar vanwege zijn slechte toekomstperspectief is hij uiteraard geen partij voor haar;
• Arabella Wilmot: de verloofde van George. De verloving wordt verbroken (door haar vader) wanneer duidelijk wordt dat de familie Primrose geen geld meer heeft;
• Mr Wilmot: de vader van Arabella. Hij is voor de vierde maal getrouwd (iets wat Dr Primrose verafschuwt). Mr Wilmot is erg op de centen (vooral op die van hem zelf);
• Farmer Solomon Flamborough: een buurman, een boer uit de omgeving;
• The Misses Flamborough: de twee dochters van de boer;
• Metgezellen van Squire Thornhill: the chaplain (Frank), the feeder, de kleine crimineel Timothy Baxter en veel vrienden die om zijn geld bij hem rondhangen;
• Lady Blarney en Miss Carolina Wilelmina Amelia Skeggs: twee adellijke vriendinnen van de Squire. Zij wonen in Londen, maar ze komen regelmatig bij de Squire logeren;
• Mr Ephraim Jenkinson: een geleerde man die Dr Primrose in de stad treft, waar hij handelt, samen met zijn knecht Abraham;
• Mr Williams: een jonge pachter die graag Olivia het hof zou willen maken;
• Mr Arnold Wilkinson: een edelman bij wie Dr Primrose logeren mag;
• Mr en Mrs Symmonds: de waard en waardin van de herberg waar Dr Primrose logeert;
• Gevangenen en een bewaker (‘gaoler’), stedelingen en mensen van het platteland.

Website:

https://www.gutenberg.org/ebooks/2667

Film:

‘The Vicar of Wakefield’ is meerdere malen verfilmd, maar met name als stomme film (in 1910,1913 en 1916).

Overig:

‘The Vicar of Wakefield’ heeft als subtitel ‘A Tale, Supposed to be written by Himself’. Het boek werd één van de populairste en meest gelezen romans van de achttiende eeuw. Charles Dickens vermeldde ooit dat het boek altijd naast zijn bed lag zodat hij er elke avond in kon lezen.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over Oliver Goldsmith.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Emma van Jane Austen
• David Copperfield van Charles Dickens
• The Warden van Anthony Trollope

Citaat:

As soon as dinner was over, according to my old custom, I requested that the table might be taken away to have the pleasure of seeing all my family assembled once more by a cheerful fireside. My two little ones sat upon each knee, the rest of the company by their partners. I had nothing now on this side of the grave to wish for; all my cares were over; my pleasure was unspeakable. It now only remained, that my gratitude in good fortune should exceed my former submission in adversity. (p.222)

Vragen over het boek:

1. Hoe komt het dat de familie Primrose hun kapitaal kwijtraakt?
2. Waaruit blijkt de onnozelheid van de Primroses wanneer zij naar de markt in de stad gaan met hun paarden?
3. Waarom wordt de band tussen Mr Williams en Olivia aangehaald door de familie Primrose?
4. Wat kun je vertellen over die geheimzinnige Mr Burchell?