The Salinas Valley is in Northern California. It is a long narrow swale between two ranges of mountains, and the Salinas River winds and twists up the center until it falls at last into Monterey Bay.
I remember my childhood names for grasses and secret flowers. I remember where a toad may live and what time the birds awaken in the summer – and what trees and seasons smelled like – how people looked and walked and smelled even. The memory of odors is very rich.
I remember that the Gabilan Mountains to the east of the valley were light gay mountains full of sun and loveliness and a kind of invitation, so that you wanted to climb into their warm foothills almost as you want to climb into the lap of a beloved mother. They were beckoning mountains with a brown grass love. The Santa Lucias stood up against the sky to the west and kept the valley from the open sea, and they were dark and brooding – unfriendly and dangerous. I always found in myself a dread of west and a love of east. Where I ever got such an idea I cannot say, unless it could be that the morning came over the peaks of the Gabilans and the night drifted back from the ridges of the Santa Lucias. It may be that the birth and death of the day had some part in my feeling about the two ranges of mountains.
From both sides of the valley little streams slipped out of the hill canyons and fell into the bed of the Salinas River. In the winter of wet years the streams ran full-freshet, and they swelled the river until sometimes it raged and boiled, bank full, and then it was a destroyer. The river tore the edges of the farm lands and washed whole acres down; it toppled barns and houses into itself, to go floating and bobbing away. It trapped cows and pigs and sheep and drowned them in its muddy brown water and carried them to the sea. Then when the late spring came, the river drew in from its edges and the sand banks appeared. And in the summer the river didn’t run at all above ground. Some pools would be left in the deep swirl places under a high bank. The tules and grasses grew back, and willows straightened up with the flood debris in their upper branches. The Salinas was only a part-time river. The summer sun drove it underground. It was not a fine river at all, but it was the only one we had and so we boasted about it – how dangerous it was in a wet winter and how dry it was in a dry summer. You can boast about anything if it’s all you have. Maybe the less you have, the more you are required to boast.

© The Viking Press / Bantam Books, 1952/1967.

De Salinas Valley in Californië biedt veel aan de bewoners: een vruchtbaar land, goede oogsten, prima vee. Maar het is ook een wreed gebied: langdurige droge perioden worden afgewisseld door overstromingen en stormen.
In dat gebied woont de grote familie Hamilton. Vader Samuel komt uit Ierland: hij weet zich een talentvolle, bijzondere, maar arme godenzoon. Zijn uitvindingen zijn beroemd in de omgeving, maar ze leveren hem niks op bij zijn zware werk op een onvruchtbaar veld.
De rijk geworden boer Adam Trask komt na jarenlange omzwervingen vanuit het oosten naar de Salinas Valley om daar gelukkig te worden met zijn jonge vrouw, Cathy Ames.
Maar zo gelukkig als de Hamiltons zijn – een echtpaar en negen kinderen in armoedige omstandigheden – zo ongelukkig lijkt Adam te worden met zijn tweeling en zijn totaal gevoelloze vrouw. Misschien dat zijn Chinese bediende Lee hem kan redden.
En terwijl de Californische zon de oogsten verdroogt en de roofdieren op het vee loeren, probeert Sam Hamilton een succes van zijn boerderij te maken en Adam Trask probeert zijn geluk te verwezelijken.

ERK Niveau:

B2

Schrijver:

John Steinbeck

Jaar van uitgave:

1952

Aantal pagina's:

736

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt:

1850-1920

Plaats van handeling:

USA (Californië)

Bijzonderheden:

Een roman in 4 genummerde delen en in 55 genummerde hoofdstukken.
In het Nederlands heet de roman ‘Ten oosten van Eden’.

IS HET BOEK VOOR JOU INTERESSANT?

Het familie-epos ‘East of Eden’ gaat over schuld en boete, over liefde en bedrog, over geluk en ongeluk. We volgen twee families nauwkeurig: de zonen van Cyrus Trask en de familie Hamilton, maar karakters uit andere geslachten zijn vaak ook belangrijk – zo is daar de gewetenloze mooie Cathy Ames en de intelligente bediende Lee.
Behalve over bepaalde families gaat het – zoals vaker bij John Steinbeck – over de mens en zijn verbondenheid met het gebied waar hij woont. En dat is – zoals opnieuw vaker bij Mr. Steinbeck – de Salinas Valley in het noorden van de Amerikaanse staat Californië.

WAT MOET JE WETEN?

‘East of Eden’ vertelt een breed uitgesponnen verhaal. Personen en natuur worden minutieus beschreven en deze inleidingen zullen voor sommige moderne lezers wel eens iets te uitgebreid zijn. Maar die beschrijvingen hebben we wel nodig om de mensen en hun leefomgeving goed te leren kennen.
De roman beschrijft een vallei in het noorden van Californië in de periode 1880-1920. Het was een tijd van grote veranderingen: paarden en handwerk maakten plaats voor tractoren en andere landbouwmachines. Toerisme en strandvakanties aan de Pacific waren hier volkomen onbekend. Verwacht dus geen glamourous verhaal over mooie dames, rijke heren en een moderne wereld van film, muziek en computer – deze roman gaat over hardwerkende boeren en hun (soms) toegewijde echtgenotes.

 

DE TAAL

De taal van ‘East of Eden’ is helder. Soms uitgebreid, soms hard, maar altijd boeiend.
De alinea’s en de hoofdstukken zijn van een gemiddelde lengte. Er zijn veel dialogen die het lezen vergemakkelijken.

DE TAAL EN HET VERHAAL

Qua taal is de roman niet echt moeilijk.
Dat geldt zeker ook voor het verhaal zelf. Het is een familie epos over enkele families die zich proberen te handhaven in het vaak harde klimaat van Noord-Californië, een gebied dat regelmatig geteisterd wordt door langdurige droge perioden die de vaak zo vruchtbare velden uitputten.
Op basis van deze eigenschappen is ‘East of Eden’ een boek met een literair niveau C 5a en een taal-(ERK-)niveau B2.

Schrijfstijl:

Het verhaal is mooi geschreven: een verhaal over gevoelige en gevoelloze mensen, over een onverschillige natuur, over liefde en haat, over schuld en boete. Het interessante is dat het lijkt alsof de ik-verteller (die John Steinbeck blijkt te heten) zijn eigen familiegeschiedenis schrijft (wat ook ten dele waar was).

Actie:

‘East of Eden’ bevat een verhaal met veel actie.

Tijd:

De gebeurtenissen in de roman spelen zich af in de jaren 1850-1920. Het verhaal beslaat ongeveer zeven decennia en het beschrijft meerdere generaties van twee families.

Plaats:

De setting van ‘East of Eden’ is met name de Salinas Valley in Noord-Californië. Het stadje Salinas (toentertijd 2000 inwoners) ligt ten zuiden van de stad San Francisco. De vallei is vruchtbaar, maar het klimaat en de grond zijn soms onbarmhartig: de vallei wordt regelmatig getroffen door langdurige droge perioden.
Een aantal scenes speelt elders: de Trasks hadden een boerderij in Connecticut en Cathy Ames groeide op in Massachusetts.

Verhaallijn:

Er is één belangrijke verhaallijn in ‘East of Eden’: hoe zal het de geslachten Trask en Hamilton vergaan in de Salinas Valley in Californië?

Verteller:

De roman heeft een ik-verteller wat soms zorgt voor een onbetrouwbaar perspectief. Deze ik-verteller heet trouwens John Steinbeck: een kleinzoon van de hoofdpersoon Sam Hamilton.

Hoofdkarakters:

De hoofdkarakters in ‘East of Eden’ zijn:
• Adam Trask: een boerenzoon, afkomstig uit Connecticut. Hij wordt door zijn vader, een oud-militair, hard opgevoed, zijn moeder pleegt op jonge leeftijd zelfmoord en zijn broer mishandelt hem vaak. Adam wordt door zijn vader gedwongen om in dienst te gaan (en zo een kerel te worden). Uiteindelijk blijft hij tien jaar in het leger. Daarna zwerft hij jaren door de USA om later terug te keren op de boerderij die zijn broer en hij van hun vader geërfd hebben. Wanneer hij later ook veel geld erft besluit hij met zijn jonge vrouw naar Californië te vertrekken om daar een eigen boerderij te kopen;
• Charles Trask: de jongere broer van Adam. Charles is oersterk en opvliegend; iedereen is bang voor hem. Hij helpt zijn zwakkere oudere broer vaak bij gevechten, maar hij mishandelt Adam ook regelmatig ernstig. Na de dood van zijn moeder en het vertrek van zijn vader (naar Washington) en van zijn broer (naar het leger) blijft hij achter op de boerderij. Daar werkt hij hard, maar hij vereenzaamt ook snel. Hoewel hij vaak ruzie met zijn broer had (en heeft) hoopt hij toch dat Adam later weer bij hem zal komen wonen;
• Sam(uel) Hamilton: een Ierse kolonist die zich rond 1870 in Californië vestigt. Hij is een hardwerkende boer met veel technisch inzicht, die er echter niet in slaagt zijn vindingen te gelde te maken. Hij koopt een boerderij die op een heel onvruchtbaar stuk grond staat. Toch is Sam heel populair in de omgeving: hij is eerlijk, hij doet veel voor anderen en hij is een bron van informatie voor de mensen in de buurt (Samuel is erg belezen);
• Liza Hamilton: de vrouw van Samuel, een rechtschapen, sterke en streng gelovige vrouw. Zij baart negen gezonde kinderen en kan daarnaast de boerderij goed draaiende houden, ondanks de armoede;
• Tom: de derde zoon, als jongeman een optimist die van het leven houdt. Net als zijn vader is hij geïnteresseerd in van alles en nog wat. Hij wil graag een succes van de boerderij maken met nieuwe vindingen. Hij is een steun voor zijn ouders, maar met de liefde lukt het minder goed;
• Cathy Ames (‘Kate’): direct door de ik-verteller omschreven als ‘possessed by the devil’. Cathy is mooi en sluw. Ze wil al jong van huis weglopen en dat lukt haar op een zeer speciale manier. Door schade en schande wijs geworden zoekt ze een onderkomen bij de betrouwbare, maar ietwat goedgelovige Adam Trask. Later (in Californië) krijgt ze naam en faam als prostituee/bordeelhoudster;
• Lee: de Chinese kok van Adam en Cathy Trask. Lee praat als een ‘echte’ Chinees (dus gebrekkig Engels, vinden veel blanken in zijn omgeving), hoewel hij geboren en getogen is in Californië. Lee is heel trouw aan zijn werkgever en hij is een lieve, intelligente, zeer belezen man. Behalve kok is hij een manusje-van-alles die de zoons van Adam jarenlang opvoedt, terwijl hij Adam zo veel mogelijk steunt;
• Caleb (Cal) Trask: de zoon van Adam en Cathy, de tweelingbroer van Aron. Cal is de hardere van de twee broers: het lijkt alsof hij soms gevoelloos is: een eigenschap waar hij zelf overigens vaak last van heeft;
• Aron Trask: de tweelingbroer van Cal. Aron is zachtaardig; aan de andere kant is hij ook een beetje naïef – wanneer zijn tweelingbroer hem bijvoorbeeld bedriegt of kleineert heeft hij dat lang niet altijd door;
• Abra Bacon: een meisje dat op haar tiende Cal en Aron leert kennen. Aron vraagt onmiddellijk of ze met hem wil trouwen. Wanneer Abra later in Salinas de broers ontmoet groeit de vriendschap tussen de Trasks (en Lee) en Abra.

 

Bijfiguren:

De belangrijkste bijfiguren in ‘East of Eden’ zijn:
The Hamiltons:
• George: de oudste zoon, knap, innemend en zachtaardig, maar met een zwak gestel;
• Will: de tweede zoon, een harde werker, maar een man die niet tegen vernieuwingen kan. Will is gelukkig in materieel opzicht: zaken, technische vernieuwingen (in tegenstelling tot zijn vader);
• Joseph (Joe): de vierde zoon, een luie zoon die veel werk uit handen genomen wordt. Men ziet hem niet als een boer, maar meer als een student – maar dat is hij ook niet. Wel is hij een begenadigd schrijver;
• Lizzie: de oudste zus, genoemd naar haar moeder. Zij trouwt jong en verhuist dan al snel naar elders;
• Una: de tweede zus, bedachtzaam, hard werkend. Zij trouwt al jong en verhuist met haar man naar de staat Oregon;
• Dessie: de derde zus, een goedlachse meid. Zij begint een kledingzaak in Salinas;
• Olive: de vierde zus, de moeder van de ik-verteller. Zij wordt onderwijzeres en trouwt met een fabrieksarbeider: haar leven wordt gekenmerkt door hard werken en liefdadigheid. Samen met haar man, haar zoon (John) en drie dochters (waaronder Mary en Catrina) woont zij in Salinas;
• Mollie: een lieve, mooie zuster met een klein spraakgebrek. Later gaat ze in een appartement in San Francisco wonen;
• Mamie Dempsey: de vrouw van George;
• William J. Martin: de echtgenoot van Mollie;
• Deila: de echtgenote van Will;
• Ernest Steinbeck: de echtgenoot van Olive (en de vader van de ik-verteller).
The Trasks:
• Cyrus: een boer uit Connecticut. Hij vecht tijdens de Amerikaanse burgeroorlog en verliest daarbij een been. Vanaf dat moment keert hij terug als deskundig strateeg die het zelfs schopt tot adviseur van hoge militairen en politici in Washington;
• Mrs. Trask: een trieste vrouw die lijdt onder het verdorven gedrag (drank en vrouwen) van haar man. Zij baart een zoon – Adam – maar verdrinkt zich daarna in een ondiepe vijver;
• Alice: de tweede vrouw van Cyrus. Zij is zeventien wanneer ze met hem trouwt. Zij baart een zoon, Charles, en voedt beide jongens op als waren het haar eigen kinderen. Alice is echter zwak van gezondheid (ze lijdt aan TBC) en ze sterft jong.
Anderen:
• Mr. William en Mrs. Ames: de ouders van Cathy. Mr. Ames heeft een leerlooierij (tannery) in een dorpje in Massachusetts;
• Mr. Edwards, whoremaster: een pooier die vanuit de stad Boston zijn meiden van kroeg naar kroeg stuurt en dan na een paar weken wisselt. Edwards is naar buiten toe een keurige man met een vrouw en twee serieuze kinderen; in werkelijkheid is hij een keiharde pooier;
• Faye: een bordeelhoudster. Zij komt als derde ‘madam’ in Salinas, maar ze verovert al snel de harten van veel prostituees (en van hun klanten). De kinderloze Faye hecht zich al snel erg aan haar nieuwe, plichtsgetrouwe prostituee, Kate;
• Werknemers van het bordeel van Faye/Kate: Ethel, Grace, Alice, Georgia, Trixie, Eva, Anne, Eloise, Thelma, Helen, Florence (prostituees), Cotton Eye (pianist), Alex (cook), Ralph (portier), Joe Valery (aka Joseph Venuta) (assistent van Kate);
• Bewoners van de Salinas Valley: Mr. Hallam (innkeeper), Bordoni, Louis Lippo, de families Delmar, Thorne, James en Southey, Red Duncan (arme en rijke boeren), Rabbit Holman, Lopez (boerenarbeiders), Dr. Wilde (arts);
• Bewoners van Salinas: Horace Quinn (deputy sheriff), Julius Euskadi (assistant deputy sheriff), ‘Fartin’ Jenny’ en ‘The Nigger’ (eigenaars van een bordeel), Mr. Lapierre (bartender), Roy (monteur bij Wills garage), Mr. Clarence en Mrs. Agnes Morrison (kennissen van Dessie), Mr. Rolf (clergyman), Mr. Kilkenny (teacher), Mr. Fenschel (German shopkeeper), Henry Stanton, Mr. en Mrs. Reynauld (bakers), Old Martin, Joe Garrisiere (shopkeeper), Constable Oscar Noble en Sheriff Quinn, Constable Tom Meek (policemen), Joe Laguna (bum), Dr. Edwards (physician), Miss Norris (teacher);
• Anderen: Cat (bartender in Buffalo), Mrs. May (landlady), Edwards (whoremaster), Cat (bartender in Buffalo), Mrs. May (landlady), Dr. Williams, Dr. Tilson (artsen), James Grew (high school teacher), George en Joel Robinson (werknemers van Bill Ames), Mike (agent), Alex Pratt (boer), Mr. en Mrs. Bacon en hun dochter (toevallige gasten van Adam), Wilson en Hal Mahler, Butch Beavers, Alf Nichelson (kennissen van Joe Valery), Sergeant Axel Dane en Corporal Kemp (military men), Dr. H.C. Murphy (surgeon).

 

Website:

https://archive.org/stream/in.ernet.dli.2015.112246/2015.112246.East-Of-Eden-Steinbeck_djvu.txt

Film:

‘East of Eden’ is in 1955 verfilmd met de jonggestorven James Dean in de hoofdrol (de film behandelt echter slechts het laatste deel van de roman). Verder zijn er meerdere toneelbewerkingen en TV-series van het epos gemaakt. Ook wordt er al jaren gewerkt aan nieuwe bewerkingen van deze breed uitgesponnen roman.

Overig:

‘East of Eden’ was lange tijd een beroemd boek, vooral nadat de auteur, John Steinbeck, de Nobelprijs voor Literatuur won. Later raakte het ietwat in de vergetelheid, totdat de beroemde TV-presentatrice Oprah Winfrey in 2003 het boek promootte. Dat zorgde jarenlang voor een nieuwe (en ongekende) populariteit.

Link naar pagina over auteur

-->Informatie over John Steinbeck.

Leessuggesties:

Als je dit een mooi boek vond, zou je ook kunnen lezen:
• Sweet Thursday van John Steinbeck
• The Hamlet van William Faulkner
• The Tortilla Curtain van T. Coraghessan Boyle

Citaat:

‘I have the money. I want the wells. Look, Mr. Hamilton –‘
‘Samuel would be easier.’
‘Look, Samuel, I mean to make a garden of my land. Remember my name is Adam. So far I’ve had no Eden, let alone been driven out.’
‘It’s the best reason I’ve ever heard for making a garden,’ Samuel exclaimed. (p.148)

Vragen over het boek:

1. Waarom is de liefde van de vader Trask (of het gebrek daaraan) een reden voor rivaliteit tussen de broers Adam en Charles?
2. Waarom vestigt Adam zich in Californië in plaats van bij zijn broer in Connecticut te blijven?
3. Waarom gedraagt Cathy zich zoals ze zich gedraagt volgens jou?
4. Welke overeenkomsten zijn er tussen Adam en Charles enerzijds en Cal en Aron anderzijds?